İnternet vigilantizmi

[bullvar_katip]

İnternet vigilantizmi, internet aracılığıyla vigilante faaliyetler gerçekleştirme eylemidir. Bu terim, iddia edilen dolandırıcılıklara, suçlara ve internet ile ilgili olmayan davranışlara karşı tedbirli olmayı kapsar. Medya konusundaki bilgi birikiminin ve çevrimiçi etkileşimin genişleyen kapsamı, kanun koyucuların yolsuzluğa bulaştığını düşündükleri ancak resmi bir suç işlememiş veya ceza adaleti sistemi tarafından sorumlu tutulmamış taraflara adaleti dağıtmak amacıyla internete özgü yöntemler kullanmasını sağladı. İnternet vigilantizmi 2000'li yılların başlarında ortaya çıktı ve o zamandan beri bilgisayar korsanlığı, kandrımacalar ve halk karşısında ayıplama gibi çeşitli yöntemleri içerecek şekilde gelişti. İnternet vigilantizmi, konuma bağlı olarak kültürel ve politik olarak değişir ve bağlama bağlı olarak devlet otoritesiyle farklı ilişkilere sahiptir. Bireylerin yanı sıra birçok internet vigilante grubu da bulunur. Tanım İnternet vigilantizmi terimi, hedefli gözetim, istenmeyen ilgi, olumsuz tanıtım, baskı, zorlama veya caydırma biçimlerine başvurarak “adaleti kendi ellerine almak” amacıyla kamuoyunu etkilemeyi amaçlayan cezalandırıcı kamu ihbarlarını tanımlar. Sosyoloji doçenti Benjamin Loveluck, internet vigilantizminin dört ana biçimini şöyle tanımlıyor: işaretleme, soruşturma, takip ve organize ihbar. Steve Man tarafından "aşağıdan izlemek" anlamına gelen sousveillance olarak da anılan internet vigilantizmi, bir tür akran gözetimi olarak işe yarayabilir. Bu, utancın bir sosyal kontrol biçimi olarak kullanılabileceği önermesine dayanmaktadır. Augustė Dementavičienė, bu olguyu "tüketiciler arasında bir hedefe ulaşmak amacıyla kurulan kısa vadeli ilişkiler" olan sürüler kavramıyla tanımlıyor. Her ikisi de kamuoyunu utandırmak için yöntemler kullandığından ve siber zorbalık bazen internet vigilantizmi kisvesi altında yürütülebildiğinden, internet vigilantizmi ile siber zorbalık arasında bulanık örtüşmeler vardır. Bu, kanun koyucunun "sosyal adaleti sağlamadığını fark etmesi, ancak bunu eylemlerini rasyonelleştirmenin bir yolu olarak kullanması" durumunda gerçekleşir. Siber zorbalık genellikle hedefi kamuya açık bir şekilde küçük düşürmek için özel bilgilerin yayınlanmasını içerir, ancak genellikle sosyal değişim arzusundan ziyade zorbanın tacizden kurtulma yeteneği tarafından yönlendirilir. Bilginin yayılması ve dijital yasa dışı taktiklerle ilişkili görünürlüğün silah haline getirilmesi nedeniyle sosyal bir soruna ilişkin farkındalık artabileceğinden, dijital vigilantizm dijital aktivizmle de örtüşebilir. Görünürlük, toplumsal öfkenin yayılmasını sağlar ve #MiTuInChina gibi dijital sosyal adalet kampanyalarında kullanılır. Yöntemler Aşağıda kullanılan veya kullanılması önerilmiş internet vigilantizmi yöntemleri yer almaktadır: Çevrimiçi ayıplama Çevrimiçi ayıplama, çevrimiçi ortamda diğer internet kullanıcılarını halk karşısında ayıplama eylemidir. Çevrimiçi ortamda ayıplananların herhangi bir sosyal ihlalde bulunmuş olmaları gerekmez. Çevrimiçi ayıplama, intikam almak (örneğin intikam pornografisi şeklinde), ısrarlı takip, şantaj veya diğer internet kullanıcılarını tehdit etmek için kullanılabilir. Duygular, kültürel bir ürün olarak sosyal medya ve medya ortamı, çevrimiçi ayıplamanın nasıl algılandığına ilişkin önemli faktörlerdir. Doxing Doxing, hedefin sosyal olarak cezalandırılmasını sağlamak için kişisel ayrıntıların çevrimiçi olarak yayınlanması eylemidir. 