Kamu Malı Günü

[bullvar_katip]

Kamu Malı Günü, telif hakları süresinin sona erdiği ve böylelikle eserlerin artık kamu malı haline geldiği günün kutlamasıdır Telifli eserlerin kamu malı statüsüne bu yasal geçişi, ülkelerin telif hakkı yasalarına bağlı olarak genellikle her yıl 1 Ocak'ta gerçekleşir. "Kamu Malı Günü" kutlaması başlangıçta gayri resmi bir etkinlikti. Bilinen en eski kullanımı Wallace McLean (Kanadalı bir kamu malı aktivisti) tarafından 2004 yılında, Lawrence Lessig tarafından dile getirilmiş fikri destekleyerek yapıldı. Her yıl çeşitli web siteleri, eserleri Ocak 1'de kamu malı haline gelecek olan yazarları listelemektedir. Dünya çapında çeşitli kuruluşlar, Kamu Malı Günü başlığı ile faaliyetler düzenlemektedir. Kamu malı [[Dosya:Felix Reda at Public Domain Day Celebration 2016.jpg|küçükresim| 2016’da kamu malı kutlamalarından bir fotoğraf (Brüksel, Julia Reda konuşuyor)]] Telif hakkı koruma şartları, genellikle yazarın yaşamı artı ölümünden sonraki belirli sayıda yıl (veya salahiyetlerin ölümü sonrası) olarak tanımlanır. Pek çok yargı alanında, bu genellikle yazarın ölümünün üzerinden 70 yıl geçtiği anlamına gelir. Bu dönemden sonra, bu yazarların çalışmaları, önceden yetkilendirmeye gerek duyulmaksızın herkesin erişebilmesi ve herhangi bir amaçla kullanabilmesi için kamu tarafından erişilebilir hale gelir. Yasal olarak bu, Yeni Yıl Günü'nde (1 Ocak) gerçekleşir. Bunun anlamı, 1950 yılı boyunca dünyanın herhangi bir yerinde ölen yazarların eserleri 1 Ocak 2021'de kamu malı haline gelecek. Kamu malı hakları yargı alanına göre değiştiğinden, bir çalışmanın kamu malı statüsüne geçişi dünya çapında aynı değildir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1999'dan 2018'e kadar, otomatik olarak hiçbir yayınlanmış çalışma kamu malı statüsüne girmedi. Avustralya'nın telif hakkı şeması daha da kısıtlayıcıdır ve 2026'ya kadar Kamu Malı Günü mümkün değildir. Her yıl çoğu Avrupa ülkesinde, Kanada ve Yeni Zelanda’da olduğu gibi, çeşitli çalışmaların kamu malı haline geliyor. 2010 Kamu Malı Günü’nde birçok ülkede Sigmund Freud, William Butler Yeats, Ford Madox Ford ve Arthur Rackham gibi yazarların çalışmalarının kamu malı haline gelişi kutlandı. 2011'de Isaac Babel, Walter Benjamin, John Buchan, Mikhail Bulgakov, F.Scott Fitzgerald, Emma Goldman, Paul Klee, Selma Lagerlöf, Leon Trotsky, Vito Volterra, Nathanael West ve diğerlerinin kamu malı statüsünü kutlandı. Kutlamalar küçükresim|Polonya'da Kamu Malı Günü kutlaması (2008) Kamu Malı Günü’nün ne zaman kutlanmaya başladığı kesin değil (2004'te Lawrence Lessig tarafından kullanıldı), ancak son yıllarda Gutenberg Projesi tarafından gündeme getiriliyor ve Creative Commons tanıtımına devam ediyor. Kamu Malı Günü etkinlikleri Polonya, Almanya, İsviçre, İtalya ve İsrail'de çeşitli tarihlerde düzenlendi. Ocak 2011’de, Kamu Malı Günü 2011’i kutlamak için Open Knowledge Foundation, kamu malı eserlerin web tabanlı bir inceleme platformu olan Public Domain Review’i başlattı. Ocak 2012'de, Polonya'nın Varşova’da ve ilk kez Krakow'da bir kutlama yapıldı. Birkaç yıl boyunca aynı gün, özgür kültür STK'ları (Koalicja Otwartej Edukacji ve Open Society Institute) ve diğer destekçiler etkinlikler düzenlediler Dünya çapında duyurulan diğer 2012 etkinlikleri: İsviçre: Public Domain Jam, Zurich İsrail: Hayfa Üniversitesi'nde Kamu Malı Günü Kutlaması, Hayfa Makedonya : Kamu Malı etkinlikleri ve tanıtım faaliyetleri İtalya: La giornata del Pubblico Dominio, Torino Festeggiamo il Giorno del Pubblico Dominio, Roma Celebriamo il Giorno del Pubblico Dominio e la Cultura Libera, Grosseto Fransa: Journée du domaine public, Paris Sonraki yıllarda, Kamu Malı Günü etkinlikleri, aynı zamanda publicdomainday.org (artık kullanılmıyor) web sitesini de organize eden Communia tarafından düzenlendi. 2019 2019'daki Kamu Malı Günü, anlamlı bir telif hakkı süresi sona eren ilk gün olduğu için Amerika Birleşik Devletleri'nde önemliydi; 1998'de Sonny Bono Telif Hakkı Süresinin Uzatılması Yasası'nın çıkarılmasıyla 20 yıllık bir dondurma kararı verilmişti ve bu sürenin sona erdiği ilk Kamu Malı Günü’ydü. Etkinliği kutlamak için, kamu malı eserler için MIT Kütüphanelerinde özel bir bölüm ve İnternet Arşivi'nde " Grand Re-Opening of the Public Domain" açılışı dahil olmak üzere, Creative Commons, the Electronic Frontier Foundation ve Wikimedia Foundation üyeleri ile Pam Samuelson, Lawrence Lessig ve James Boyle gibi diğer akademisyenlerin de katıldığı çeşitli etkinlikler düzenlendi. Ayrıca bakınız Belge Özgürlüğü Günü Yazılım Özgürlüğü Günü Kaynakça Dış bağlantılar Public Domain Day International web sitesi Duke Üniversitesi'nden Kamu Malı Günü Public Domain Manifesto Kamu Malı İncelemesi Uluslararası Kamu Malı Günü : KMG kutlamaları takvimi Kategori:2004'te kurulan yinelenen olaylar Kategori:Ocak'ta belirli gün ve haftalar Kategori:Fikrî mülkiyet aktivizmi Kategori:Kamu malı Kategori:KB1 Lehçe kaynakları (pl)