Kimmerler

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Kimmerler ( - Kimmérioi) MÖ 8. yüzyılın ilk yarısına kadar Kimmerya olarak da tabir edilen İdil Nehri’inden Karadeniz’in kuzeyine doğru uzanan geniş bir alanda yaşamış büyük olasılıkla Hint-Avrupa kökenli oldukları varsayılan göçebe ve savaşçı bir ulustur. Tutarlı Yunan ve yazılı Asur kaynaklarına göre Kimmerler MÖ 8. yüzyılın sonlarından itibaren Kafkasya üzerinden Anadolu'ya taşındılar ve burada Frigya-Muşki Krallığının parçalanmasına sebep oldular ve onyıllar boyunca Küçük Asya'nın Yunan şehir devletleri, Lidya Krallığı ve Asur İmparatorluğu için bir tehdit oluşturdular. Tarih küçükresim|260px|sağ|Kimmer atlı savaşçılarını betimleyen bir Asur kabartması Kılıç kullanmada, ok atmada ve balta kullanmada ustaydılar. Kimmerlerden ilk söz eden Homeros Kimmerlerin ıssız dünyanın sisli ve karanlık ülkesinde yaşadıklarını yazar. Herodot Kimmerlerin Kuzey Pontus bölgesinden geldiğini söyler. Kimmerya, MÖ 8. yüzyılın ortalarında İskitlerin eline geçince yerlerinden olan Kimmerler büyük kafileler halinde güneye inerek Kafkaslardaki Demir Kapı ve Derbent geçitlerini aşarak (Urartu) Doğu Anadolu'ya girdiler. At üzerinde savaşan İskitler, yaya olarak savaşan Kimmerlere karşı üstünlük sağlamışlardı. MÖ 714'te Urartu sınırını aşarak Orta Anadolu’ya doğru saldırılara başladılar. Kummuh (Adıyaman yöresi), Meluddu (Malatya), Tabal (Nevşehir - Kayseri yöresi), doğuda Şubria (Diyarbakır yöresi) ve batıda Hubuşna’ya (Ereğli) kadar yayıldılar. Kimmerler daha sonra Karadeniz'in güney kıyısı boyunca batıya ilerleyip Sinop (Sinope) civarında bir üs oluşturmuş ve Tabal'a doğru güneye yönelmişlerdi. Kuzeyden gelen bu tehdit karşısında Muşki kralı Mita, Asur ile ittifak yapmak zorunda kalmış ise de onun bu ittifakı bile Kimmer baskısını durduramamıştır. Milattan önce 705'te Muşki kralı Mita'nın da desteğini alan Asur Kralı II. Sargon Kimmerler ile Tabal'da yaptığı savaşta ağır bir yenilgiye uğradı ve savaş alanında öldü. Muşki kralı Mita da savaştan sonra bir daha tarih sahnesinde görülmedi. Bu zafer üzerine Kimmerler bu bölgeyi bir süre daha ellerinde tuttular; Sinop'u (Sinope) ele geçirdiler, batıda Kızılırmak’a kadar uzandılar ve Dugdamme adındaki ünlü önderlerinin komutasında Friglerin üzerine yürüdüler. MÖ 696'da Frig başkenti Gordion’u yağmaladılar. Kimmerler, Asur kralı Esarhaddon tarafından MÖ 679 yılında Hubuşna (Ereğli) mevkiinde bozguna uğratıldıktan sonra batıya yönelerek Lidya’yı tehdide başladılar. Lidya Kralı Gigis, Asur Kralı Asurbanipal ile diplomatik ilişkiler kurup, ondan sağladığı yardımla Kimmerleri MÖ 657'de büyük bir yenilgiye uğrattı ancak Kimmerler bir süre sonra yeniden Lidya’ya saldırıp başkentleri Sardes’i aldılar. Kral Gigis savaş alanında öldü. Sardes’i yakıp yıkan Kimmerler orada kalmayarak hızla Orta Anadolu’ya döndüler. Bir bölümü kuzeybatıya doğru çıkarak Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı Altınoluk