Karadağca

[bullvar_katip]

Karadağca veya Karadağlıca (Crnogorski jezik / Црногорски језик), ana ülke Karadağ'da ve komşu devletlerde (Sırbistan, Hırvatistan) konuşulan bir Güney Slav dilidir. Aynı zamanda Karadağ'ın resmî dilidir. Karadağlı dili olarak da belirtilebilir. Karadağ Anayasasının “dil ve alfabe” başlıklı 13. maddesinde Karadağlı dilinin resmiyeti ve alfabesi belirtilmiştir. Yazı dili ve ağız olarak Karadağlıca konuşurlarının sayısı 2011 yılı sayım verilerine göre, Karadağ’da 229.251 kişidir. Anılan konuşur sayısına Karadağ’ın çevresindeki ülkelerden Sırbistan’da 2.519, Hırvatistan’da 876 ve Slovenya’da 462 kişinin eklenmesiyle toplam konuşur sayısı 233.108 olur. Bu sayı 2011 yılındaki nüfus sayımında ana dilini Karadağlıca olarak belirtenleri gösterir. Bazılarınca Hırvatça, Sırpça ve Boşnakçanın da beraber alındığı Sırp-Hırvat dilinin standartlaştırılmış bir formu olarak kabul edilmektedir. Alfabe Karadağcanın alfabesi Latin ve Kiril esaslı iki denk forma sahiptir. Anayasal olarak her iki yazı sisteminin eşit olması sebebiyle, Karadağlı alfabesi iki paralel varyanta sahiptir. Alfabe 32 harften oluşur. Karadağlı alfabesi Latin varyantı Karadağlı alfabesi Kiril varyantı Tarihçe Dilin tarihi için MS 9. yüzyıla kadar inen görüşler ortaya atılmıştır. Buradan başlayarak “9-12. yüzyıl”, “12-15. yüzyıl”, “15-18. yüzyıl”, “18. yüzyıl-1830’lar”, “1830’lar-1914” ve “1914’ten günümüze olmak üzere alt dönemler belirtilmiştir. Karadağlı dili, tarihte 1990 yılına kadar “Sırpça” olarak adlandırılmış ve sınıflandırılmıştır. Dilin Sırpçadan ayrışması ve kendi standartlaştırılmış yazı dilinin oluşturulması 1990 yılında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin dağılması sonrasında Karadağ bağımsızlığının savunucuları tarafından başlatılmıştır. Karadağlıca 2007 yılında Karadağ Anayasası'nda Karadağ'ın resmî dili olarak ilan edilmiştir ve dilin kullanımı devlet tarafından desteklenmekte ve teşvik edilmektedir. Yazı diline iki yeni harf ve çeşitli imla kuralları eklenmiş olmasına rağmen bu yenilikler toplum içerisinde bazı kesimlerce kabul görmemiştir. Bu gibi meseleler siyasi yaklaşım ve etnik aidiyetle ilgilidir. Karadağ’da ve civarında “Sırp” kimliğinden olan veya bu kimliği savunan kişilerde Karadağlıcanın kendi özerk varlığına karşı tutumlar görülebilir. Kaynakça Dış bağlantılar Fakultet za crnogorski jezik i kniževnost Karadağlı Dili ve Edebiyatı Fakültesi (Karadağlıca) Lingua Montenegrina Dil, edebiyat, kültür araştırmaları dergisi (Karadağlıca) Folia linguistica et litteraria Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi (Karadağlıca) Kategorioğal diller Kategori:Güney Slav dilleri Kategori:Karadağca