Kemah Muharebesi

[bullvar_katip]

Kemah Muharebesi, 1548-1549 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre, Çerkes Osman Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerinin 2 Ekim 1548'de Kemah civarında yağma faaliyetlerinde bulunan Safevî birliğine karşı zafer kazandıkları askerî çarpışma. Muharebe öncesi Safevî Şahı II. Tahmasb'ın 1548'in ilk yarısında Osmanlı Devleti'nin Doğu Anadolu'daki topraklarına tecavüz ederek Erzurum, Erzincan ve Bayburt'u yağmaladı, ancak Padişah Kanuni Sultan Süleyman'ın ikinci kez İran üzerine sefere çıkması sonucunda geri çekildi. Osmanlı ordusu 27 Temmuz 1548'de (tarihinde dördüncü kez) Tebriz'e girdiyse de, II. Tahmasb'ın Kazvin'e çekildiğinin öğrenilmesi üzerine 1 Ağustos'ta geri döndü ve 15 Ağustos'ta kuşattığı Van'ı 24 Ağustos'a fethetti. Van kalesi tahkim edilip içine kuvvetli bir garnizon bırakıldıktan sonra Van Beylerbeyliği kuruldu ve İstanbul Defterdârı Çerkes İskender Paşa Van Beylerbeyi olarak atandı. Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusunun ana kısmı da kışlamak üzere 28 Eylül'de Diyarbakır'a, 23 Ekim'de de Pertek'e ulaştı. Bu sırada ise II. Tahmasb'ın Osmanlı ordusunun çekilişinden istifade etmek amacıyla bir Safevî birliğini Erzincan-Tercan civarlarına gönderdiği ve bu askerlerin yağma faaliyetleri icra ettiği öğrenildi. Bu haber üzerine Kanuni Sultan Süleyman, II. Vezir Kara Ahmed Paşa'yı yeniçeri ve sipahilerle bölgeye yolladı. Muharebe Kara Ahmed Paşa süratle Safevî birliğinin bulunduğu bölgeye ilerledi ve Çerkes Osman Paşa adlı bir komutanını keşif amacıyla öncü birliklerin başında önden gönderdi. Çerkez Osman Paşa ise İran askerlerinin sayısının kendi komutasındaki askerlerden çok daha fazla olduğunu gördü. Dolayısıyla, İran birliğini bir baskınla mağlup etmeye karar verdi. İran birliğinin çadırlarında konaklama halinde olması da Çerkes Osman Paşa'nın bu kararını pekiştirdi. Çevredeki otlaklarda başıboş otlanan hayvanların bir kısmı yakalandı, çevre köylerden de kazan ve bakır kap-kacak gibi gereçler toplatıldı. Bunlar 1-2 Ekim 1548 gecesi hayvanların kuyruğuna bağlanıp, ardından ürkütülerek Safevîlerin çadırlarına doğru sürüldü. Çıkan gürültüden şaşıran İran birliği kalabalık bir Osmanlı ordusunun baskın yaptığını zannederek kargaşa içinde kaldı. Hatta karanlıkta birbirlerine kılıç vurdu. Bu esnada Osmanlı birliği de hücuma kalktı. Muharebe düzeni alamadan ağır kayba uğrayan İran birliğinin döküntüleri Karabağ'a kadar hiç durmadan ricat etti. Muharebe sonrası Muharebede yaralanan Çerkes Osman Paşa'nın bu parlak zaferi Padişah Kanuni Sultan Süleyman'a Harput'tayken ulaştırıldı. Bunun üzerine Osman Paşa Halep Beylerbeyi olarak atandı. Şah I. Tahmasb'ın güçleriyse aldıkları bu ağır yenilgi sonrasında Erzincan ve Bayburt civarından tamamen uzaklaşarak Azerbaycan'a çekildi. Osmanlılara sığınmış olan Şah I. Tahmasb'ın kardeşi Elkas Mirza beraberine birlikler verilerek İran içlerine akına gönderildi. Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu kışlamaya çekilirken müteakip sene (1549) Gürcistan üzerine yapılacak harekatın planlamaları yapılmaya başlandı. Dış bağlantılar "Kânunî Sultan Süleyman'ın Tebriz Seferi (1548-1549) ve Nahçıvan-Revan-Karabağ (1552-1554) Seferleri ve Sonuçları", Remzi Kılıç, Journal of Universal History Studies, 2020, s.198-200 "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.6, s. 15 İslam Ansiklopedisi, "Kara Ahmed Paşa" maddesi (Mülellif: Feridun Emecen) "Demir Kuşaklı Cihangir: Süleymanname", Turgut Güler, Ötüken (2016) Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun muharebeleri Kategori:Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi Kategori:1540'larda çatışmalar Kategori:Anadolu tarihi Kategori:İran tarihi Kategori:Osmanlı-İran savaşları Kategori:Erzincan tarihi