İsmail Maşuki

bullvar_katip · 23 Mayıs 2024

İsmail Maşuki (1508, Aksaray, Karaman Eyaleti - 1529, İstanbul), Türk tasavvuf tarihinde "Oğlan Şeyh" veya "Çelebi Şeyh" diye de bilinen, Bayrami-Melami tarikatı kutbu ve şeyhi. Hayatı Aksaray'da doğmuştur. Babası Bayramî-Melâmî şeyhi Pir Ali Aksarayî'nin ölümünden sonra tarikatın başına kendisi geçmiştir. İstanbul ve Edirne'de kendisine pek çok mürid kazanmıştır. Gölpınarlı'nın aktardığı bir rivayete göre Maşuki, müritlerine bazen "Allah, Allah" zikri yerine "Allahım, Allahım" dedirtirmiş. Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle on iki öğrencisiyle birlikte padişahın yanına gelen İsmail Maşuki, padişahın önündeki sorgulamasında vahdet-i vücuda dair görüşünde ısrar etmiş ve Şeyhülislam İbn Kemal'in fetvasıyla ve Ebusuud Efendi'nin de destekleriyle, zındıklık ve mülhidlik ile yargılanarak öğrencileriyle birlikte Sultanahmet'teki At Meydanı'nda idam edilmiştir. İdamının ardından da uzun bir süre dilden düşmeyen Oğlan Şeyh'i savunma babında yorum yapanlara dahi "onun mezhebinde ise katlolunur" fetvaları verilmiştir. Müritlerinden Irakizade Hasan Efendi idam edildiği yere bir mescit, Oğlan Şeyh'in idam edildiği yere de şehitlik (meşhet) yaptırılmış ve parmaklıkla çevirmiş, daha sonra da aynı yere sembolik olarak bir kabir yaptırılmıştır. Ancak mescit daha sonra yanmıştır. Şiirlerinden Kalbin Allah olduğu içün suretin Rahmandır; Kim Mükevvin(yaratan) ismin ey meh(ay), haliki(fani) ekvân(alem)dır. Surete nispet mugayir(aykırı) görünür eşya kamu(bütün), Lâkin ol ma'ni yüzünden cümlesi bir cândır. Ayni Hak oldu vücudum, kaçma ey Hak sureti; Hak ile Hak olagör, gel vehmi(küçük fikir-boş kaygı) ko, Şeytândır... Nûş(tatlı içecek) kıldı çünki ruhum şol şarabı aşkını Mest olup yitürdü kendin, baki ol sultândır. Kim ki aşk ile vücudun bildi vü buldu bu gün Kendü kendiözün yitürmedi; ulu sultândır. Popüler Kültürdeki Yeri 2013 yılında Muhteşem Yüzyıl adlı dizide Deniz Celiloğlu tarafından canlandırılmıştır. Kanuni döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü şeyhten biridir. Emin Alper'in yönetmenliğini yaptığı Alef (2020) adlı polisiye dizi, kendisinin modern dönem takipçileri arasında geçen tarikat içi tartışmaları konu edinmektedir. Dizide ismine ve görüşlerine yer verilmiş olup kendisi canlandırılmamıştır. Ayrıca bakınız Molla Kâbız Şeyh Muhyiddin Karamani Bosnalı Hamza Bâlî Kaynakça Kategori:Aksaray doğumlular Kategori:Vahdet-i Vücud Kategori:Osmanlı mutasavvıfları Kategori:İdam edilmiş Osmanlılar Kategori:Osmanlı din adamları Kategori:16. yüzyılda Osmanlılar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

İsmail Maşuki

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi