Karbondisülfür, formülü CS olup, yanabilen, hemen hemen renksiz olan, oldukça zehirli bir sıvı. Genel kanıya göre inorganik bileşik olarak kabul edilir. Ticari karbondisülfürün kokusu safsızlık kaynaklı olup, çürük lahana veya yumurta kokusuna benzerken saf karbondisülfürün kokusu etere benzer. Karbondisülfür -108,6°C'de donar, 46,3°C'de kaynar. Yoğunluğu 1,261 g/cm3'tür. Suda az çözündüğü hâlde alkol, eter ve karbon tetraklorürde çok çözünür. Üretimi Karbondisülfür, elektrik fırınında 800-1000°C de kükürt ile kömürün ısıtılması suretiyle elde edilir. Fırından buhar hâlinde çıkan karbondisülfür yoğunlaştırılarak toplanır. 600 °C gerektiren daha düşük sıcaklıktaki bir reaksiyon, silika jel veya alümina katalizörlerin varlığında karbon kaynağı olarak doğal gaz kullanır: 2 CH + S → 2 CS + 4 HS Kullanım alanları Karbon disülfür; fosfor, kükürt, selenyum, brom, iyot, yağlar, reçineler, kauçuk ve asfalt için kullanılan iyi bir çözücüdür. Karbondisülfür en çok viskoz ipeği ve selefon imalatında kullanılır. Ayrıca, karbon tetraklorürün, ditiyokarbonatların, tiyosiyanatların ve ürenin imalatında, ziraatte depolanmış tahılların toprağının dezenfekte edilmesinde ve toprakta yuvalanmış hayvanların öldürülmesinde kullanılır. Tarihi 1796'da Alman kimyager Wilhelm August Lampadius (1772–1842) piriti nemli kömürle ısıtarak karbon disülfürü ilk kez hazırladı. Buna "sıvı kükürt" (flüssig Schwefel) adını verdi. Karbon disülfürün bileşimi nihayet 1813'te İsveçli kimyager Jöns Jacob Berzelius (1779–1848) ve İsviçreli-İngiliz kimyager Alexander Marcet'in (1770–1822) ekibi tarafından belirlendi. Tepkimeleri CS'nin yanması, bu ideal stokiyometriye göre kükürt dioksit verir: CS + 3O → CO + 2SO Karbondisülfürün klorlanması, iki aşamada karbon tetraklorür verir: CS + 3 Cl → CCl + SCl Bu dönüşüm, bir ara ürün olan tiyofosgen, CSCl'nin aracılığı ile ilerler. Polimerleşme Karbondisülfür, polimeri keşfeden Percy Williams Bridgman'ın adını taşıyan car-sul veya "Bridgman's black" adı verilen çözünmeyen bir malzeme vermek üzere fotoliz üzerine veya yüksek basınç altında polimerize olur. Kaynakça Kategori:Sülfürler Kategori:Zehirli maddeler Kategori:Çözücüler Kategori:İnorganik karbon bileşikleri