İzmit Katliamı

[bullvar_katip]

İzmit katliamı 24 Haziran 1921 tarihinde meydana geldi ve İngiliz gazeteci Arnold Joseph Toynbee'nin tahminine göre 300'den fazla sivil Türk o gün öldürüldü. Toynbee olaydan kısa bir süre sonra şehri ziyaret etti ve olayları belgeledi. Olaylar Türk-Yunan Savaşı (1919-1922) sırasında Yunan kuvvetleri şehirden çekilirken meydana geldi ve şehir yağmalandı ve bir bölümü yandı. 29 Haziran 1921 günü İngiliz parlamentosu Yunan çekilmesini ve olası zulümleri tartıştı. Arka plan İzmit (Antik Nikomedia) İstanbul'a yakın kuzey batı Anadolu'da bir sahil kasabası. 19. yüzyılda burada Türkler, Yahudiler, Rumlar ve Ermeniler beraber oturuyorlardı. 1920 senesinde İngilizler şehrin yaklaşık 13.000 nüfusu olduğunu tahmin ediyorlardı. Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşını katılmış ve savaşı kaybetmişti onun üzerine galip Müttefik ülkeler arasında bölünmeye başlandı. Mayıs 1919'de İzmir'e Yunan ordusunun çıkması Türk milliyetçi hareketinin büyümesi ile sonuçlandı. Sonunda Yunan ve Türk milliyetçi orduları arasında savaş patlak verdi. Bu sürede İzmit önce 6 Temmuz 1920 yılında İngiltere tarafından işgal edildi ve daha sonra İngilizler 27 Ekim 1920 yılında şehri Yunanistan'a bıraktı. İzmit 28 Haziran 1921 tarihinde Türkler tarafından yeniden alınmıştır. Bu zaman sürecinde İzmit'i çevreleyen bölgelerde Türkler ve Rumlar arasında karşılıklı şiddet olayları yaşandı. Toynbee'nin hatırası thumbnail|Birkaç bin kişinin sığındığı Fransız Koleji (Azize Barbara). Toynbee, eşi ve müttefik yüksek komisyon temsilcisi ile birlikte bir teknede İzmit'e doğru yol alırken karada Yunan ordusunun çekilmesini takip etti. Yunan ordusu bu alanı tahliye ederken çevredeki köyleri ve Karamürsel kasabasını ateşe verdiğini gördü ve şöyle aktardı: Yerel Hristiyanların çoğu Yunan ordusu ile birlikte kaçıyorlardı. Toynbee İzmit'te Yunan çekilişinden 35 saat sonra şehre girdi ve şehri yağmalanmış ve kısmen yanmış buldu. Sahilde Yunanların mallarını taşımaya zorlanan ve sonra da kurşuna dizilen Türk arabacılarının cesetlerini gördü ve aralarında bir veya iki Türk kadın cesedi. İzmit camileri, soyulmuş ve kirletilmişti, tarihi Pertev Paşa Camii'nin dışında ve içinde domuzlar kesilmişti. Türk dükkânları yağmalanmış, Hristiyan dükkânların yağmalanması ise üzerlerine bir haç işareti ile engellenmişti. Toynbee'ye göre Türk nüfusunun genel bir katliam uğraması engellendi. Bunun sebebi öldürmeler başladıktan kısa bir süre sonra sokaklarda devriye gezmeye başlayan Fransız subaylarının çabalarını oldu.Binlerce Türk mülteci Fransız papazlarının binasında korundu. Fakat Cuma 24 Haziran'da, Yunan çekilişinden üç buçuk gün önce, iki Türk mahallesinin (Bağçeşme ve Tabakhane)'nin erkek sakinleri gruplar halinde mezarlığa götürüldü ve 300'den fazla Türk orada idam edildi. İzmitli Hristiyanlarının çoğu kaçmıştı ve neredeyse hiçbiri geri dönmedi, taşınmaz mallarını kaybettiler. Toynbee'ye göre, Yunan hizmetinde'ki Çerkesler İzmit'teki zulümlerde ikincil bir rol oynamıştı. Kaynakça Toynbee'nin notları Katliam Kategori:Türkiye'deki katliamlar Kategori:Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi Kategori:1921'de Osmanlı İmparatorluğu Kategori:Yunan savaş suçları Kategori:Türk karşıtlığı Kategori:Türk Kurtuluş Savaşı'nda katliamlar