beldesinde, Antandros kenti çevresine yerleştiler. Gigis’ten sonra Lidya tahtına oğlu Ardis geçti. Ardis ülkesini Kimmer saldırılarının yarattığı güç durumdan kurtarmak amacıyla yeniden Asur Kralından yardım istedi. Ama Kimmerler kuzeybatıdan, Boğazlar üzerinden gelen Traklar ile birleşip yeniden Lidya’ya saldırdılar ve MÖ 638'de Sardes’i krallık sarayının bulunduğu Akropolis dışında bir kez daha istila ettiler. Bununla da yetinmeyip Ege Denizi kıyısındaki kentlerden Efes, Menderes Magnesiası, Myus, Priene, Lebedos ve Melia'nın yanı sıra bir olasılıkla Miletos’u da yağmaladılar. 240px|küçükresim|sol|Bir Antik Yunan vazosundan yeniden üretilmiş Kimmer atlı okçularının tasviri Sonra Büyük Menderes vadisi boyunca doğuya yönelerek o dönemlerde yurt edinmiş oldukları Kapadokya bölgesine döndüler. (MÖ 630) Düzenli bir devlet örgütleri bulunmayan Kimmerler zaman içinde güçlerini yitirmeye başladılar. MÖ 630'dan kısa bir süre sonra ünlü önderleri Dugdamme’nin Kilikya bölgesindeki bir savaşta ölmesi, onların Anadolu’daki etkinliklerine son verdi. MÖ 680-660 yılları arasında Tabal, Hilakku ve Lidya Kimmer saldırılarından Asurluların yardımına sığınmak zorunda kalmışlardı, bir süre sonra ise MÖ 630 yılında Asurlular bu istilacıları yenmeyi başarmışlardır. Sonuçta Lidya Kralı Alyattes tarafından MÖ 595’te büyük bir yenilgiye uğratılarak Kızılırmak'ın doğusuna sürüldüler. Anadolu’da kalanlar Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı Altınoluk beldesinde Antandros kentinde yaşamışlardır. Diğerleri ikiye ayrılarak Asya ve Avrupa’ya dağıldılar. Batıya giden bir kol MÖ 500'e kadar Macar ovalarında yaşadı. Kırım yöresinde yaşayan Kimmerler ise MÖ 4. ve 3. yüzyıllara kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Arkeolojik araştırmalar küçükresim|sağ|upright=0.4|Kimmerlere özgü bir hançer (Ukrayna Müzesi Kimmerler arkeolojik olarak Orta Asya ve Sibirya'nın doğusundan (bilhassa özel olarak Karasuk, Arjaan ve Altay kültürlerinden) ve gelişimine katkıda bulunmuş olan Kafkasya'nın Kuban kültüründen kaynaklı güçlü etkileri içeren, Batı Avrasya bozkırlarının Erken Demir Çağı Çernogorovka-Novoçerkassk kültürleri ile ilişkilendirilirler. Diğer bir başka görüş ise Kimmerlerin maddî olarak erken (Kelermes-Evresi) İskit kültürüne ait oldukları yönündedir. Çernogorovka MÖ 9 ve 8. yüzyılların başlarına tarihlenmektedir. Adını Çernogorovka köyü yakınlarındaki bir buluntu alanından almıştır. (Bahmut yakınlarındaki Siwersk kasabası) Tipik olarak, mezar tümülüsleri altında, bazen merkezi bir yeraltı dehlizi boyunca uzanan nişlerin içinde doğu-batı yönlü bodur tipi definli mezarlar bulunur. Erkek mezarların da bronzdan ok uçları, at koşum takımı ve bronz saplı demir hançerler defin kültü gereğince mezar donatıları olarak mevcuttur. Çernogorovka kültürünün metalürjisi muhtemelen Kuzey Kafkasya Kuban kültüründen etkilenmiştir. Novoçerkassk Novoçerkassk kültürü Tunç Çağı'nın Kiriş mezar kültüründen türemiş olup MÖ 8 ve 7. yüzyıllara tarihlenir. Tuna ve Volga arasındaki bölgede yayılım gösterir. Alçak mezar höyükleri (Kurgan) altında, batı-doğu yönelimli mezarlar tipiktir ve daha eski höyüklerde sonrası dönemlere ait yeni mezarlar da mevcuttur. Erkek mezar eşyaları, genelde savaş gereçleri olan bileşik yaylar, elmas biçimli ağızlı ok uçlarının yanı sıra demir mızraklar, kılıçlar, hançerler, topuz taş uçlu sopalar, bileği taşları ve bronz ve kemik aksesuarlı koşum takımlarından oluşur. At mezarları ise nadirdir. Kadın mezarları çoğunlukla seramik eşyaları içerir. Bireysel mezarlar, sosyal farklılıkları gösteren altın takılar da dahil olmak üzere çok zengin bir şekilde donatılmıştır. Novoçerkassk kültürüne ait bir istif yığını Gürcistan'daki Surmuşi'de bulunmaktadır. Novoçerkassk kültürü MÖ 7. yüzyılda aniden sona erdi ve ardı sıra İskitlere atfedilen buluntular geldi. Bu, Herodot'un İskitlerin Kimmer topraklarını işgali hakkındaki açıklamalarını destekleyebilir. Kuban bölgesindeki buluntular Asur ile olan temas ve bağlantılarını kanıtlamaktadır. Kislovodsk yakınlarındaki Klin-Yar III'teki bodur tipi definli mezarlar da Asur kralları Sanherib veya Asurbanipal zamanından kalma birkaç Asur'a özgü sivri başlı koni biçimli pirinç döküm miğfer, Novoçerkassk tipi at koşumlarıyla birlikte bulundu. Paralı askerlerin mezarları veya elde edilmiş ganimetler olabilirler. Ancak Askold, sacdan perçinlendiklerine ve Yakındoğu parçaları gibi döküm yapılmadıklarına dikkati çeker ve bunların yerel üretimler olduğunu belirtir. Urartu kralı I. Argişti'nin yazıtlı bir döküm bronz miğferi, Kuzey Osetya'daki Verhnyaya Ruça'da bulunur. Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi'nin üyelerinden Alman arkeolog Renate Rolle (1977), Rusya'nın güney kesimlerinde Kimmerlerin varlığını arkeolojik kanıtlar ile henüz hiç kimsenin kanıtlayamadığını savunmuştur. Anadolu ve Kelermes evresi Tarih Profesörü , Kimmerlere ait buluntuları net bir şekilde belirlemek için kuzey Anadolu'da Antik Yunan yazarlarına göre Kimmerlerin yerleştiği ve İskitlerin ise bulunmadığı bölgeleri inceledi. Norşuntepe Höyüğü'nden iki gömütü ve (Vuslat Ünal tarafından İskitlere veya Sarmatlara atfedilen Amasya'nın İmirler köyü ve yakınlarındaki iki gömütü'de (tam menşeini belirtmeden) Kimmerlere atfeder. Norşuntepe Akropolü'ndeki gömütler içinde bulunan çanak çömlekler sayesinde, MÖ 7. yüzyılın ortalarına tarihlenen bir yapı ile örtülüdür ve Gömüt III'te Urartu kralı II. Argišti'ye ait yazıtlar, birkaç Urartuya özgü dizgin gem ağzı ve Kelermes evresine özgü bir yırtıcı kafalı dizgin gem ağızlığı bulunmaktadır. Amasya'daki Kimmer buluntuları İmirler köyünden bir gömütü içermektedir ve gömüt tipik olarak Erken (Kelermes) dönemi İskit tipi silahlar ve (dizgin-gem ile at koşumlarını barındırmaktadır. İmirler'in yaklaşık 100km doğusunda ve Samsun'a 50km uzaklıkta bulunan bir diğer Kimmer gömütü 250 adet İskit tipi ok ucu içermektedir. küçükresim|210px|sol|"Trako-Kimmer" arkeolojik buluntularının dağılımı Buluntularda tipik olarak çanak-çömlek eksiktir, fakat Askold İvançik'e göre bu zaten beklenilen bir şey değildir ve atlı göçebeler tarafından yapılan yağma ve hırsızlıkların... çoğu zaman "sadece arkeolojik yöntemler ile tanımlanması zor olan yetersiz izler bıraktığını" ifade eder ve Avrupa'daki Hun ve Macar istilaları ile olan benzerliklerine dikkat çeker. Sardis'teki görünür vaziyetteki tahribatlı bir alan Kimmerlere atfedilir, ancak az sayıda Kimmer buluntusunu içerir ve (Kelermes) İskit biçimine özgü olan kıvrılmış çift kuş başlı bezemeli halka şeklindeki kemikten bir kın ağızlığı, MÖ 7. yüzyılın Proto-Korinth seramiklerine de yol açan bir katmandan gelir.Efes'ten gelen ok uçları bazen Kimmerlere atfedilir. Ancak bunların gerçekte Kimmeryalı savaşçılardan geldikleride kanıtlanamaz. Üç kanatlı bronz'dan ok uçları Sardis, Norşuntepe gömüt-II), Nuşiyan, Boǧazköy,Ayanis Kalesi, Bastam kalesi (İran), Kayalıdere ve Samarya tapınaklarının cellalarından da bilinmektedir ve ayrıca MÖ 5. yüzyıla kadar ortaya çıktıkları da bilinir. Nimrud'da (II. Aşurnasirpal MÖ 884-858) bulunan kabartmalardaki atlı biniciler, bazen Kimmerler veya İskitler olarak da yorumlanır, ancak Askold'a (2001) göre tipik olarak Yakın Doğu tarzında at binerler ve bu nedenle de göçebe at binicisi halkların üyeleri olarak tanımlanmamalıdırlar. Arkeogenetik Ekim 2018'de Science Advanceste yayımlanan genetik bir çalışma, MÖ 1000 ila 800 yılları arasında gömülü olan üç Kimmer'in kalıntılarını inceledi. Elde edilen iki Y-DNA örneği R1b1a ve Q1a1 haplogruplarına ait iken, üç mtDNA örneği H9a, C5c ve R haplogruplarına aitti. Temmuz 2019'da Current Biology bilim dergisinde yayımlanan başka bir genetik çalışmada, üç ayrı Kimmerlinin kalıntıları incelendi ve çıkarılan iki Y-DNA örneği R1a-Z645 ve R1a2c-B111 haplogruplarına sahipti, üç mtDNA örneği ise H35, U5a1b1 ve U2e2 haplogruplarına aitti. İncil'de Kitâb-ı Mukaddes'te gecenin yarısı uzak (kuzey) dünyanın uçlarından gelen bir halk olan Gomer'den bahsedilir. (İbranice:‎ Gōmer) Gomer genelde Kimmerler ile eş tutulur. Yaratılış bölüm 10:2'deki Ulusların Tablosu Gomer'i Yâfes'in çocukları arasında listeler. Yâfes'in diğer soyundan gelenler ise Māgog, Medâi (Medler), Yavan (Yunan), Tubāl (Anadolu'daki Tabal), Meşek (Muşki-Frig) ve Tīrās'tır. Gomer, Orta Çağ ve Erken Modern Çağ'da Cimbriler olarak da yorumlandı ve böylece örneğin İngiliz ve İsveçlilerin'de atası oldu. Gomer'in çocukları arasında Rifat ve Tōgarmā'nın yanı sıra İskitler/Aşguzai) ile eş tutulan Aškənāz'da vardır. Hezekiel 38:6)'da Gomer, (Tōgarmā (Tilgarimmu?) topluluğu ile birlikte, Māgog ülkesinin başı Gog'un müttefikleri arasında, Tubāl ve Meşek'in hükümdarı (39:2) olarak adlandırılır ve ülkenin üzerine at sırtında büyük bir kalabalıkla tüm ülkeyi (İsraili) kaplayacak olan tek bir bulut gibi geleceklerine dair kehanette bulunulur. (Hez.38.16) Ama Rab (YHWH) onu