İYİ Parti

[bullvar_katip]

İYİ Parti, 25 Ekim 2017 tarihinde Meral Akşener liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "İYİ Parti" şeklindedir. Simgesi güneş ve parti isminin Kayı boyu bayrağından esinlenilerek yazılmasıdır. TBMM'de 44 milletvekili ile grubu bulunmaktadır. Genel başkanı Meral Akşener'dir. Parti, Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) ayrılan tanınmış isimler tarafından kurulmuştur. Partinin kurucusu ve genel başkanı Meral Akşener ile ilk genel başkan yardımcısı Koray Aydın, parti kurulmadan önce MHP'nin yönetiminde görev almıştır. MHP'nin 2017 anayasa referandumunda 'Evet' oyu çağrısı ve partinin genel başkanı Devlet Bahçeli'nin yerine başka bir genel başkan getirmek için düzenlenen bir kurultayın ardından tanınmış MHP üyeleri arasında yeni parti fikri ortaya çıktı. Siyasi yorumculara göre parti genel olarak etnik milliyetçiliğe karşı ılımlı sivil milliyetçiliği desteklemektedir. Parti kendisini siyasi yelpazenin merkezinde olarak tanımlar ve Avrupa Birliği ile Türkiye'nin yakın ilişkilere sahip olduğu olumlu bir gündemi savunur, Türkiye'nin Batı Bloku'nun bir parçası olmaya devam etmesi gerektiğini vurgular. Üçüncü taraf kaynaklar, partiyi siyasi yelpazenin merkez sağında veya sağ kanadında olarak tanımlamıştır. Parti, özellikle parlamenter sistem ve yargının ve diğer kurumların bütünlüğünü koruması konusuna büyük önem vermektedir. Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) hükümetine muhalif olan sağcı seçmenler için "alternatif bir kapı" olarak yorumlanmıştır. İYİ Parti, ilk katıldığı seçim olan 2018 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Saadet Partisi ve Demokrat Parti ile birlikte Millet İttifakı'nı kurdu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 43 milletvekili kazandı. Meral Akşener, partinin cumhurbaşkanı adayıydı. Tarihçe MHP'den ayrılış süreci Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri sonrasında Milliyetçi Hareket Partisi bünyesinde bulunan bazı milletvekilleri ve parti üyeleri genel başkan Devlet Bahçeli'nin seçim başarısızlığını eleştirerek parti içerisinde sert bir muhalefet gösterdiler. Başta Meral Akşener, Ümit Özdağ ve Sinan Oğan gibi isimler MHP'yi olağanüstü kongreye götürmek için delege imzaları toplamaya başladı. Ancak hukuki nedenlerle olağanüstü kongreye gidemeyen Milliyetçi Hareket Partisi, Disiplin Kurulu'nun aldığı karar sonrasında Meral Akşener, Yusuf Halaçoğlu ve Ümit Özdağ gibi isimleri partiden ihraç etti. Kuruluş Meral Akşener, Koray Aydın; Milliyetçi Hareket Partisi'nden ihraç edilen dört milletvekili Yusuf Halaçoğlu, Nuri Okutan, Ümit Özdağ, İsmail Ok; Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa eden Doğru Yol Partisi kökenli İzmir milletvekili Aytun Çıray ve 200 kişilik kurucu üye ile 25 Ekim 2017 tarihinde, Ankara Yenimahalle'de bulunan Nâzım Hikmet Kongre ve Sanat Merkezi'nde yapılan kongrede İYİ Parti kuruldu; partinin ismi, logosu ve sloganı açıklandı ve Meral Akşener oy birliğiyle partinin ilk genel başkanı seçildi. Kurucu üye listesinde ağırlıklı olarak Milliyetçi Hareket Partisi ve ülkücü kökenli kimseler bulunsa da Refah Partisi, Anavatan Partisi, Doğru Yol Partisi ve Demokratik Sol Parti’de görev yapmış kişiler de bulunmaktadır. Parti kurulduktan 17 gün sonra Çankaya'da genel merkez binası açıldı. Meral Akşener burası için "İyilerin Evi" ismini