John Langshaw Austin

[bullvar_katip]

John Langshaw Austin (1911 - 1960), gündelik dili incelemek suretiyle insan düşüncesini analiz etmeye çalışan dil felsefecisidir. Söz eylem kuramını geliştiren İngiliz filozof, 26 Mart 1911 yılında Lancester’da dünyaya gelmiş, 8 Şubat 1960 yılına Oxford’da hayata gözlerini kapamıştır. Hayatı Lancester’da doğmuş ve Oxford’da Balliol Kolejinde akademik eğitimini almıştır. 1952 yılından ölümüne kadar Oxford Üniversitesi’nde ahlak derslerine profesör olarak katılmıştır. Oxford’da bulunan en hatırı sayılır ahlak profesörlerinden biridir. Austin, esasında ‘ahlak’tan daha çok ‘dil felsefesi’yle ilgilenmiştir. Özellikle 1955 yılında “How to Do Things with Words” adlı eseri ve ölümünden sonra yayınlanan ders notları sayesinde Austin, “söz eylem kuramı”nın kurucusu olarak kabul görmüştür. Felsefi fikirleri Austin Söylemek ve Yapmak (İng. How to Do Things with Words) eserinde doğru veya yanlış olarak nitelendirilebilecek cümlelerin genel ifadeler içinde sadece küçük bir yer kapladığını savunur. Bazı ifadeler doğruluk-yanlışlık içermek yerine söylenmeleri ile beraber bir eylem haline gelirler. İleri sürdüğü ilk teorisinde performatif (uygulayıcı) ve konstatif (oluşturucu) kavramları arasında fark olduğunu belirtmiştir. Performatif ifadeler, başarı veya başarısızlık olarak adlandırılabilirken, konstantif ifadelerin doğru ya da yanlış olarak değerlendirilebileceğini belirtmiştir. Daha sonraları Austin bu teorisini reddederek, her ifadenin eşzamanlı ve 3 boyutlu olduğunu ileri sürmüştür. Bunlar: Düz söz (İng. Locution), bir sözlüğe ait olup, dilbilgisine sahip kelimelerin ifadeleridir. Bu aşamada kelimelerin gerçekliklerinin ölçümü yapılabilir. Edim söz (İng. Illocution) ifadelerin görev ve rollerinden bahseder. Örneğin, bir özür dileme, bir emir verme ya da tespit edilen bir şeyi söyleme gibi. Etkisöz (İng. Perlocution) ifadenin dolaysız aktarılmasıdır. Örneğin; verilen bir sözün tutulması olgusu. Austin’in edimsöz eylemi başarı koşullarının var olduğunu iddia etmiştir. Bu koşullar, öncelikli şart olarak eylemlerin icra edilmesini gerektirir. Austin, bu eylemlerin icrasının, belirli uzlaşılmış sonuçlara bağlı olduğunu belirtmiştir. Söylemek ve Yapmak (Söz-eylem kuramı) Austin’in asıl eseridir. Ancak bunun yanı sıra Felsefe Yazıları (İng. Philosophical Papers) ve Algı ve Duyarlılık (İng. Sense and Sensibilia) eserleri de ölümünden sonra yayımlanmıştır. Metnin orijinal basımı Austin’in el yazması şeklindedir (Bodleian Library, MS. Eng. Misc. C. 394/5) ve aynı başlık altında derse misafir olarak katılan birinin tuttuğu, 1955 yılında Austin’in Harvard’da “William James Lectures” (William James Dersleri) ders notları da vardır.Çeviri Yapıtları Kitapları Sense and Sensibilia (Austin)|Sense and sensibilia. 1959. Oxford: Oxford UP, 1964. Philosophical Papers. Ed. J. O. Urmson and G. J. Warnock. Oxford: Oxford UP, 1961, 1979. How to do things with Words: The William James Lectures delivered at Harvard University in 1955. Ed. J. O. Urmson. Oxford: Clarendon, 1962. ISBN 0-674-41152-8 (Türkçesi: Söylemek ve Yapmak Harvard Üniversitesi 1955 William James Dersleri, (Çeviren: R. Levent Aysever), Metis Yayınları, 2009) Makaleleri "How to Talk: Some Simple Ways", Proceedings of the Aristotelian Society, Vol.53, (1953), pp.227–246. "Other Minds". In Austin, J.L. Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock], Oxford University Press, (Oxford), 1961 [Originally published in 1946]. "Performative Utterances"" in Austin, Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock, Oxford, 1961. "A Plea for Excuses". In Austin, Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock), Oxford, 1961. "Performative-Constative" in The Philosophy of Language (ed. John R. Searle), Oxford: Oxford UP, 1971. 13-22. "Three Ways of Spilling Ink", The Philosophical Review, Vol.75, No.4, (October 1966), pp.427–440. Ayrıca Bakınız Performativite Kategori:İngiliz filozoflar Kategori:1911 doğumlular Kategori:1960 yılında ölenler Kategori:Balliol College'da öğrenim görenler