# Interrupt Request (IRQ): Donanım Tarafından Oluşturulan Kesmeler
Bir **Interrupt Request (IRQ)** veya kesme talebi, donanım bileşenlerinin işlemcinin dikkatini çekmek ve bir olayın meydana geldiğini bildirmek için kullandığı bir mekanizmadır. Bu, işletim sisteminin zaman içinde farklı görevleri yönetmesine olanak tanıyan kritik bir işlevdir.
IRQ'lar, bilgisayarın sürekli olarak belirli giriş/çıkış cihazlarını veya donanım bileşenlerini izlemesine gerek kalmadan, bu cihazların veya bileşenlerin işlemciye doğrudan erişmesine olanak tanır. Bir olay meydana geldiğinde, ilgili donanım bir IRQ sinyali gönderir ve işlemciyi keser. İşlemci daha sonra kesmeyi işlemek için program akışını geçici olarak duraklatır.
IRQ'lar genellikle giriş/çıkış işlemleri, hata durumları veya donanım bileşenleri arasındaki iletişim gibi zaman duyarlı olaylara yanıt vermek için kullanılır. Örneğin, bir klavye tuşuna basıldığında veya bir ağ paketinin bir ağ arabirim kartına ulaşması durumunda bir IRQ tetiklenebilir.
IRQ işleme süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:
1. **Kesme Oluşturma**: Donanım bileşeni, bir olayın meydana geldiğini bildirmek için bir IRQ sinyali gönderir.
2. **Kesme İşleme**: İşlemci, kesme sinyallerini işlemekten sorumlu olan özel bir kod parçacığı veya kesme hizmeti rutini yürütmeyi duraklatır. Bu rutin, kesmenin kaynağını belirler ve uygun eylemi gerçekleştirir.
3. **Kesme İşleme Sonucu**: Kesme işlendikten sonra, işlemci duraklatılan görevde yürütmeye devam eder.
IRQ'lar, işletim sisteminin birden fazla görev arasında geçiş yapmasına ve zaman duyarlı olayları etkin bir şekilde yönetmesine olanak tanır. Donanım bileşenleri, IRQ'ları kullanarak işlemcinin dikkatini çekebilir ve bu da verimli bir sistem tasarımı ve yanıt veren bir kullanıcı deneyimi sağlar.
IRQ'ların doğru bir şekilde ele alınması önemlidir, çünkü hatalı veya eksik işleme, sistem kararsızlığına veya performans sorunlarına yol açabilir. İşletim sistemleri, IRQ'ları yönetmek ve önceliklendirmek için karmaşık mekanizmalara sahiptir, böylece kritik görevler zamanında işlenebilir.
IRQ'lar, bilgisayar mimarilerinin temel bir parçasıdır ve modern işletim sistemlerinin esneklik ve verimliliğinin kilit bir bileşenidir. Donanım ve yazılım arasındaki bu etkileşim, günümüz bilgi teknolojisinin dinamik ve yanıt veren doğasının temelini oluşturur.
Bir **Interrupt Request (IRQ)** veya kesme talebi, donanım bileşenlerinin işlemcinin dikkatini çekmek ve bir olayın meydana geldiğini bildirmek için kullandığı bir mekanizmadır. Bu, işletim sisteminin zaman içinde farklı görevleri yönetmesine olanak tanıyan kritik bir işlevdir.
IRQ'lar, bilgisayarın sürekli olarak belirli giriş/çıkış cihazlarını veya donanım bileşenlerini izlemesine gerek kalmadan, bu cihazların veya bileşenlerin işlemciye doğrudan erişmesine olanak tanır. Bir olay meydana geldiğinde, ilgili donanım bir IRQ sinyali gönderir ve işlemciyi keser. İşlemci daha sonra kesmeyi işlemek için program akışını geçici olarak duraklatır.
IRQ'lar genellikle giriş/çıkış işlemleri, hata durumları veya donanım bileşenleri arasındaki iletişim gibi zaman duyarlı olaylara yanıt vermek için kullanılır. Örneğin, bir klavye tuşuna basıldığında veya bir ağ paketinin bir ağ arabirim kartına ulaşması durumunda bir IRQ tetiklenebilir.
IRQ işleme süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:
1. **Kesme Oluşturma**: Donanım bileşeni, bir olayın meydana geldiğini bildirmek için bir IRQ sinyali gönderir.
2. **Kesme İşleme**: İşlemci, kesme sinyallerini işlemekten sorumlu olan özel bir kod parçacığı veya kesme hizmeti rutini yürütmeyi duraklatır. Bu rutin, kesmenin kaynağını belirler ve uygun eylemi gerçekleştirir.
3. **Kesme İşleme Sonucu**: Kesme işlendikten sonra, işlemci duraklatılan görevde yürütmeye devam eder.
IRQ'lar, işletim sisteminin birden fazla görev arasında geçiş yapmasına ve zaman duyarlı olayları etkin bir şekilde yönetmesine olanak tanır. Donanım bileşenleri, IRQ'ları kullanarak işlemcinin dikkatini çekebilir ve bu da verimli bir sistem tasarımı ve yanıt veren bir kullanıcı deneyimi sağlar.
IRQ'ların doğru bir şekilde ele alınması önemlidir, çünkü hatalı veya eksik işleme, sistem kararsızlığına veya performans sorunlarına yol açabilir. İşletim sistemleri, IRQ'ları yönetmek ve önceliklendirmek için karmaşık mekanizmalara sahiptir, böylece kritik görevler zamanında işlenebilir.
IRQ'lar, bilgisayar mimarilerinin temel bir parçasıdır ve modern işletim sistemlerinin esneklik ve verimliliğinin kilit bir bileşenidir. Donanım ve yazılım arasındaki bu etkileşim, günümüz bilgi teknolojisinin dinamik ve yanıt veren doğasının temelini oluşturur.