2019'da Kentucky Senatosu, genç Nick Sandmann ve bir Kızılderili aktivist olan Nathan Phillips'in viral hale gelen bir protesto mitingindeki çatışma sırasında filme alınmasının ardından çocukların doxxlanmasını yasaklayan bir yasa tasarısı önerdi. Sandmann'ın babası, oğlunun "İnternet tarihinde küçük bir çocuğa yönelik en sansasyonel Twitter saldırısına" maruz kaldığını iddia etti. Yeniden bütünleştirici ayıplama Yeniden bütünleştirici ayıplama, halk karşısında ayıplama eyleminin hedefi değil, davranışı ayıplamayı amaçladığı ve hedefin topluma yeniden kazandırılabileceği perspektifine dayanmaktadır. Bu yaklaşım, utancı bir sosyal kontrol aracı ve sosyal normlardan sapmaktan caydırıcı bir araç olarak kullanır. İnsan arama motoru İnsan arama motoru, 2000'li yılların başında Çin'de ortaya çıkan ve bir siber insan avına benzer bir yöntemdir. İnternet üzerinden vigilante adaleti sağlamak için kitle kaynak kullanımından ve çevrimiçi forumlar aracılığıyla halktan gelen bilgilerin bir araya getirilmesinden oluşur. Bilgi entropisi İnternet vigilantizmi alanında bilgi entropisi, çevrimiçi hizmetleri bozmayı amaçlayan bir eylemdir. Hizmet reddi saldırıları Bir tür bilgi entropisi olan DoS ve DDoS saldırıları, bir web sitesini meşru kullanıcılar için erişilemez hale getirmeye yönelik yaygın bir çabayı içerir. Yöntem, web sitesini trafikle boğarak çökmesini sağlamaktır. DoS saldırılarına olanak tanıyan açık kaynaklı bir uygulama olan Low Orbit Ion Cannon (LOIC) sayesinde DoS saldırılarının popülaritesi artmıştır. Hacktivizm Hacktivizm, bir siyasi aktivizm biçimi olarak kullanılan hackleme eylemidir. Dolandırıcı kandırma Dolandırıcı kandırma, vigilantelerin dolandırıcılarla yalnızca zamanlarını ve kaynaklarını boşa harcamak için etkileşime girmesidir. Kuzey İrlandalı dolandırıcı avcısı Jim Browning gibi diğerleri, çağrı merkezlerine sızarak ve dolandırılan mağdurların vakalarına müdahale ederek soruşturma operasyonları yürütüyor. Kimlik hırsızlığı aktivizmi Kimlik hırsızlığı aktivizmi dolandırıcı kandırmaya benzer, ancak kimlik hırsızlığıyla ilgilenir. Yasallık 2002 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde Temsilci Howard Berman, telif hakkı sahiplerini, telif hakkıyla korunan eserlerinin peer-to-peer bilgisayar ağlarında dağıtımını, çoğaltılmasını veya sergilenmesini önlemek için önlemler alma sorumluluğundan koruyan Peer-to-Peer Korsanlığı Önleme Yasası'nı önerdi. Berman, yasanın telif hakkı sahiplerine "hem havuç hem de sopa" vereceğini belirterek, "telif hakkı sahiplerinin, eğer zarar vermeden yapabiliyorlarsa, P2P korsanlığını engellemek için makul, sınırlı kendi kendine yardım önlemlerini kullanmakta özgür olmaları gerektiğini" söyledi. Smith College yardımcı doçenti James D. Miller, bu tür eylemlerin meşru internet kullanıcılarının mahremiyetine yönelik tehditleri kabul ettiğini kabul etti, ancak havalimanlarındaki metal dedektörleri gibi mahremiyeti ihlal edebilecek diğer başarılı suçla mücadele tedbirleriyle karşılaştırmalar yaptı. Kökenler İnternet vigilantizmi, 2000'li yılların başında ortaya çıktı. Çin'de yaygın bir sosyal olgu olarak ilgi gördü ve burada hükümet yolsuzluğunu açığa çıkarma ve sivil katılımdan yararlanma yöntemi olarak kullanıldı. Aynı zamanda önceden sansürlenmiş veya kullanılamayan bilgilerin paylaşılmasının bir yoludur. Bu faaliyetlerin popülaritesi, siber insan avlarının yürütülmesini sağlayan insan arama motoru nedeniyle ortaya çıktı. Bu insan avlarından ilki 2006 yılında, bir kadının yüksek topuklu ayakkabısıyla bir kedi yavrusunu öldürdüğü videonun internette ortaya çıkmasıyla gerçekleştirildi. Benzer bir örnek, internet vigilantelerinin internette yaptıklarının anonim videolarını paylaşan bir seri kedi katilinin izini sürmek için yaygın bir çaba gösterdiği Netflix TV programı Kedilere Bulaşmayın: İnternette Katil Avı'nda görülebilir. 