Köroğlu

bullvar_katip · 23 Mayıs 2024

[[Dosya:The Soviet Union 1989 CPA 6091 stamp (Koroghlu, Azerbaijan epic poem. A. Gadzhiev).jpg|küçükresim|150px|1989 Sovyetler pulunda Azerbaycan'lı Köroğlu efsanesi]] [[Dosya:Koroghlu monument.jpg|küçükresim|216x216pik|Bakü'deki Köroğlu anıtı]] Köroğlu, Bolu'da yaşamış bir Türk halk ozanıdır. Bu isimle yazılmış Köroğlu Destanı da vardır. Yaşamı Köroğlu (16. yüzyıl) halk şairleri içerisinde kavganın, özgürlüğün sembolüdür. Doğum, ölüm tarihleri bilinmeyen, bir eski efsane kahramanı olan Köroğlu'nun adını alan bir şairidir. Bu şairin, III. Murat zamanında (1574-1595) Osmanlı ordusuyla İran savaşlarına katıldığı (1578-1584) bilinmektedir. Bolu Beyinden babasının intikamını almak üzere dağlara çıkan, yiğitlik ve iyilikseverliği destanlaşan isyancı Köroğlu ile şair Köroğlu halk zihninde kaynaşmış durumdadır. Aslında çok daha eski bir efsanedir. Şiirlerinde coşkun bir seslenişle yiğitlik, dostluk, aşk, doğa sevgisi çok sade bir dille anlatılır. Bu şiirler, hikâyeci âşıkların nesirle anlatılan hikâyeleri arasına serpiştirilmiştir. 24'ü bulan bu hikâyeler, Türklük dünyasına yayılan bir Köroğlu destanının doğuşunu hazırlamıştır. Bazı öykücüler kitaplara yazdıklarını filme de aktarmışlardır. Köroğlu Destanı Köroğlu aslında eski bir asker ve sonradan dağa çıkan bir Celali eşkiyasıdır. Bu adı (belki de bir mahlas olarak) eski Türk destanlarındaki bir kahramandan almıştır. Asıl adı Ruşen'dir. Köroğlu; yiğit, adaletli, inançla dolu ideal bir insan profilidir. Azerbaycan'da çok yaygın olan "Koroğlu Efsanesi" ("Kor", Azeri dilinde kör demektir) ile büyük oranda benzeşir. Bu destana göre Köroğlu'nun asıl adı Ruşen Ali'dir. Babası Yusuf, Bolu Beyi'nin seyisidir. At meraklısı olan Bolu Beyi, seyisi Yusuf'u cins bir at almaya gönderir; fakat Yusuf'un getirdiği tayı beğenmez, adamın gözlerine mil çektirir. Yusuf tayı ve oğlunu alıp memleketten çıkar. Ruşen Ali, babasının tarif ettiği tarzda, tayı karanlık bir ahırda besler. Tay, belli bir zaman sonra kanatlanır, eşsiz bir küheylan olur. Yusuf ile Ruşen Ali, Aras ırmağına gider, orada Bingöl'den inecek olan üç sihirli köpüğü beklerler. Yusuf, köpükleri içince, tekrar görmeye başlayacak, gençleşecek ve Bolu Beyi'nden intikamını alacaktır. Fakat, Ruşen Ali köpükleri kendisi içer, babasına köpüksüz su verir. Yusuf buna bir yandan üzülür, bir yandan da, oğlu intikamını alacak bir yiğit olacağı için sevinir. Bu sihirli üç köpükten biri Köroğlu'na ebedi hayat, biri yiğitlik, biri de şairlik sağlar. Yusuf, oğluna intikamını almasını tavsiye ettikten sonra ölür. Ruşen Ali Kır-Atı ile birlikte dağa çıkar. Köroğlu diye ün alır, bir derebeyi gibi yaşamaya başlar, her savaşta üstün gelir; tüccarlardan, beylerden, paşalardan aldıklarını yoksullara dağıtır. Delikli demir (tüfek) icat olunup da eski yiğitlik gelenekleri bozulunca, arkadaşlarına dağılmalarını tavsiye eder, "sır olur", kırklara karışır. Bu destan Yaşar Kemal'in Üç Anadolu Efsanesi yapıtında günümüz edebiyatına aktarılmıştır. Örnek Türküler Aşağıdaki tanınmış dizeleri yazmıştır: Bir efsaneye göre Köroğlu'nu tek Yenebilen kişi Kiziroğlu Mustafa Bey'dir. Bunun üzerine aşağıdaki türküyü yazar. Bir atı var Ala Paça Peh peh peh Mecal vermez Kırat kaça Hey hey hey Az kaldı ortamdan biçe Ağam kim, Paşam kim, Nigar kim, Hanım kim, Kiziroğlu Mustafa Bey Bir beyin oğlu Zor beyin oğlu Bahsedilen Filmler Köroğlu isimli film, Atif Yılmaz'ın yönettiği Cüneyt Arkın ve Fatma Girik'in başrollüğünü yaptığı Köroğlu, 1968 yapımı bir tarih ve macera tarzı Türk filmidir. Senaryosunu Ayşe Şasa'nın yazdığı bir kara komedi tarzındadır. Görüntülerini Gani Turanlı'nın çektiği filmin müzikleri Yücel Paşmakçı'ya aittir. Yapım şirketi Uğur Film, yapımcı Memduh Ün'dür. Kaynakça Koroğlu. (tərtib edəni M.H.Təhmasib). Bakı: Gənclik, 1975, 364 s. Koroğlu. (V.Xuluflu nəşri), Bakı: Elm, 1999, 200 s. Ayrıca bakınız Köroğlu Destanı Köroğlu (film, 1960) Köroğlu (film) Üç Anadolu Efsanesi MEB 100 Türk Edebiyatçısı Kategori

oğum tarihi bilinmeyenler Kategori:Ölüm tarihi bilinmeyenler Kategori:Türk halk şairleri Kategori:Türk mitolojisi Kategori:Halk kahramanları Kategori:Kurgusal Türkler Kategori:Edebiyat karakterleri Kategori:Türk masal karakterleri Kategori:Masal karakterleri Kategori:Kurgusal şamanlar Kategori:Türk mitolojisi kahramanları Kategori:Sosyal kabadayılık

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Köroğlu

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi