Kadir (astronomi)

bullvar_katip · 22 Mayıs 2024

[[Dosya:Taurus 3m-6m.gif|küçükresim|upright=1.4|sağ|Puslu ve çok ışık alan bir şehirdeki gökyüzünde 3,9 kadire kadar ve ışık kirliliği olmayan açık bir gökyüzünde 6,5 kadire kadar yıldızların görünürlük farkı. Gökyüzü haritası Boğa takımyıldızı'nın bir bölümünü gösteriyor, parlak yıldız Aldebaran'dır. ]] Kadir (Görünür büyüklük veya Görünürdeki büyüklük), bir yıldızın veya Dünya'dan gözlemlenen diğer astronomik cisimlerin parlaklığının bir ölçüsüdür. Bir cismin görünür büyüklüğü, onun içsel parlaklığına, Dünya'dan uzaklığına ve gözlemcinin görüş hattı boyunca yıldızlararası tozun neden olduğu cismin ışığının sönmesine bağlıdır. Gök bilimindeki kadir "büyüklük" kelimesi (ing. magnitude), aksi belirtilmedikçe, genellikle bir gök cisminin görünür büyüklüğünü ifade eder. Yıldız kataloğunda 1. kadirden (en parlak) 6. kadir (en sönük) yıldızlara kadar uzanan kadir ölçeği, eski gök bilimci Batlamyus'a kadar geri gider. Modern ölçek ise bu tarihsel sisteme yakından uyacak şekilde matematiksel olarak tanımlanmıştır. Ölçek ters logaritmiktir, bir nesne ne kadar parlaksa büyüklük sayısı o kadar düşük olur. 1,0 büyüklüğünde bir fark, veya yaklaşık 2,512 parlaklık oranına karşılık gelir. Örneğin, 2,0 kadir büyüklüğündeki bir yıldız, büyüklüğü 3,0 kadir olan bir yıldızdan 2,512 kat; 4,0 kadir olan bir yıldızdan 6,31 kat ve 7,0 kadir olan bir yıldızdan ise 100 kat daha parlaktır. Çıplak gözle görme sınırı olan 6. derece, insan gözü için ortalama bir değerdir. Kimi keskin gözlü kimseler Jüpiter'in dört büyük uydusunu (Io, Callisto, Europa, Ganymede) ve hatta Venüs'ün evrelerini bile ayırt edebilecek görme yetisine sahiptir. En parlak astronomik cisimler negatif görünür büyüklüklere sahiptir. Örneğin, -4,2 kadir ile Venüs veya -1,46 kadir ile Sirius. En karanlık gecelerde çıplak gözle görülebilen en sönük yıldızların görünür büyüklükleri yaklaşık +6,5 kadirdir, fakat bu durum kişinin görme gücüne, rakım ve atmosfer koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bilinen cisimlerin görünür büyüklükleri -26,7'deki Güneş'ten, +31,5 büyüklüğündeki derin Hubble Uzay Teleskobu görüntülerindeki cisimlere kadar uzanır. Görünür büyüklüğün ölçümüne fotometri denir. Fotometrik ölçümler, UBV sistemi veya Strömgren uvbyβ sistemi gibi fotometrik sistemlere ait standart geçirim bandı filtreleri kullanılarak morötesi, görünür veya kızılötesi dalga boyu bantlarında yapılır. Mutlak büyüklük, bir gök cisiminin görünür parlaklığından ziyade içsel parlaklığının bir ölçüsüdür ve aynı ters logaritmik ölçekte ifade edilir. Mutlak büyüklük, bir yıldızın veya nesnenin 10 parsek (3,1×10 kilometre) mesafeden gözlemlenmesi durumunda sahip olacağı görünen büyüklük olarak tanımlanır. Bu nedenle, Dünya'ya ne kadar yakın olursa olsun bir yıldızın özelliğini ifade ettiği için yıldız astrofiziğinde daha fazla kullanım alanı vardır. Ancak gözlemsel astronomide ve popüler amatör astronomide "kadir"e yapılan referansların, görünür büyüklük anlamına geldiği anlaşılmaktadır. Görünür büyüklüklerin listesi Listelenen büyüklüklerin bazıları yaklaşık değerlerdir. Teleskop hassasiyeti; gözlem süresine, optik bant geçişine, saçılma ve hava ışımasından kaynaklanan engelleyici ışığa bağlıdır. Kaynakça Literatür "Gezegenler Kılavuzu", Patrick Moore "Uzay Bilgisi", William J. Weiser Kategori:Gözlemsel astronomi

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Kadir (astronomi)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi