István Bethlen

[bullvar_katip]

Kont István Bethlen de Bethlen (8 Ekim 1874, Gernyeszeg – 5 Ekim 1946, Moskova) Macar aristokrat ve siyasetçi. 1921 ila 1931 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır. Kariyeri Erdel'li soylu bir aileye mensup olan Bethlen 1901 yılında Macar Meclisi'ne seçilmiştir. Daha sonra 1919 yılında yeni Macar hükûmetinin temsilcisi olarak I. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan Paris Barış Konferansı'nda bulunmuştur. Aynı yıl zayıf merkezci Macar hükûmeti çöktü ve kısa süre sonra Béla Kun'un liderliğinde komünist Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu. Bethlen hızlıca Macaristan'a dönerek eski Avusturya-Macaristan İmparatorluğu amirali Miklós Horthy ile birlikte Szeged'de kurulan antikomünist "beyaz" hükûmetin lideriliğini üstlendi. "Beyaz" güçler Macaristan'ın kontrolunü ele geçirdikten sonra Horthy Naip seçildi. Bethlen muhazafakarlarla ittifak yaparak yeniden Macar meclisine girdi. Kral IV. Károly'nin 1921 yılında Macaristan'a dönerek tahta geçmesi girişimi üzerine Horthy yeni ülkede buna benzer tehditlerin ortadan kaldırılması için Bethlen'den güçlü bir hükûmet kurmasını istedi. Bethlen Ulusal Birlik Partisi'ni kurdu. Oy manipulasyonu, hükûmet görevlerinin dağıtılması ve destekçi sağlamak için seçim yasalarının değiştirilmesi gibi çeşitli yöntemlerle Bethlen Macar siyasetinde karşı konulamaz bir siyasi alet oluşturdu. Bethlen ayrıca Macaristan'ın iki önemli ve güçlü tarafını, Budapeşte'de yaşayan zengin Yahudi sanayiciler ile kırsal bölgelerde yaşayan eski Macar soyluları tek bir çatı altında toplamayı başararak en azından Faşizmin ülkede gücünün artmasını on yıl kadar geciktirmiştir. Ayrıca işçi sendikaları ile de anlaşmaya varıp desteklerini alan Bethlen böylece yurt içinde önemli bir ihtilaf kaynağını da ortadan kaldırmıştır. küçükresim|sol|Bethlen ve Macar delegasyonu Hague'da. Başbakanlığı sırasında Bethlen Macaristan'ı Milletler Cemiyeti'ne soktu ve Faşist İtalya ile yakın bir ittifak kurdu. 1927 yılında İtalya ile imzalanan Dostluk Anlaşması ile ulusun revizyonist umutlarını daha da ilerletti. Ancak I. Dünya Savaşı'nın sonunda Macaristan'ın toprak kaybına yol açan Triyanon Antlaşmasının şartlarını değiştirme çabaları sonuçsuz kaldı. Büyük Buhran Macar siyasetini aşırı sağa doğru itti ve Horthy Bethlen'in yerine başbakanlığa Gyula Károlyi'yi getirdi Károlyi'nin hemen ardından da tanınan bir Faşist ve Yahudi karşıtı olan Gyula Gömbös geldi. Siyasi karanlığa itilmiş olan Bethlen Macaristan'ın Nazi Almanyası ile ittifakına karşı çıkan çok az sesten birisiydi. Almanya'nın II. Dünya Savaşını kaybedeceği belirgin hâle gelince Bethlen Müttefik Devletler ile ayrı bir barış antlaşması yapmaya çalıştı ama başarılı olamadı. 1945 baharına gelindiğinde Macaristan'ın büyük bir kısmı ilerleyen Sovyet birliklerinin kontrolü altına girmişti. Sovyetler ile birlikte geri dönen komünistler hemen ülkenin idaresini almak için çalışmaya başladı. Yaşlanan Bethlen'i siyasal güçleri kendilerine karşı birleştirecek bir güç olarak gördüler. Bu nedenle Sovyetler tarafından 1945 Nisan'ında tutuklanmasını sağladılar. Sonrasında Bethlen Moskova'ya götürüldü ve burada hapishande iken 5 Ekim 1946'da öldü. küçükresim|István Bethlen – Budin Kalesi Bibliyografya Bethlen Istvan Emlekirata, 1944, Published in Hungarian/Magyar by Zrinyi Katonai Koenyvkiado, 1988. Kaynakça Genel Özel Kategori:1874 doğumlular Kategori:1946 yılında ölenler Kategori:19. yüzyılda Macar siyasetçiler Kategori:20. yüzyılda Macar siyasetçiler Kategori:Macaristan başbakanları Kategori:Macaristan tarım bakanları Kategori:Macaristan adalet bakanları Kategori:Macaristan dışişleri bakanları Kategori:Macaristan maliye bakanları