salgın, kan, ateş ve kükürt yağmuruyla yok edecek ve yayını elinden alacak. Peygamber Hezekiel; İsrailoğulları'nın Māgog ve Gomer'in kalkanlarını, yaylarını, oklarını, sopalarını ve mızraklarını yaktıklarını ve böylece yedi yıl boyunca yakacak oduna ihtiyaç duymadıklarını anlatır. (39.10) Ordunun kalıntıları, Lut Gölü'nün doğusundaki Avarim veya Hamon-Gog Vadisine gömülmüştür. Yeşaya (5.26-28 LUT) Gomer'in yaylarını, atlarını ve savaş arabalarını betimler. Dilbilim ve etnonim Kimmerler kendileri hakkında hiçbir yazılı kayıt bırakmadılar ve onlar hakkındaki bilgilerin çoğunluğu büyük ölçüde MÖ 8 ila 7. yüzyıllara ait Asur kayıtlarından ve MÖ 5. yüzyıl ve sonrasındaki Greko-Romen yazarlarından gelmektedir. Kimmerlerin dili hakkındaki veriler, etnik adlarının etnonimi ve krallarının üç ismi ile sınırlıdır; ve tahminlere dayalı olmakla birlikte, bütün bu isimler için İranî dillerde kökenbilim önerilmiştir ve bunların hiçbirisi tartışılmaz değildir. Kimmerlerin ve İskitlerin yazılı kaynaklardaki ve arkeolojik verilerdeki kültürel yakınlıkları göz önüne alındığında, genel olarak dillerinin İranî dil grubunun (Doğu İran dilleri) bir parçası olduğu da bu nedenle varsayılmaktadır. Başka bir varsayımsal versiyona göre ise Kimmerler köken olarak Traklardı ve Friedrich Lehmann-Haupt'a göre, Kimmerlerin dili Trak ve İran dilleri arasında "kayıp bir halka" olabilirdi. Slavoloji uzmanı Georg Holzer ise Kimmerler ile özdeşleştirdiği apayrı bir Hint-Avrupa dil dalının olası varlığınıda varsayar. Etnonim Kimmer adı Asur yazıtlarında (Akadca: mat Gimirrāya şeklinde kaydedilmiş olup Latince Cimmerii ise kendisinden önceki Eski Yunanca Kimmérioiden (Κιμμεριοι) türetilerek gelmiştir ve ismin kökeni kesin olarak belirsiz olup bunun için çeşitli önerilerde bulunulmuştur: Dilbilimci János Harmatta'ya göre; "klanlar veya kabileler birliği" anlamına gelen Eski İran dillerindeki *Gayamiradan türetilmiştir. Sergey Toktasev ve İgor Dyakonov: Eski İranca'da (seyyar birlik) anlamında olan *Gāmīra veya *Gmīradan türetir. Askold İvançik'e göre; Kimmerler adlarını, anlamı belirsiz özgün bir biçimden *Gimĕr veya *Gimĭrden alır. Dilbilim/Onomastik Macar dilbilimci János Harmatta ve Dağıstan (Lak) asıllı Sovyet tarihçi Muhammed Dandamayev'e göre; Kimmerler İran dillerinin İskit dilleri öbeğine ait bir lehçe konuşuyorlardı ve tercümanlara ihtiyaç duymadan İskitlerle düzgün bir şekilde iletişim kurabiliyorlardı. İranolog Ľubomír Novák ise Kimmerceyi (/d/ sesinin /l/ ya evrilişi gibi) İskitçe ile benzer özellikler sergileyen İskit dillerinin bir akrabası olarak görür. Kimmerler'den geriye kalan sadece birkaç kişisel (Teušpā, Dugdammē ve Sandakšatru) krallarının isimleridir ve bu isimler sadece Asur yazıtlarından günümüze ulaşmıştır. Kimmerlerin kayıtlı kişisel isimleri ya kökenlerini yansıtan belki İranî ya da Anadolu'ya göç etmelerinden sonra Anadolu'nun yerli halklarının kültürel etkisini yansıtan Anadolu özellikliydi. [[Dosya:Cimmerian.jpg|küçükresim|196px|sağ|Bir Antik Yunan vazosundaki Kimmer okçusunun tasvirinin yeniden çizimi]] Teušpā ve János Harmatta; (Askold İvançik tarafından bu öneri sesbilgisel gerekçeler ile eleştirilmesine rağmen), "güçle kabaran" anlamına gelen Eski İranca *Tavispaya 'ya kadar geri döndürür. Askold İvançik bunun yerine Teušpa'nın Eski İranî kökeni için üç eşil şekildeki öneriyi ileri sürer Taiu-aspa "at kaçıran" Taiu-spā "kaçıran köpek" Daiva-spā "kutsal köpek" Tugdammē veya Dugdammē ( veya ) Antik Yunan kaynakları tarafından Lugdamis (Λυγδαμις) veya Dugdamis (Δυγδαμις) olarak kaydedildi. János Harmatta'ya göre, Eski İranca *Duyda-maya "mutluluk vermek" anlamına kadar uzanır. Japon tarihçi Edwin M. Yamauchi; Osetçedeki "güçle hükmetmek" anlamına gelen Тух-домӕг (Tux-domæg) sözcüğüyle bağdaştırır ve ismi İranî olarak yorumlar, ancak bu öneri eleştirilmiştir çünkü Tux-domæg sözcüğü Osetçe'nin çağdaş sesbilgisini temsil eder ve Kimmerlerin yaşadığı Eski İranî dönemindeki biçimi ise (*Tavah-dam-ak) olurdu. Askold İvançik, Dugdammê/Lugdamis isminin bir Anadolu dilinden, dahası özgün olarak Luvice'den ödünç alınmış bir kelime olduğunu ve aynı zamanda Hurri tanrısı Teyśəba/Tešub adının bir değişkesinden de eşil bir şekilde türetmenin olasılığını da kabul ettiğini öne sürer. Ľubomír Novák, bu ismin Akadca'da Dugdammê ve Tugdammê ve Yunanca'da Lugdamis ve Dugdamis biçimlerinde tasdik edilmesinin, ilk ünsüzünün İskit dillerinde de tasdik olunan sesbilgisi değişiklikleri ile de tutarlı olan (/d/ sesinin /l/ ya evrilişi gibi) aynı benzeri şekildeki değişimi yaşadığını ve de gösterdiğini belirtir. veya : Bu, ismin İranî bir okumasıdır ve dilbilimci Manfred Mayrhofer (1981) ismin Sandakurru olarak da okunabileceğine dikkat çeker. János Harmatta'ya göre, Eski İrancadaki Sandakuru "Görkemli Oğul" anlamına kadar uzanır. Askold İvançik'e göre; Sandakšatru adı Anadolu halklarının tanrısının adı olan Šanta ve İran terimi -xšaθradan oluşan bileşik bir terimden türemiştir. Kimmerler ve Kırım Kimmerlerin adının Kırım Yarımadası'nın isminin belirlenmesinde korunduğu söylenir. Isaac Asimov, çeşitli yer adlarını Kimmer kökenlerine kadar izlemeye çalıştı ve Cimmeriumun Türk toponimi olan "Kırım" ismine yol açtığını öne sürdü. Bununla birlikte, Kimmerlerin adını kullanmak zorunda kalmadan Kırım Tatarcası (Къырым, Qırım "tepem" anlamına kadar uzanabilir ve antik çağlarda bu yarımada genellikle (Ταυρικῆ) Taurica veya İskit Hersonisos'u veya sadece Hersonisos olarak da anılırdı. Kökenleri üzerine yaklaşımlar Kimmerlerin kökenini belirlemek için güvenilir bir yazılı kaynak yoktur, onların varlığı bazen araştırmacılar tarafından sorgulanır ve Kimmerler hakkındaki çağdaş araştırmalar ve yayınlarda genelde ve muhtemel olarak Doğu Avrupa bozkırlarında yaşayan bir halk olarak tanımlanırlar. Kimmerleri gerçek bir etnik topluluk olarak gören bilim insanları, MÖ 9-8 ve 7. yüzyıllar arasındaki zaman dilimlerin de varlıklarını varsayıp öne sürmektedirler. Etnolinguistik kökenleri hakkında detaylı ve kesin bilgiler olmamakla birlikte, Hint-Avrupa halklarının Yakın Doğu kökenli olduğu varsayımına dayanan en son araştırmaya göre; Kimmer kabilelerinin atalarının muhtemelen Ummān-manda adlı kabileler olduğu da varsayılmaktadır. Ummān-manda MÖ 3. binyıl'ın sonlarından MÖ 1. binyıl'ın ortalarına kadar, Mezopotamya'da bölgenin kuzey ve kuzeydoğusunda yaşayan Sami ve Sümer olmayan halklara atıfta bulunmak için kullanılan kolektif bir terimdi ve Eski Yakın Doğu'da farklı bağlamlarda Kimmerler olarak da adlandırıldılar. Ummān-manda'nın anavatanı, Orta Anadolu'dan kuzey veya kuzeydoğu Babil'e kadar olan herhangi bir yerde görünür ve bu da temelde tarihi Kapadokya olarak adlandırılan ülke ile örtüşür. Ermeni geleneği kaynakları Kapadokya topraklarını Orta Çağ'a kadar (Gamirk (Erm:Գամիրք) olarak adlandırır ve kaynağı antik çağlarda burada yaşayan Kimmeryalı kabilelerde ve buna muḳābil gelen İncil'deki "Gomer'de görülür. Kimmerlerin ve İskitlerin yazılı kaynaklardaki ve arkeolojik verilerdeki kültürel yakınlıkları göz önüne alındığında, genellikle dillerinin İranî dillerin (Doğu İran dilleri'ne) ait bir lehçesi olduğu ve İskitler ile akraba olup fakat kendi başlarına ayrı bir etnik öğeyi oluşturan Karadeniz-Hazar stepleri'nin göçebe İranî halklarından birisi oldukları da varsayılmaktadır. Arkeolojik açıdan, Kafkasya bozkırlarına karşılık gelen bu bölgelerde yaşayan İskit öncesi nüfusların maddî kültürleri ile etraflarındaki Volga ve Don nehri bölgeleri arasında hiçbir fark yoktu ve görünüşe göre Kimmerler ile İskitler arasında başkaca önemli bir farkta bulunmamaktaydı. Kimmerlerin etnik kökenlerine ilişkin diğer iddialar ve ilişkilendirmeler arasında ya doğrudan Traklar ya da İranî bir yönetici sınıfa sahip Traklar veya Trak kabileleriyle çok daha yakından ilişkili diğer gruplar ile de ilişkilendirilirler. Kimmerlere yönelik uygulanan Trak oldukları varsayımının temeli, Yunan tarihçi Strabo'nun (Τρηροι) Trēri kabilesini yazınsal metninin bir bölümünde Traklarla, diğer bir bölümünde ise Kimmerlerle ilişkilendirmiş olmasının gerçekliğine dayanır ve bununla birlikte Trak oldukları önerisi; Kimmerler ile müttefikleri olan bu Trak soylu (Trēri) kabilesi arasında, Strabo'nun şahsî nezdinde yaşamış olduğu ayrıca bir kafa karışıklığından kaynaklı olabileceği içinde eleştirilmiştir. 246px|küçükresim|sol|Güney Kafkasya, Anadolu ve Ortadoğu da Kimmerlerin göç yolları ve yerleştikleri bölgeler Genellikle bazı Avrupalı Türkolog ve Türk tarihçiler tarafından Kimmerlerin Türkî (veya Ön Türk) kökenli olduklarına dair iddialar da mevcuttur. Bunun yanı sıra Çerkeslerin ataları olarak da kabul edilen Azak Denizi kıyısı ve çevresinde yaşayan Meotlar ile de ilişkilendirilirler. Cambridge Antik Tarihi, Meotları ya Kimmer soyundan gelen bir halk ya da Kafkasyanın yerlileri olarak sınıflandırır. Sovyet arkeologları, tarihçileri ve etnografları ise Meotluların Çerkes kabilelerinden birisi olduğu sonucuna varırlar. Erken Çağdaş dönem tarihçileri Cimmeriinin (17. yüzyıl Keltoloji uzmanları tarafından da belirtilen) Cimbri veya Cymry'ye olan benzerliğinden yola çıkarak, Keltler veya Cermenler için Kimmerlerin soyundan geldikleri iddiasında bulundular. Antik Çağ düşünürü Poseidonius, Batı Asya'ya göçen Kimmerlerin sadece küçük bir sürgün topluluğu olduğunu ve büyük kısmının Okeanos ve Hersiniyen Ormanı kıyıları arasında, ormanlık ve güneşten uzak kuzeyde yaşadıklarını ve Cimbriler olarak bilinen insanlarla aynı olduklarını yazdı. Kimmerlerin ve Cimbrilerin isimleri benzer olduğundan ve her ikisi de Yunanlılar tarafından, işgal ettikleri halklar için önemli yıkımlara neden olmuş vahşi barbar kabileler olarak algılandığından, Yunan gelenekleri onları kademeli olarak eşitledi ve sonrasında birbirleriyle özdeşleştirdi. Hatta tüm bu anlatılar, Yunan tarihçi Plutarhos (MS 46 - 120?) tarafından somut tarihsel kanıtlara dayanmaktan ziyade varsayımsal olduğu için eleştirildi. Günümüzde Cymro "Galli" (çoğul:Cymry) kelimesi çağdaş Kelt dilbilimcileri tarafından da "yurttaş" anlamına gelen Bretonca *kom-brogos kelimesinden türetildiği kabul edilmektedir. Zaman çizelgesi M.Ö. 721-715 - II. Sargon Urartu ülkesinin yakınlarında Gamirr adlı bir toplumdan bahseder. 714 - Urartu kralı I. Rusa hem Asurlulara hem de Kimmerlilere karşı yenildiği için intihar eder. 705 - II. Sargon Kulummulara karşı savaşırken ölür. 695 - Kimmerler Frigyayı yok ederler. Kral Midas intihar eder veya öldürülür. 679/678 - Gimirri Teuspa komutası altında Asur topraklarını istila eder. Asur kralı Esarhaddon savaşı kazanır ve Teuspa'yı öldürür. 676-674 - Kimmerler Frigyayı istila eder ve Paflagonya'ya ulaşırlar. 654 or 652 - Lidyalı Gigis Kimmerlerle savaşırken öldürülür. 644 - Kimmerler Sardis'i işgal eder ancak sonrasında çekilirler 637-626 - Kimmerler Alyattes'e karşı yenilirler Bkz: MÖ 8. yüzyıl ve MÖ 7. yüzyıl Popüler kültür Amerikalı yazar Robert Ervin Howard tarafından yaratılmış fantastik bir çizgi roman kahramanı olan Barbar Kimmeryalı Conan'ın serüvenleri tüm dünyada yayınlanmış ve insanlarda Kimmerler hakkında merak ve ilgi uyandırmıştır. (1307-Kimmerya) Asteroit kuşağı'nın iç bölgelerinden gelen ve yaklaşık 10 kilometre çapında taşlı bir asteroittir. 17 Ekim 1930'da Kırım yarımadasındaki Simeiz Gözlemevi'nde Sovyet astronom Grigory Neujmin tarafından keşfedildi ve daha sonra adını Kırım'ın eski halkı olan Kimmerler'den aldı. İlgili maddeler Kaynakça Kategori:Ukrayna tarihi Kategori:Kırım tarihi Kategori:Avrasya'daki göçebeler Kategori:Eski etnik gruplar Kategori:Kuzey Kafkasya tarihi Kategori:Kafkasya halkları Kategori:Asya kökenli ölü diller Kategori

emir Çağı'nda Anadolu Kategori:Asur Kategori:Etnik gruplara göre arkeoloji Kategori:Anadolu arkeolojisi

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Kimmerler

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi