John von Neumann

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

John von Neumann (28 Aralık 1903 - 8 Şubat 1957), Macar-Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi. Biyografi Yahudi bir ailenin çocuğu olan Neumann 1921 yılından 1923 yılına kadar Berlin Üniversitesinde kimya tahsili gördü. İki yıl sonra İsviçre'de Teknik Yüksek Okulu'ndan kimya mühendisliği diploması aldı. Nihayet 1926 yılında Budapeşte Üniversitesi'nden matematik doktorası aldı. Budapeşte'deki çalışmalarını bitirir bitirmez, genç matematikçiye Göttingen Üniversitesi'nde Rockefeller bursu verilmişti. Burada, 23 yaşındayken ilk şaheser eseri "Kuantum Mekaniğinin Matematik Temelleri"ni yayınladı. Bu eser bütün atom ve Çekirdek fiziğinin üzerine kurulduğu "Kuantum alan kuramı" anlayışı için çok önemliydi. Gene o yıllarda von Neumann Berlin Üniversitesi'nde ilk öğretim üyeliğini kabul etti. John von Neumann Berlin'de iken poker oyununu incelemeye başladı. Özellikle bu oyun onun ilgisini çekmişti, çünkü bu oyunla sadece şans faktörü değil aynı zamanda oyuncunun strateji meselesi de işe karışıyordu. Böyle bir oyun matematik terimleriyle tarif edilebilir miydi? Genç matematikçi işe girişti! Birkaç ay içinde matematik incelemelerine yeni bir saha getiren "Oyunlar Teorisi"ni geliştirdi. Bu yaklaşımı sadece şans ve strateji oyunlarına değil, aynı zamanda ekonomi, askeri strateji ve sosyoloji gibi önemli alanlara da uygulandı. "Oyunlar teorisi" Von Neumann yalnızca yirmi beş yaşında iken, matematiksel bir sanat eseri olarak kabul edildi. 1930 yılında Princeton'un bir yıllık ders teklifini kabul etti ve 1931 yılında burada kalmaya karar verdi. Burada da Berlin'de olduğu gibi farklı öğretim metotları ile öğrenci ve profesörlerin ilgisini çekmiştir. 1933 yılında von Neumann, Princeton'da araştırmacılar için yeni açılan uluslararası bir merkez olan İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör olması çağrısı aldı. Orada birkaç yıl matematik araştırmalarına derinlemesine daldı. 2. Dünya savaşına uzanan yıllarda ve savaş süresince von Neumann, askeriye için çalışmıştır. Kendisi burada askeriye için ilk elektronik hesaplayıcı olan "ENIAC" ı 1945'te savaş sona erene kadar tamamlamıştı. Ayrıca burada 1957'de kanserden ölümüne sebep olan radyasyon hastalığı ile temas ettiği tahmin ediliyor. Savaştan sonra bir matematikçi (kendi türü bir matematikçi) olarak sürdürmeye devam etti. Uzun araştırmalar sonucu onun harika makinesi "MANIAC" (Matematiksel Analizci, Nümerik Integralci ve Computer), insanların hizmetine hazırdı. Öyle ki bu makine önceleri birkaç yıl alan bir problemi bir saatte tamamlayabiliyordu. NORC (Noval Ordinanse Research Computer - Askeri Düzeni Araştırma Bilgisayarı) von Neumann 'ın ikinci bilgisayarıydı. Bu hünerli makine yirmidört saatlik bir hava tahminini birkaç dakikalık zamanda verebiliyor, yerkürenin özü hakkında bilgi kaydedebiliyordu. Atlantik ve Pasifik Okyanusları'nın med ve cezir hareketlerini hesaplayabiliyor ve askeri manevra problemlerini çözebiliyordu. 1953 yılında, Amerikan güdümlü mermi programının fizibilitesini araştıran bilim adamları ve askeri liderler komisyonuna başkan atandı. Onun başkanlığında Kıtalararası Balistik Güdümlü Mermi (ICBM) projesi üzerinde çalışmaya başladı. 1954 yılında von Neumann en büyük düzeyde olan Atom Enerjisi Komisyonu 'na atandı ve burada hücre otomata teorisi üzerine kanserden öldüğü 1957 yılına değin çalışmalarına devam ederek miras olarak geriye bugün hayatımızın ihtiyaçlarını karşılayan teorileri ve kavramları bıraktı. Von Neumann'ın olağanüstü başarıları yeniden gözden geçirilirse, bunların insan aklının ürünü olduğuna inanmak imkânsız gibi görünür. Fizikçi Hans Bethe'nin sözleri Von Neumann'ın dehasını belki de en iyi biçimde açıklar. Şöyle yazmıştır: Ayrıca bakınız Von Neumann mimarisi Von Neumann yorumu Dış bağlantılar Kategori:1903 doğumlular Kategori:Budapeşte doğumlu bilim insanları Kategori:1957 yılında ölenler Kategori:Washington, DC'de kanserden ölenler Kategori

rinceton Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:20. yüzyıl Amerikalı fizikçileri Kategori:20. yüzyıl Amerikalı matematikçileri Kategori:Amerikalı bilgisayar bilimcileri Kategori:Amerikalı kuantum fizikçileri Kategori:Amerikalı nükleer fizikçiler Kategori:Amerikalı teorik fizikçiler Kategori:Amerikalı sistembilimciler Kategori:Amerikalı yöneylem araştırmacıları Kategori:20. yüzyıl Macar fizikçileri Kategori:20. yüzyıl Macar matematikçileri Kategori:Macar bilgisayar bilimcileri Kategori:Macar mucitler Kategori:Macar nükleer fizikçiler Kategori:Amerikalı Yahudi bilim insanları Kategori:Yahudi fizikçiler Kategori:Bilgisayar tasarımcıları Kategori:Sibernetikçiler Kategori:Akışkanlar dinamiği araştırmacıları Kategori:Fonksiyonel analizciler Kategori:Oyun teorisyenleri Kategori:Matematiksel ekonomistler Kategori:Matematiksel fizikçiler Kategori:Sayısal analizciler Kategori:Olasılık teorisyenleri Kategori:Küme teorisyenleri Kategori:Cebirciler Kategori:İşlemci teorisyenleri Kategori:Avusturyalı soylular Kategori:Macar soylular Kategori:Amerikalı Roma Katolikleri Kategori:Macar Roma Katolikleri Kategori:Amerikalı agnostikler Kategori:Yahudi agnostikler Kategori:Yahudilikten Katoliliğine geçenler Kategori:Amerikalı antikomünistler Kategori:Macar antikomünistler Kategori:ETH Zürih'te öğrenim görenler Kategori:Göttingen Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Institute for Advanced Study öğretim üyeleri Kategori

rinceton Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:RAND Corporation kişileri Kategori:Amerikan Felsefe Topluluğu üyeleri Kategori:Kraliyet Hollanda Bilimler Akademisi üyeleri Kategori:Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri Kategori:Carl-Gustaf Rossby Araştırma Madalyası sahipleri Kategori:Enrico Fermi Ödülü sahipleri Kategori:Amerikan Fizik Topluluğu üyeleri Kategori:Econometric Society üyeleri Kategori:Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı kişileri Kategori:Manhattan Projesi kişileri Kategori:Macaristan Yahudisi asıllı Amerikalılar Kategori:Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Macar göçmenler Kategori:Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına kabul edilenler Kategori:Zihinden işlem yapabilen kişiler Kategori:Amerikan Matematik Topluluğu başkanları Kategori:Liyakat Madalyası (Amerika Birleşik Devletleri) sahipleri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

John von Neumann

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi