Kannabinoid

[bullvar_katip]

küçükresim|upright=1.36|Tetrahidrokannabinol. Kannabinoidler, beyindeki nörotransmitter salınımını değiştiren hücrelerdeki kannabinoid reseptörleri üzerinde etkili olan çeşitli kimyasal bileşikleri kapsayan bir sınıftır. Bu reseptör proteinleri için ligandlar, endokannabinoidleri (vücutta doğal olarak üretilir), fitokannabinoidleri (kenevir ve bazı bitkilerde bulunur) ve sentetik kannabinoidleri (yapay olarak üretilir) içerir. En önemli kannabinoid olan tetrahidrokannabinol (THC), esrarda bulunan birincil psikoaktif maddedir. Kannabidiol (CBD) bitkinin bir başka önemli bileşenidir. Çeşitli etkiler gösteren, esrardan izole edilmiş en az 113 farklı kannabinoid vardır. Sentetik kannabinoidler, çeşitli farklı kimyasal sınıfları kapsar. Bunlardan THC'ye yapısal benzerlik gösteren türleri klasik kannabinoidler olarak adlandırılır. Klasik olmayan kannabinoidler (kannabimimetikler) ise 1,5-diarilpirazol sınıfını, aminoalkilindolleri, kinolinleri, arilsülfonamidleri ve endokannabinoidlerle alakalı eikozanoidleri içerir. Tarihçe İlk kannabinoidin keşfi, İngiliz kimyager Robert S. Cahn'ın kannabinolün (CBN) kısmi yapısını bildirmesi ve 1940'ta yapıyı tamamen tespit etmesi ile gerçekleşti. İki yıl sonra, 1942'de, Amerikalı kimyager Roger Adams, kannabidiol'ü (CBD) keşfetti. Adams'ın araştırmasından ilerleyen İsrailli profesör Raphael Mechoulam, 1963'te CBD'nin stereokimyasını teşhis etti. 1964'te Mechoulam ve ekibi Tetrahidrokanabinol'ün (THC) stereokimyasını da tanımladılar. Kannabinoid reseptörleri 1980'lerden önce, kannabinoidlerin fizyolojik ve davranışsal etkilerini, spesifik membran bağlı reseptörlerle etkileşime girmek yerine, hücre zarlarıyla yaptıkları spesifik olmayan etkileşim yoluyla ürettikleri düşünülmekteydi. 1980'lerde ilk kannabinoid reseptörlerinin keşfi ise bu fikrin değişmesine neden oldu. Bu reseptörler hayvanlarda yaygındır ve memelilerde, kuşlarda, balıklarda ve sürüngenlerde bulunur. Günümüzde kannabinoid reseptörlerinin CB ve CB olarak adlandırılan iki tipi vardır. Daha fazla reseptör türünün varlığına ilişkin kanıtlarda bulunmaktadır. Fitokannabinoidler Esrar türevli kanabinoidler [[Dosya:Cannabis_indica.jpg|küçükresim| Cannabis indica bitkisi. |alt=|327x327pik]] küçükresim|upright=1.36|Kenevir bitkisinin çiçek ve tohum yataklarında yoğun olarak bulunan ve yüksek oranda kannabinoid içeren trikomlar. Klasik kannabinoidler, glandüler trikomlar olarak bilinen yapılarda üretilen yapışkan bir reçine içerisinde konsantre edilir. Kenevir bitkisinden en az 113 farklı Aşağıdaki tablo, kenevirde bulunan ana kannabinoid sınıfları göstermektedir. Üzerlerinde en çok çalışma yürütülmüş kannabinoidler arasında tetrahidrokannabinol (THC), kannabidiol (CBD) ve kannabinol (CBN) bulunur. Diğer bitkilerde bulunan kannabinoidler Fitokanabinoidlerin, kenevirin yanı sıra birkaç başka bitki türünde de bulunduğu bilinmektedir. Bunlar arasında Echinacea purpurea, Echinacea angustifolia, oleracea, ve Radula marginata bulunur. Kenevirde bulunmayan en iyi bilinen kannabinoidler, Echinacea türlerinden, özellikle de dodeka-2E, 4E, 8Z, 10E/Z-tetraenoik-asit-izobütilamit'in cis/trans izomerlerinden elde edilen lipofilik alkilamitlerdir. En azından 25 farklı alkilamit tespit edilmiş, ve bazılarının CB reseptörü için afinite gösterdiği bildirilmiştir. Endokannabinoidler [[Dosya:Anandamid.svg|küçükresim| CB ve CB'nin endojen ligandı olan anandamit. |alt=|150x150pik]] Endokannabinoidler, kannabinoid reseptörlerini aktive eden, vücut içinde üretilen maddelerdir. 1988'de ilk kannabinoid reseptörünün keşfedilmesinden sonra, bilim insanları reseptör için endojen bir ligand aramaya başlamıştır. Anandamit araşidonoil-etanolamin olarak tanımlanan ilk bileşikti. Bu isim Sanskritçe'deki mutluluk kelimesi ile -amit ekinden türemiştir. Yapısı oldukça farklı olmasına rağmen THC'ye benzer bir farmakolojiye sahiptir. Anandamit kısmi agonist olarak merkezi CB'e, daha az ölçüde de periferal (CB2) kannabinoid reseptörlerine bağlanır. Anandamid, CB1 reseptörüne THC kadar güçlü bağlanır. Anandamit, hemen hemen tüm dokularda ve çok çeşitli hayvanlarda bulunur. Anandamit, bitkilerde de bulunmuştur ve çikolatada az miktarda bu kimyasalı içerir. Sentetik kannabinoidler sol|küçükresim|upright=0.68|Türkiye'de "bonzai", yurtdışında "spice" ismiyle bilinen sentetik kenevir. Tarihsel olarak, kannabinoidlerin laboratuvarda sentezlenmesi çoğunlukla bitkisel kannabinoidlerin yapısına dayanarak yapılıyordu ve bu bağlamda özellikle Roger Adams tarafından 1941 başlarında ve daha sonra Raphael Mechoulam liderliğindeki bir grup tarafından çok sayıda doğal kannabinoid analogları üretilmiş ve test edilmiştir. Daha sonra üretilmiş yeni bileşikler ise doğal kannabinoidlerle ilişkili olmak yerine yapısal olarak endojen kannabinoidleri baz almaya başlamıştır. Sentetik kannabinoidler, kannabinoid moleküllerinin yapısında modifikasyonlar yaparak farklı kannabinoid bileşiklerinin aktivitesi ve yapıları arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan deneylerde kullanılır. Sentetik kannabinoidler eğlence amacıyla kullanıldığında, kullanıcılar için ciddi sağlık tehlikeleri oluşturabilirler. 2012-2014 döneminde, ABD'deki zehirlenme kontrol merkezlerine yapılmış 10.000'in üzerinde temas sentetik kannabinoidlerin kullanımı ile ilgili olmuştur. Tıbbi kullanım Tıbbi olarak kannabinoidler, kemoterapi, spastisite veya nöropatik ağrı sonucu oluşan mide bulantısı tedavisinde kullanılır. Sık görülen yan etkileri baş dönmesi, sedasyon, akıl karışıklığı, kimlik çözülmesi ve kendini iyi hissetme halidir. İlaçlar Doğal veya sentetik kannabinoidleri veya kannabinoid analoglarını içeren ilaçlar şu şekilde listelenebilir: Dronabinol (Marinol); Δ-tetrahidrokannabinol (THC) ihtiva eder ve iştah açıcı, antiemetik ve analjezik olarak kullanılır. Nabilone (Cesamet, Canemes); Marinol'un analogu olan sentetik bir kannabinoiddir. Rimonabant (SR141716); seçici bir kannabinoid (CB1) reseptörü zıt agonisti olan ilaç eskiden anti-obezite ilacı olarak kullanılmıştır. Tescilli adı Acomplia'dır. Aynı zamanda sigarayı bırakmak için de kullanılmaktadır. Kaynakça Kategori:Cannabinoidler Kategori:Kenevir kültürü Kategori:Esrar Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar