İzmir-Afyonkarahisar demiryolu

[bullvar_katip]

İzmir-Basmane – Manisa – Afyonkarahisar demiryolu, Türkiye'nin batısında, İzmir-Basmane ile Afyonkarahisar arasında bulunan TCDD'ye ait uzunluğundaki ana demiryolu hattıdır. Ege Bölgesi'ni İç Anadolu Bölgesi'ne bağlayan ve Türkiye'nin en eski ikinci demiryolu hattı olan hat, TCDD 3. ve 7. Bölge'nin sorumluluk alanı içerisinde yer almakta ve TCDD Taşımacılık tarafından işletilen İzmir Mavi Treni, Konya Mavi Treni, 6 Eylül Ekspresi, 17 Eylül Ekspresi, Ege Ekspresi ve Pamukkale Ekspresi Anahat Trenleri'ne ve Basmane – Uşak, Basmane – Alaşehir ve Manisa – Alaşehir Bölgesel Trenleri'ne ile İZBAN A.Ş. tarafından işletilen Banliyö Trenleri'ne hizmet vermektedir. [[Dosya:TR Izmir asv2020-02 img46 Basmane Station.jpg|küçükresim|sol|250x250px|Hattın başlangıç noktası İzmir Basmane Garı]] [[Dosya:Afyonkarahisar Ali Çetinkaya railway station front side - 2022 - 2.jpg|küçükresim|sol|250x250px|Hattın bitiş noktası Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı]] Tarihçe Osmanlı hükûmeti, İngiliz sermayeli The Smyrna Cassaba Railway / İzmir – Kasaba Demiryolu (SCR) Şirketi'ne 4 Temmuz 1863'te İzmir'den Kasaba (Turgutlu)'ya demiryolu inşa edilmesi için imtiyaz vermiştir. 1864'te inşasına başlanan demiryolu hattı 10 Ekim 1865'te Manisa'ya, 10 Ocak 1866'da ise Kasaba (Turgutlu)'ya ulaşarak hizmete girmiştir. SCR Şirketi 1866'da mevcut hattın Manisa'dan Alaşehir'e uzatılması için yeni bir imtiyaz elde etmiş ve aynı yıl hattın inşasına başlanmıştır. Ancak Mayıs 1866'da başlayan borsa krizi sonucunda şirket iflas etmiş ve Osmanlı hükûmeti tarafından iflastan kurtarılmıştır. Ardından Osmanlı hükûmeti'nin mali desteği ile şirket tarafından inşasına devam edilen hat, 13 Mart 1875'te hizmete girmiştir. SCR Şirketi 1887'de mevcut hattın Alaşehir'den Afyonkarahisar'a uzatılması için yeni bir imtiyaz daha elde etmiş ve aynı yıl inşasına başlanan hat, yine Osmanlı hükûmeti'nin mali desteği ile 1890'da hizmete girmiştir. Ancak, İngiliz sermayeli SCR Şirketi sürekli olarak yeni mali desteklere ihtiyaç duyduğundan, Osmanlı hükûmeti SCR Şirketi'ni satın almış ve feshetmiştir. Bu şirkete ait olan demiryolu hatları da 17 Şubat 1893'te -Uluslararası Wagons-Lits (Yataklı Vagon) Şirketi'nin sahibi olan- Belçikalı girişimci Georges Nagelmackers'a satılmıştır. Nagelmackers, mevcut hatları işletmek ve yeni hatlar inşa etmek amacıyla 16 Temmuz 1893'te Fransız sermayeli Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements / Osmanlı İzmir – Kasaba Demiryolu ve Uzantıları Şirketi (SCP)'ni kurmuştur. SCP Şirketi, Afyonkarahisar'da demiryolu inşa faaliyetleri yürüten Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi ile 1899 yılında bir protokol imzalamıştır. Bu protokol gereğince şirketlerin sahibi olduğu demiryolu hatları 1900'de Afyonkarahisar'da birbirine bağlanmıştır. 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra alınan demiryollarının millileştirilmesi kararı kapsamında SCP Şirketi 1 Temmuz 1934'te TCDD tarafından satın alınarak feshedilmiş ve şirkete ait tüm demiryolu hatları TCDD'nin denetimine girmiştir. Hattın kısımları ve açılma tarihleri Tren Hatları A. TCDD Taşımacılık Tarafından İşletilen Hatlar 1. Anahat Trenleri İzmir Mavi Treni Konya Mavi Treni 6 Eylül Ekspresi 17 Eylül Ekspresi Ege Ekspresi Pamukkale Ekspresi 2. Bölgesel Trenler Basmane – Uşak Basmane – Alaşehir Manisa – Alaşehir B. İZBAN A.Ş. Tarafından İşletilen Tren Hatları 1. Banliyö Trenleri Merkez Hattı Notlar Kaynakça Dış bağlantılar TCDD resmî sitesi TCDD Taşımacılık resmî sitesi İZBAN resmî sitesi Kategori:Türkiye'deki demiryolu hatları Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'ndaki demiryolu hatları Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Kategori:Türkiye'deki standart hat açıklıklı demiryolu hatları Kategori:1865'te tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:1866'da tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:1890'da tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:1900'de tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:2010'da tamamlanan ulaşım altyapısı