verdi. Kurucu üyeler Meral Akşener'in çekilmesi (2018) Seçim başarısızlığından ötürü genel başkan, İYİ Parti'yi seçimli olağanüstü kurultaya götürme kararı aldı. 22 Temmuz 2018 tarihinde yapmış olduğu açıklamada gerçekleştirilecek kongrede aday olmayacağını ve aday olacak arkadaşlarına başarı dilediğini ifade etti. Akşener, oylama öncesi yaptığı konuşmada "Veda niyetine 'ben sizi çok sevdim be' demiştim. Bu sözümü alıp elimi ayağımı bağlayan bir hamleye çevirdiniz: 'Biz de seni çok sevdik be' dediniz. Kararınıza teslim oldum. Görev, töre gereğidir.. Töre konuştu, Han sustu. İradenize boyun eğdim. 'GEL' dediniz, geldim." ifadeleriyle yeniden aday olduğunu duyurdu. Millet İttifakı'nın ilk dönemi (2018–2019) 2018 seçimlerinde; AK Parti ve MHP daha sonra 2018 genel seçimlerine birlikte katılabilmek için seçim öncesi ittifakların oluşumunu kanuncuların da bir ittifak kurma olasılığı hakkında spekülasyonlar ortaya çıktı. Birkaç tur müzakereden sonra 5 Mayıs 2018 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi; Meral Akşener tarafından yeni kurulan İYİ Parti'nin yanı sıra, meclis dışındaki Saadet Partisi ve Demokrat Parti ile seçim ittifakı kurulduğunu duyurdu. Demokrat Parti genel seçimlere İYİ Parti çatısı altında katıldı, cumhurbaşkanlığı seçiminde ise aday çıkarmayarak Meral Akşener'i destekledi. 12 Aralık 2018 tarihinde CHP ve İYİ Parti, 2019 yerel seçimlerinde işbirliği yapmak amacıyla yaptıkları görüşmeler sonucunda 21 büyükşehir ile bazı il ve ilçelerde işbirliği yapma kararı aldı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve İYİ Parti, muhalefete yıllar sonra ilk büyük seçim başarısını kazandıran 2019 yerel seçimleri için ittifakı yeniden kurdu. Anayasa değişikliği önerisi ve sonrası (2021–2023) küçükresim|28 Şubat 2022 tarihinde gerçekleşen Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni'nin duyurulma toplantısı. 26 Mayıs 2021 tarihinde İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, uzun süredir üzerinde çalışılan "iyileştirilmiş ve güçlendirilmiş parlamenter sistem" önerisini 26 Mayıs'ta kamuoyuna açıkladı. Altı muhalefet partisi, ekim ayı başından bu yana üzerinde çalıştıkları "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" ile ilgili ortak metne 14 Aralık'ta son biçimini verdi. Hazırlanan ortak metin, 6 partinin genel başkanlarına sunduktan sonra 12 Şubat 2022 tarihinde 6 muhalefet partisi lideri Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metni üzerinde konuşmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun çağrısı üzerine Ankara'da Çankaya Belediyesi'ne bağlı Ahlatlıbel tesislerinde bir araya geldiler. Millet İttifakı üyeleri dışında muhalefette temsil edilen DEVA Partisi ve Gelecek Partisi liderleri de yuvarlak masa etrafında buluştu. 5 saat 15 dakika süren görüşme sonrası Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçiş konusunda 2021 yılının Aralık ayında genel başkan yardımcıları tarafından ortak çalışma sonucu hazırlanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metnine bağlılıklarını 6 parti olarak taahhüt ettikleri ortak irade beyannamesini imzaladılar. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni 28 Şubat tarihinde kamuoyuna duyuruldu. 6 muhalefet partisinin liderleri, dördüncü buluşmanın ardından 10 maddelik Temel İlkeler ve Hedefler Bildirgesi imzaladı. Güçlendirilmiş parlamenter sistem toplantısı ve katılımcıları, basında "Altılı Masa" adıyla da anıldı. Cumhurbaşkanlığı adaylığı krizi (2023) Altılı Masa 2 Mart 2023 tarihinde aday ismini belirlemek için toplanmıştı. Aday ismi o gün belirlense de adayın ismi daha sonrasında açıklanacaktı. Toplantıda Altılı Masa'da İYİ Parti hariç tüm partilerin Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığına onay verdiği iddia edildi ve o gün bazı İYİ Partili isimler partinin Kılıçdaroğlu'nun adaylığına karşı olduklarını belirtmek için bazı paylaşımlar yaptı. Yine aynı günün gecesi İYİ Parti acil olarak toplantı düzenledi. 81 ilin tüm başkanlarının Ankara'ya gelmesi konusunda çağrı yapıldı ve cumartesi günü yapılacak GİK toplantısının cuma günü yapılması konusunda karar verildi.3 Mart 2023 tarihinde Meral Akşener yaklaşık 15 dakika süren bir açıklama yaptı ve masadan resmen ayrıldı. Açıklamada şunlar söylendi:İYİ Parti kıskaca alınmıştır, buna boyun eğmeyeceğiz. Ne bir kumar masasında ne de noter masasında olmayacağız.Dün 5 siyasi parti ortak aday olarak Kemal Kılıçdaroğlu'nun adını söylediler. Biz masaya İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın ismini beyan ettik. Ancak önerimiz kabul görmedi. Anladık ki şahsi hırslar Türkiye'ye tercih edilmiştir. Biz İYİ Parti'yi bunun için kurmadık. Üzülerek söyleyerek geldiğimiz noktada Altılı Masa millet iradesini yansıtma kabiliyetini kaybetmiştir. Bir noter masasına dönüşmüştür.Açıklamalardan sonra CHP, MYK olağanüstü toplantısı; DP, Başkanlık Divanı olağanüstü toplantı yaptı. Kemal Kılıçdaroğlu, Altılı Masa’da kalan 4 siyasi parti lideri ile telefonda görüştü. Ekrem İmamoğlu dahil 4 CHP belediye başkanı, Ankara’ya gelerek Mansur Yavaş ve Kemal Kılıçdaroğlu ile görüştü. Altılı Masa, bunun akabinde 6 Mart 2023’te yeniden toplanacağını açıkladı. Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, Meral Akşener’i toplantıya ikna edebilmek için İYİ Parti Genel Merkezine gitti. 6 Mart 2023 tarihinde ilk olarak beş siyasi partinin lideri Saadet Partisi Genel Merkezinde adayı duyurmak için toplanmıştı. Fakat Kemal Kılıçdaroğlu'nun isteği üzerine İBB Ekrem İmamoğlu ve ABB Mansur Yavaş, Meral Akşener'i masaya davet etmek için ziyaret etti ve toplantı 1 saat ileri alındı. CHP Akşener'in masaya dönmesi için İmamoğlu ve Yavaş'ın cumhurbaşkanı yardımcıları olma şartını kabul etti ve İYİ Parti 72 saat sonra masaya geri döndü. Bu sayede Akşener, belediye başkanlarının adaylığından vazgeçmiş oldu. Millet İttifakı'ndan ayrılması (2023) 1 Haziran 2023 tarihinde İYİ Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz, 2023 seçimleri ile birlikte ittifakın dağıldığını açıkladı. 2 Haziran 2023 tarihinde İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu henüz kesin kararın alınmadığını açıkladı. 24 Haziran 2023 tarihinde İYİ Parti ittifaktan ayrıldığını duyurdu. Akşener, Millet İttifakı'na atıfta bulunarak, "Biz çalışmamışız, onun için seçim kaybedilmiş. İnsafınız kurusun. Neymiş İstanbul HDP sayesinde kazanılmış. Haydi o zaman bundan sonra size hayatta başarılar diliyorum" şeklinde ifadeler kullandı. İsim ve amblem [[Dosya:KAYI BOYU DAMGASI.svg|sağ|küçükresim|Oğuzlar'ın Kayı boyunun simgesi.]] İYİ Parti'nin adı, Kayı boyunun bayrağından esinlenilmiştir. Partinin logosu ise mavi zemin üzerinde 8 ışıklı güneş olarak belirlenmiştir. 8 ışık ise Selçuklu Yıldızı’ndaki 8 köşe ile ilişkilendirilmiştir. [[Dosya:Meral Akşener İYİ Party 2.jpg|sağ|küçükresim|Meral Akşener parti genel başkanı olarak ilk konuşmasını yapıyor. (25 Ekim 2017)]] Amblem ile ilgili tartışmalar Partinin ismi, logosu ve sloganı, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel'in kendisinin 2014 yerel seçim kampanyasına benzediğini iddia etmesiyle yasal zorluklara ve tartışmalara tabi tutuldu. Türel, 24 Ekim 2015 tarihi itibarıyla patente sahip olduğunu iddia eden bir bildiri yayımladı. Bilecik Belediye Başkanı Selim Yağcı, logosunun Bilecik ilinin resmî mühründen çalındığını iddia ederek partiyi mahkemeye vereceğini söyledi. Kayı Aşireti Derneği ise 2014 yılından bu yana bayrağına patent iddia etmiştir. İdeoloji Meral Akşener'e göre; İYİ Parti milliyetçi, kalkınmacı, demokrat ve siyasi yelpazenin tam merkezinde olan bir siyasi partidir. Merkez ve merkez sağ siyasete uygun olarak İyi Parti; radikal olmayan ve Türk vatandaşlarının haklarını öncelikle savunan, direkt sağ siyasete kıyasla daha ılımlı bir milliyetçiliği benimser. Parti programında özelleştirmeye yer veren İYİ Parti, bireysel özgürlüklerin genişletilmesini savunarak liberal değerleri benimser. Modern çizgide bir muhafazakârlığı savunur. İYİ Parti, liberal ve Avrupa bütünleşmesini savunan partilerin bir araya geldiği Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı üyesidir. Parti pozisyonu olarak, bazı siyasi analist ve gazeteciler de partinin merkez olma çabasını teyit etmektedir. İYİ Parti STK İlişkileri Başkanı Burak Akburak da partinin merkez bir parti olduğunu belirtmektedir. Daha sonraki zamanlarda partinin merkezden ziyade merkez sağ çizgide yer almayı hedeflediğine dair görüş ve tespitler vardır. Projeleri Rüzgârgülü Okullarda her öğrenciye en az bir öğün olmak üzere ücretsiz yemek dağıtımını amaçlayan bir proje. 6 Ekim 2021 tarihinde Meral Akşener tarafından meclis grup konuşmasında tanıtıldı. Kurultaylar Başkanlık Divanı üyeleri İYİ Parti'nin Başkanlık Divanı aşağıdaki gibidir. İYİ Parti ve seçimler Genel seçimler Cumhurbaşkanlığı seçimleri 2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri Altılı Masa 2 Mart 2023 tarihinde adayı belirlemek için toplandı. Aday ismi o gün belirlense de adayın adı daha sonra açıklanacaktı. Toplantıda İYİ Parti hariç tüm partilerin Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığına onay verdiği iddia edildi ve o gün bazı İYİ Partili isimler partinin Kılıçdaroğlu'nun adaylığına karşı olduklarını belirtmek için bazı paylaşımlar yaptı. 3 Mart 2023 tarihinde İYİ Parti, Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanlığı adaylığını desteklemediği için resmen Altılı Masa'dan ayrılma kararı aldı. 3 gün sonra İYİ Parti, CHP ile yaptığı görüşmeler sonrası Altılı Masa'ya yeniden katıldı. Yerel seçimler Genel başkanlar 25 Ekim 2017'de kurulan İYİ Parti'nin bugüne kadar genel başkanlığı yapan kişiler aşağıdaki gibidir. Genel İdare Kurulu üyeleri Merkez Disiplin Kurulu üyeleri Milletvekilleri Belediye başkanları Ayrıca bakınız Güçlendirilmiş parlamenter sistem Artagan Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Millî muhafazakâr partiler Kategori:Türkiye'deki milliyetçi partiler Kategori:Türkiye'deki liberal partiler Kategori:Ankara merkezli kuruluşlar Kategori:2017'de kurulan siyasi partiler Kategori:Kemalist partiler Kategori:2017'de Türkiye'de kurulan oluşumlar Kategori:Türkiye'deki etkin siyasi partiler