Koyukonca

[bullvar_katip]

küçükresim|260px|7: Koyukon coğrafyası Koyukonca ya da Koyukon dili (kendilerince Denaakkenaageʼ, Dinaakkanaaga, İngilizce Koyukon, Unakhotana), ABD'nin Alaska eyaletinde, Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde, Koyukuk ırmağı ile Yukon ırmağı arasındaki bölgelerde Alaska Atabasklarından Koyukonlar (Denaakkʼe, Dinaak̲'a) tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabaları Holikaçukça ile Değinakçadır. Fransız kökenli Kanadalı bir Cizvit misyoneri olan Jules Jetté'nin 1898'de kaydetmeye başladığı derlemeleri günümüzde Atabask dil araştırmalarında değerli belgelerdir. Hristiyan misyonerlerce misyon okullarında çoğu kez yalnızca dini eğitim verilmiş ve Koyukon öğrenciler İngilizce konuşmaya zorlanmıştır. Günümüzde Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Diyalektler ve kabileleri Aşağı Koyukonca (İng. Lower Koyukon). Kaltag ve Nulato yörelerinde konuşulur. Merkezî Koyukonca (İng. Central Koyukon). Koyukuk ile Yukon Irmaklarının orta kısımlarında konuşulur. Koyukuk Merkezî Koyukoncası (İng. Central Koyukuk sub-dialect). Huslia, Hughes ve Allakaket yörelerinde konuşulur. Yukon Merkezî Koyukoncası (İng. Central Yukon sub-dialect). Koyukuk, Galena, Ruby ve Kokrines Hills yörelerinde konuşulur. Yukarı Koyukonca (İng. Upper Koyukon). Rampart, Stevens Village ve Manley Hot Springs yörelerinde konuşulur. 1987-1988 döneminde Alaska okul bölgelerinde Koyukon öğrencilerin sayısı : Örnekler too su łookkʼe balık oonyeeyh Alaska karabalığı (Dallia pectoralis) taameeł balık ağı denaa kişi duhtseedle’ ağaç üzerindeki kar henodoltl’eetl totem direği kkun’ hutl ağaç çekme kızağı łeekkaa kk’o’tegheslaa kızak köpeklerini sürmeye gidiyorum dleł dağ telele (Merkezî) telege (Aşağı Koyukonca) kaya kartalı Koyukonca ay adları Benenh Neełkk’aayedelaayee Ocak Telel Zo’ʉ’ Şubat Yeggets’e Nen’ Loyet Mart Hʉtenh Zo’ʉ’ Nisan Benenh Tots’eeyhleyaayee Mayıs Menenh Hʉdenyaaghee Haziran Menenh Tok’eggoyhk’ʉhdelaayee Temmuz Menenh Nok’et’on’dedaaghee Ağustos Nołdlaaghe Noghe’ Eylül Benenhdedeteeyee Ekim Sooge Zo’ʉ’ Kasım Be’ooz Kkelyee Aralık __ nenh ... ayı zo’ʉ’ ay Örnek metin KOYUKONCA : İNGİLİZCE ÇEVİRİSİ : Alıntılar Rus Alaskası döneminde (1733 - 1867) 1838 yılında ilk kez Ruslarla ve Rusçayla karşılaşan Koyukonların dillerinde Rusça alıntılar az da olsa görülüt: sel (< Rus. соль) 'tuz' gusge (< Rus. кошка) 'kedi' Ayrıca bakınız Alaska Yerli Dil Merkezi Dip notlar Dış bağlantılar http://www.uaf.edu/anla/collections/koyukon/list/ Eliza Jones (1975), Tobaan Atsaẖ (Central Koyukon Athapaskan) Kategori:Koyukonlar Kategori:Kızılderili dilleri Kategorienesey dilleri Kategori:Kuzey Atabask dilleri Kategori:Alaska yerli dilleri