2008 yılında Çin'in Shenzhen kentinde bir hükümet yetkilisinin çocuk tacizine teşebbüsünü ifşa etmek için siber vigilantizm kullanıldı. Tacizin gerçekleştiği restoranın kamera kayıtları, daha önce hükümetteki görevinin kendisini herhangi bir cezaya maruz kalmaktan koruyacağını iddia eden yetkiliyi ifşa etmek için internette yayınlandı. İnternet vigilantizmi, aynı zamanda çevrimiçi zorbaları cezalandırmak için de kullanılıyor. Buna örnek olarak çevrimiçi zorbalık nedeniyle intihar eden genç Megan Meier'in vakası verilebilir. Failler, kendilerini sosyal cezalandırmalarına ve işten çıkarılmalarını sağlamaya adamış blog yazarları tarafından doxxlandı. Singapur'da siber vigilantizm, akran gözetiminin popüler bir biçimi haline geldi ve büyük ölçüde bir sivil katılım biçimi olarak görülüyor. Çin'de çevrimiçi vigilantizm eylemleri büyük ölçüde bir cezalandırma ve toplumsal yolsuzluğu açığa çıkarma aracı olarak kullanılırken, Singapur'daki olaylar esas olarak vatandaşların köpeğinin ardından temizlememek gibi düşüncesiz davranışlara maruz bırakılması etrafında döner. Çevrimiçi ayıplama, vigilanteler tarafından yeniden bütünleştirici ayıplama olarak görülüyor, çünkü eylemlerinin failden ziyade davranışı ayıplamanın bir yolu olduğunu iddia ediyorlar. Bu türden vigilantizmin, büyük ölçüde kolektivist bir toplumun ahlakıyla uyumlu olduğu görülüyor. İnternet vigilantizmi, aynı zamanda karanlık adalet biçimini de alabilir; vigilante pedofili avcılarının cinsel tacizcileri tuzağa düşürmek için internette çocuk kılığına girmeleri buna bir örnektir. Yetkililerle ilişki Dijital vigilantizm, bağlama bağlı olarak yetkililere yönelik bir tehdit veya dijital vatandaşlığın bir ifadesi olarak görülebilir. Vigilanteler, çevrimiçi etkileşimin güvenliğini artırmayı amaçlıyorlarsa, eylemlerini dijital vatandaşlık olarak görebilirler. K. K. Silva'ya göre, "Vigilantelerin algılanan kötü niyetli faaliyetlere verdiği tepkilerin, dijital kanıtların kaybına neden olduğu ve dolayısıyla kolluk kuvvetlerinin siber suç suçlarına ilişkin atıf ve yargı yetkisini belirleme çabalarını engellediği bildirildi." Bu nedenle internet vigilantizmi, genellikle meşru suç soruşturmalarına karşıdır ve delillerin tahrif edilmesi olarak görülür. Bununla birlikte, diğerinin korunmasına ilişkin yasaların kapsamına girmesi gibi, internet vigilantizminin yasal olarak korunduğu durumlar da vardır. BrickerBot ve WannaCry fidye yazılımı saldırısı vakaları gibi vigilantelerin cezai adalet soruşturmalarıyla işbirliği yaptığı vakalar da olmuştur. Her iki vakada da vigilanteler, yetkililerle işbirliği yaparak siber suçlarla mücadele etmek ve daha fazla hasarı önlemek için siber suç yöntemlerini kullandı. Tersine, internet vigilantizmi, bazen Rusya'da olduğu gibi hükümetin çıkarları veya hükümet için de işe yarayabilir. İnternet vigilantizmi uygulayan iki kar amacı gütmeyen grup, Liga Bezopasnogo İnterneta (LBİ, Güvenli İnternet Ligi) ve Molodejnaya Slujba Bezopasnost (Gençlik Güvenlik Servisi), ücretsiz gönüllülerin İnternet'i düzenlemesine olanak sağlayacak Siber Kazak hareketi olarak da bilinen bir yasa tasarısını geçirmeye çalıştı. Bu gruplar, amaçlarının çocuk pornografisi gibi çocuklar için aşırı veya tehlikeli olan içerikleri tespit etmek ve içeriğin yaratıcılarının izini sürmek olduğunu ileri sürüyorlar, ancak tasarının Sovyet akran gözetimini hatırlattığı ve veri gizliliği haklarının bir ihlali olduğunu düşünenler tarafından yüksek derecede kuşku çekti. StopXam adında kanunsuz bir proje yürüten Rus gençlik grubu Naşi, kendileriyle fotoğraf çektiren Vladimir Putin tarafından açıkça destekleniyordu. Grup, kötü sürücüleri halk karşısında ayıplayarak ve onlarla (genellikle şiddet içeren) tartışmalarını filme alarak Rus medyasında öne çıktı. Grup, Rus hükümetinin gözünden düştü ve bir olimpik sporcuyu hedef almasının ardından tasfiye edildi. Charlottesville, Virginia'daki Sağı Birleştir mitinginde, polisin şiddete başvuran protestocuları takip etmesine yardımcı olmak ve halk tarafından polisin bu konuda yetersiz olduğu düşünüldüğünde adaleti sağlamak için internet vigilantizmi kullanıldı. Buna Twitter aracılığıyla protestocuların kişisel bilgilerinin paylaşılması ve halk karşısında ayıplanması da dahildi. İnternet vigilante grupları İnternete sızan, farklı hedeflere ve anonimlik düzeylerine sahip birçok internet vigilante grubu bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır: Anonymous, Payback Operasyonu'ndan sorumlu bir hacktivist grup Liga Bezopasnogo İnterneta (LBİ, Güvenli İnternet Ligi), kendini çevrimiçi ortamda aşırılık yanlısı materyalleri düzenlemeye adamış, kar amacı gütmeyen bir Rus kuruluşu. Molodejnaya Slujba Bezopasnost (Gençlik Güvenlik Servisi), kendini çevrimiçi ortamda aşırılıkçı materyalleri düzenlemeye adamış, kar amacı gütmeyen bir Rus kuruluşu. StopXam ("Bir Aşağlığı Durdurun" olarak da bilinir), çevrimiçi videolar aracılığıyla kötü sürücüleri alenen utandıran bir Rus gençlik grubudur. Zomri, sivil katılımı teşvik etmek amacıyla Facebook'ta siyasi hiciv yayınlayan bir Slovak çevrimiçi topluluğudur. Ayrıca bakınız Anonymous Linç kültürü Vikipedi'de çıkar çatışması düzenlemeleri Kitle kaynak kullanımı İnsan arama motoru İnternet aktivizmi Vatansever hackleme Dolandırıcı kandırma Kaynakça Alakalı eserler Cheong, P. H., & Gong, J. (2010) “Cyber vigilantism, transmedia collective intelligence, and civic participation.” [Siber vigilantizm, transmedya kolektif istihbarat ve sivil katılım.] (İngilizce), Chinese Journal of Communication, 3(4), 471–487. Byrne, Dara N. 419 Digilantes and the Frontier of Radical Justice Online. [419 Digilante ve Çevrimiçi Radikal Adaletin Sınırı.] (İngilizce). Radical History Review, Sayı 117, 2013, s.70-82. Rolon, Dario N. Vigilancia informatica y responsabilidad penal de los proveedores de internet [Bilgisayar vigilantizmi ve internet sağlayıcılarının cezai sorumluluğu] (İspanyolca). Lennon Y.C. Chang and Ryan Poon (2016) “Internet Vigilantism: Attitudes and Experiences of University Students in Hong Kong”, [İnternet Vigilantizmi: Hong Kong'daki Üniversite Öğrencilerinin Tutumları ve Deneyimleri] (İngilizce). International Journal of Offender Therapy and Comparative criminology. Lennon Chang ve Andy Leung (2015) “An introduction of cyber-crowdsourcing (human flesh searching) in the Greater China region” [Büyük Çin bölgesinde siber kitle kaynak kullanımının (insan arama) tanıtımı] (İngilizce). Smith, R., Cheung, R ve Lau, L. (eds) Cybercrime Risks and Responses: Eastern and Western Perspectives [Siber Suç Riskleri ve Yanıtları: Doğu ve Batı Perspektifleri] içinde. (s. 240–252). NY: Palgrave. Dış bağlantılar 'Flash mob'dan linç çetesine', CNN, 5 Haziran 2007 Kategori:Kanunsuzluk Kategori:Çevrimiçi ihkak-ı hak Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar