Karduya

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

küçükresim|290px|Karduk Krallığı, M.Ö. 60 Karduya veya Karduk (Ermenice: Կորճայք, Korčayk; Antik Yunanca: Κορδυηνή, Kordyene; İbranice: קרטיגיני), Mezopotamya'nın kuzeyi ile Ermenistan Krallığı'nın güneybatısı; günümüzde ise Türkiye'nin güneydoğusu ile Irak'ın kuzeyi arasında kalan antik bir bölge. 1991'de yayınlanan Encyclopaedia Britannica'ya göre Karduya, Şırnak'ın eski adıdır. Arap ve Süryani kaynaklarında Van Gölünün güneyi Bēt Qardū olarak geçmektedir. Burası Fırat Nehri ile Cudi Dağı arasında uzanan bir bölgedir. Köken Karduklar ile Gutilerin aynı halk olduğunu iddia eden bazı tarihçiler bulunmaktadır. Anabasis adlı eserinde Ksenophon, Hemrin Dağları'nda yaşayan bu halkın, Med ve Saka soyundan geldiğini söylemiştir. Anabasis'te Karduklar Anadolu satrabı Genç Kiros, Ahameniş tahtını ele geçirmek için kardeşi II. Artakserkses’e karşı giriştiği Cunaxa Savaşı'nda hayatını kaybeder. Bunun üzerine ordunun başına geçen Ksenophon geri çekilmeye karar verir. Ksenophon eve dönüş yolunda Karduklarla karşılaştıklarını söylüyor. Bu halkın dağlarda oturduklarını, çok savaşçı olduklarını ve krala bağımlı olmadıklarını öğreniyor. Ksenophon, Kardukları barbar olarak tanımlıyor ve nasıl savaştıklarıyla ilgili şu bilgileri veriyor: Bazı yazarlar Ksenophon'un Anabasis eserinde geçen Kardukların, Kürtlerin ataları olduğu kanaatindedir. küçükresim|400x400pik|Genç Kiros'un ve On Bin paralı ordunun Cunaxa savaşı öncesi ve sonrası gidişat güzergahları. Kırmızı çizgi Ksenophon'un Karduk bölgesinden geçtiğini göstermektedir. Roma kaynakları küçükresim|225px|Finik Kalesi, Cizre'nin kuzeybatısı Roma tarihçisi Strabo'ya göre Gordiya (Γορδυηνῆ) Thospitis Gölü ile Dicle nehri arasında kalan bölgedir ve bu bölgede Sareisa, Satalca, Finik adlı üç şehir vardır. Eski adları Karduchi olan Gordileri Ermenistan Kralı kuşatma silahları yapımında kullanmıştır. Bir söylentiye göre Eretrialılar Persler tarafından Mezopotamya'ya sürüldüğü vakit Gordiler onlara kapılarını açmışlardır. Ayrıca Strabo, Gordilerin Triptolemus'un soyundan geldiğini söylemiştir. 353 yılında Roma ordusu, Pers İmparatorluğu ile girdiği savaşta çok ağır kayıplar verdiği için Julianus askerî güçleri Kardukların yaşadığı bölgenin kuzeyine çekildiler. Yenilen taraf Roma olunca Karduya ve Arzanene Perslerin hakimiyetine girdi. Pompey ve Karduya II. Tigran'ın şehirlerini yıkıp Tigranakert'e sürdüğü yerli halk yani Karduklular ona düşmanlık besliyordu. M.Ö. 69 yılında Karduya kralı Zarbienus Tigran'a karşı bir isyan başlatmayı düşünüyordu ve bu konuda Roma'dan yardım istedi. İsyan haberini alan Tigran Zarbienus'u öldürdü. Lucullus bölgeyi alıp Zarbienus adına anıt dikti. Tigran'ın ardında bıraktığı ganimetleri Karduk halkına sundu ve onlardan kendileriyle birleşmesini istedi. Part kralı III. Farhad, Ermenistan ve Pontus Krallığı'nı aldıktan sonra Fırat nehrine doğru gelen Pompey ile bir anlaşma yapmak istedi. Ancak Pompey anlaşmayı reddederek Karduya topraklarını geri istedi. Bunun üstüne Pompey general Afranius'u Karduya üzerine gönderdi ve bölgeyi savaşmadan ele geçirdi. Partlar Erbil ve Adiabene'ye geri çekildi. Yahudi ve Arap kaynakları Yahudi ve Arap kaynaklarına göre Nuh'un Gemisi Ermenistan'a değil Karduya dağlarına oturmuştur. Yahudilerin kutsal kitabı Targum'a göre Ağrı Dağı Karduya'nın içindedir. Ayrıca Yahudi kaynaklarında, Karduya halkının kökenini, Sultan Süleymanın hizmetkar Cinlerinin 500 güzel kadınla evlenmesiyle türediğini işaret etmektedir. Aynı efsane, erken İslami dönemde, Kürtlerin kökenine dair yapılan araştırmalarda söz edilmiştir. Kur'an'a göre ise Nuh'un Gemisi Cudi'ye oturmuştur. (Hud Suresi:44) Cudi isminin kökeniyle ilgili bazı kaynaklar Kürt Dağı anlamına geldiğini aktarırken ismin Sümer yazıtlarında Gudi ve Babil yazıtlarında Kurti olarak geçtiği; Arâmiler'in Cûdî için Qardu (Gudi isminin Âsur dönemi karşılığı) ismini kullandığı ve bunun 'Kürt' kelimesinin Asur dönemi karşılığı olduğu belirtilmiştir. Karduya bölgesi'nin kronolojisi MÖ9. yüzyıl - 595 Urartu Krallığı MÖ 595-550 Med İmparatorluğu MÖ 550-331 Ahameniş İmparatorluğu MÖ 331-301 Büyük İskender hükümdarlığı MÖ 301-189 Seleukos İmparatorluğu MÖ 189-90 yılları arasında bağımsızlık MÖ90-66 Ermenistan Krallığı MÖ 66-27 Roma Cumhuriyeti MÖ27-MS 37 Roma İmparatorluğu 37-47 Part İmparatorluğu 47-252 Roma İmparatorluğu 252-287 Sasani İmparatorluğu 287-384 Roma İmparatorluğu 384-428 Ermenistan 428-651 Sasani İmparatorluğu Müslüman devletler hakimiyeti 1507-1508 Safevi Devleti 1514 Osmanlı İmparatorluğu Kaynakça Kategori:Asya'daki eski monarşiler Kategori:Antik Roma eyaletleri Kategori:Ermenistan tarihi Kategori:Eski etnik gruplar Kategori:11. yüzyılda varlığı sona eren bölgeler ve ülkeler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Karduya

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi