Katy Jurado

[bullvar_katip]

Katy Jurado (d. 16 Ocak 1924 - ö. 5 Temmuz 2002) ödüllü Meksikalı oyuncu. 1950'lerden sonra Hollywood'un da aranılan oyunculerden biri oldu, buna rağmen ABD vatandaşlığına geçmedi. Sinemada aktif olarak çalıştığı 1940'lı yıllardan 1990'lı yıllara kadar 80'den fazla sinema filminde oynadı. 1954'te Spencer Tracy'yle oynadığı Broken Lance (Kırık Mızrak) filmindeki rolü için Oscar'a aday gösterildi. High Noon (Kahraman Şerif) (1952) filmiyle de "en iyi yardımcı kadın oyuncu" dalında Altın Küre ödülünü aldı. 1959 - 1963 yılları arasında aktör Ernest Borgnine ile evliydi. Çalkantılı geçen bu evliliğin sonunda Borgnine onun için "Çok güzel bir kadın, ama kaplan kadar yırtıcı" demişti. Biyografisi 16 Ocak 1924 tarihinde Meksika'nın Jalisco eyaletinin başkenti olan Guadalajara'da María Cristina Estela Marcela Jurado García adıyla dünyaya geldi. Çocukluğu ve ilk gençliğini geniş toprakları olan varlıklı ailesinin yanında lüks içinde geçirdi. Federal hükûmet topraksız köylülere dağıtmak üzere ailesinin topraklarına el koyunca, aristokrat ideallerine sıkı sıkıya bağlı olan ailenin gerçek reisi anneannesi ile yaşamaya başladı. Gazeteci olmaya çalışırken 16 yaşında ünlü sinema yıldızı Emilio Fernandez'in ilgisini çekti. Fernandez ona birkaç filminde rol vermek istedi ama onun oyuncu olmasını istemeyen anneannesinin itirazı ile karşılaştı. O da aile baskısından kurtulmak için bu kez aktör Víctor Velázquez ile evlendi. No matarás (1943) adlı filmle sinemaya ilk adımını attığında Meksika sineması altın çağını yaşıyordu. Çarpıcı güzelliği ve kendi güvenli tavırlarıyla hem Meksika sineması hem de Hollywood'da azimli ve güçlü kadınları canlandırdı. Kızılderililere özgü hatları Meksika sinemasında çok tutulan, baştan çıkartıcı Femme fatale rolleri almasını sağladı. Oyunculuğun yanı sıra radyo muhabirliği ve köşe yazarlığı da yapıyordu ve boğa güreşlerinin kritiğini yazıyordu. Zaten John Wayne ve kendisi de bir boğa güreşçisi olan yönetmen Budd Boetticher onu bir boğa güreşi arenasında keşfettiler. Boetticher Meksika'da çektiği otobiyografik filmi Bullfighter and the Lady'de (1951) ona rol verdi. Luis Buñuel de onu Meksika melodramı El Bruto'da (1953) oynattı. İngilizcesi çok zayıftı, repliklerini fonetik olarak söylüyordu. Nihayet 1952'de High Noon'la (Kahraman Şerif) (1952) Hollywood'daki ilk büyük çıkışını yaptı, bu filmde Gary Cooper'ın bar sahibi eski sevgilisini canlandırıyordu. Bu rolüyle "en iyi yardımcı kadın oyuncu" dalında Altın Küre ödülünü kazandı. Hollywood'da daha önce Lupe Velez, Dolores del Rio ve Rita Hayworth gibi oyuncular tarafından canlandırılan ateşli, seksi ama iki boyutlu, klişeleşmiş "Meksikalı/Latin kadın" rollerine farklı bir derinlik ve itibar kazandırdı. Çoğunlukla westernlerde oynadı. Diğer Güney Amerikalı oyuncular gibi kalıcı sözleşmelerle kendini hemen Hollywood'a bağlamadı, aralarda ülkesine dönerek orada da önemli filmler yapmaya devam etti. 1954'te Edward Dmytryk'in yönettiği Broken Lance'de (Kırık Mızrak) Spencer Tracy'nin kızılderili karısı rolüyle "en iyi yardımcı kadın oyuncu" Oscar'ına aday gösterildi. Bu ödüle aday gösterilen ilk Meksikalı kadın oyuncu oldu. The Badlanders (1958) filminde başrolü paylaştığı Ernest Borgnine'la 1959'da evlendi. Çalkantılı geçen bir evliliğin ardından 1963'te boşandılar. Marlon Brando'nun yönettiği (ve oynadığı) tek film olan One-Eyed Jacks'te (1961) Karl Malden'ın karısı rolündeydi. Daha sonra Arrowhead'de (1953) Charlton Heston'la, Trapeze'de (1956) Burt Lancaster'le, Man from Del Rio'da (1956) Anthony Quinn'le oynadı. Quinn de onun gibi Meksikalıydı ama Jurado hiçbir zaman Anthony Quinn'in yaptığı gibi ABD vatandaşlığına geçmedi. Barabbas (1962) ve The Children of Sanchez (Sanchez'in Çocukları) (1978) filmleriyle iki kez daha Anthony Quinn'le birlikte oynadı. Televizyonda da ağırlıklı olarak westernlerde oynadı. Elvis Presley filmi Stay Away, Joe'da (1968) oynadıktan sonra intihara teşebbüs etti ve temelli olarak ülkesi Meksika'ya yerleşti. Ara sıra tekrar ABD'ye geliyor ve Amerikan filmlerinde daha küçük rollerde oynuyordu. Bunlardan en dikkat çekenler Pat Garrett & Billy the Kid (1973) ve John Huston'ın yönettiği Under the Volcano'dur (1984). 5 Temmuz, 2002'de Meksika, Cuernavaca'daki evinde akciğer ve kalp rahatsızlığı nedeniyle 78 yaşındayken hayatını kaybetti. [[Dosya:Spencer Tracy Katy jurado broken lance1.jpg|küçükresim|Broken Lance (1954) filminde]] Filmleri Kaynakça Dış bağlantılar IMDb'de "Katy Jurado" allmovie.com'da "Katy Jurado" Kategori:Metro-Goldwyn-Mayer kontratlı oyuncuları Kategori:1924 doğumlular Kategori:2002 yılında ölenler Kategori:Meksikalı kadın sinema oyuncuları Kategori:Meksikalı kadın dizi oyuncuları Kategori:Amerikalı kadın sinema oyuncuları Kategori:Amerikalı kadın dizi oyuncuları Kategori:Meksikalı kadın tiyatro oyuncuları Kategori:Amerikalı kadın tiyatro oyuncuları Kategori:Meksika asıllı Amerikalılar Kategori:En İyi Yardımcı Kadın Film Oyuncusu Altın Küre Ödülü sahipleri Kategori:Guadalajara doğumlular Kategori:Altın Küre Ödülü sahipleri