İsim-fiil

[bullvar_katip]

İsimden yüklem yapan ek-fiillerle karıştırılmamalıdır. İsim-fiil, mastar veya eylemlik, fiillerin cümlede isim görevinde kullanılan hâli. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiil kök veya gövdelerine -me, -mek veya -iş mastar eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Bu eklerde ses uyumlarına göre gerekli değişiklikler yapılır. Kardeşim öğrendi. Bu hoşlanmadım. Yarın okula istemiyorum. İsim-fiil eki -me ile olumsuzluk eki -me ile karıştırılmamalıdır: Sabahları severim. (isim-fiil) Çocuklar, koridorlarda ! (emir kipinde fiil. "-ma" olumsuzluk ekidir.) Ancak olumsuzluk ekinin ardından isim-fiil eki gelebilir: Yarın sizinle tercih ederim. (ilk -me olumsuzluk eki, ikincisi isim-fiil eki) "dokuma", "görüş", "dondurma", "sarma" gibi bazı sözcükler fiil kökenli olmakla birlikte kalıcı olarak isme dönüşmüşlerdir. Ancak cümlede fiil anlamlarını yitirmeden kullanılırlarsa mastar görevindedirler. En sevdiğim yemek zeytinyağlı dır. (isim) Çocuk alçalan uçurtmanın ipini çabucak çalışıyordu. (isim-fiil) Kasabamızda yeni bir atölyesi açıldı. (isim) Yıpranmış elleriyle ya devam eden yaşlı kadın, gençlere taş çıkartıyordu. (isim-fiil) Mastar eklerinde ses uyumu Mastar eklerinden "-me" ve "-mek"in ikişer şekli bulunur ve büyük ünlü uyumuna uyacak şekilde fiillere eklenir: "a" ve "e" ile yazılan ekler her hâlükârda küçük ünlü uyumuna uyduklarından kontrol edilmelerine gerek yoktur. "-iş" ekinin ise dört şekli bulunur ve bunlar hem büyük hem de küçük ünlü uyumuna uyacak şekilde fiillere eklenir: Kaynakça Kategori:Fiilimsiler