Köprülüzade Numan Paşa

[bullvar_katip]

Köprülüzade Numan Paşa veya Köprülüzade Damat Numan Paşa (1670 İstanbul - 1719, Kandiye), III. Ahmed saltanatında, 16 Haziran 1710 - 18 Ağustos 1710 tarihleri arasında iki ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı. Hayatı Köprülüzade Numan Paşa 1670'te İstanbul'da Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın büyük oğlu olarak doğmuştur. Çağının prestijli medreselerinden ve en önde giden bilim adamlarından çok iyi bir medrese eğitimi aldı. Babasının 1691'de vefatından sonra Köprülü vakıflarının mütevelli idarecisi oldu. 1696'da Avusturya seferine katıldı. 1697'de altıncı vezirlik verilip kubbe veziri oldu. Sırayla 1700'de Erzurum valisi, 1703'te Anadolu Beylerbeyi, Aralık 1703'te Eğriboz muhafızlığı, Şubat 1705'te Kandiye valisi, 1706'de Boğaz Muhafızı, 1707'de tekrar Kandiye valisi ve Temmuz 1709'da Belgrad valisi oldu. 1710'da Sultan II. Mustafa'nın kızı Ayşe Sultan'la nikahlanıp saraya damat oldu. Sultan III. Ahmed Rusya ile yapılacak anlaşmada başarı sağlayacağını düşünerek onu Çorlulu Damat Ali Paşa yerine 16 Haziran 1710'da sadrazam yaptı. Fakat Rusya ile yapılan anlaşma Sultan'ın beklediğinin hilafına olmuştu. Muhalifleri de devlet ricali içinde yıpratıcı bir kampanya gütmekteydiler. Bunun üzerine üç ay sadarette kaldıktan sonra 18 Ağustos 1710'da azledildi. Önce tekrar Eğriboz muhafızlığı görevi verildi. Aynı yıl Hanya valisi yapıldı. 1711'de ikinci kez Kandiye muhafızlığı görevine getirildi. 1713'te Yanya valiliği kendisine arpalık olarak verildi. 1714'te Bosna Valisi iken Karadağ isyanını gayet şiddetle bastırdı. Bunun olası bir Osmanlı-Venedik savaşını önlediği kabul edilmektedir. 1716'da Kıbrıs valiliğine tayini çıktı. Fakat 1716-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın 1716 evresinde Osmanlı ordusu Avusturyalılara karşı yenilmiş ve Avusturyalılar Bosna'ya göz dikmiş olarak ilerlemeye başlamıştı. Kıbrıs Valiliği hala kendi uhdesinde olarak Bosna'ya cepheye gönderildi. Avusturya ordularının diğer cephelerde başarılarına karşıt olarak onların Bosna içlerine girme hedeflerine erişmelerini başarılı direnişlerle (örneğin Ekim 1717'de Îzvornik kalesi savunması) imkânsız kıldı. Bu savaşının bitişini sağlayan Pasarofça Antlaşması'nın imzalanmasına kadar Bosna'da kaldı. Paşarofça Anlaşması'nın imzalanmasından sonra kendi isteğiyle Ağustos 1718'de dördüncü defa Kandiye valisi tayin edildi. Kısa bir müddet sonra burada 28 Ocak 1719 hummadan daha 49 yaşında iken hayatını kaybetti. Cenazesi İstanbul'a getirilip Köprülü türbesine gömüldü. Değerlendirme Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirir: Alim, akıllı, tedbirli, iş idaresini bilir ve devletin ruknu idi. Osmanlılar Ansiklopedisi'nin değerlendirmesi ise şöyledir: Dürüst, riya bilmez, vakur ve doğruluktan ayrılmaz birisi (idi). Çağdaşları onun vezirlikten çok şeyhülislamlığa yakıştığını söylemektedirler. Kaynakça Dış bağlantılar Danışmend, İsmail Hami, (1971) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi, Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5 Toksoy, Cemal "Numan Paşa (Köprülüzade)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.543 ISBN 975-08-0072-9 Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.568-569 Kategori:1670 doğumlular Kategori:1719 yılında ölenler Kategori:Osmanlı sadrazamları Kategori:Osmanlı padişah damatları Kategori:Köprülü ailesi Kategori:Osmanlı Kıbrıs valileri Kategori:Osmanlı Bosna valileri Kategori:Osmanlı Girit valileri Kategori:İstanbul'da defnedilenler