Doğu Batı Yayınları'ndan çıkan "İmparatorluk Tasavvurları: Beş Emperyal Devlet Dünyayı Nasıl Şekillendirdi?" adlı kitabı son derece etkileyici buldum. Bu eserin müfredat içerisine dahil edilmesi gerektiğini düşünüyor ve milliyetçi kimliğini benimsemiş her okuyucunun bu kitabı okumasını tavsiye ediyorum. Kitap, Osmanlı, Rus, Habsburg, Britanya ve Fransız İmparatorlukları üzerinden imparatorluk kavramını, hâkim milletlerin davranışlarını ve bu devletlerin küresel politikalarını nasıl yürüttüklerini oldukça açıklayıcı bir şekilde ele almaktadır.
Birçok konuda yanlış bildiğim doğruları farkedebildiğim bu kitap, özellikle Rusya'nın ırkçı bir millet olduğuna dair yanlış inancımı sorgulamama neden oldu. Fin, Polonya, Kazak, Tatar ve Baltık Almanları gibi toplulukların Rus İmparatorluğu'na bağlı olduğunu ve Rusların bu topluluklara önemli ölçüde idari ve kültürel özgürlük tanıdığını öğrendim. Ayrıca kitap sayesinde Osmanlı ve Avusturya'da Yahudilerin rahatça yaşadığı ve Hem Habsburg hem de Osmanlı imparatorlarına büyük saygı gösterdikleri detayına da şahit oldum.
Fransızların diğer büyük devletlere nazaran daha ırkçı politikalar izlediklerini öğrendiğimde şaşırdım. Bununla birlikte, Fransızların Fransız kültürüne entegre olmuş Afrikalılara meclisteki görevlerine izin verdiklerini gözlemlemek ilginçti. Örneğin, Senegal'in kurucu başkanı Léopold Sédar Senghor ve 1914'te Fransa meclisine seçilen, Dakar valiliği yapmış olan Blaise Diagne gibi isimler, bu gerçeği destekler nitelikte.
İngiliz sömürgelerinin daha fazla özerkliğe sahip olduğu genel kanıya rağmen, Fransızların yerel kültürleri asimile etmeye çalıştıkları düşünülür. Bununla birlikte, Fransız sömürgelerinde Güney Afrika'daki apartheid gibi rezilliklerin yaşanmadığına dair kitapta belirtilen detaylar oldukça aydınlatıcıydı. Ayrıca, kitabı okuyarak, sömürge ülkelerinde yaşayan halkların emperyalistlere karşı anti-emperyal bağımsızlık savaşı yürütmek gibi bir hedeflerinin olmadığını fark ettim.
Kitabı bitirdikten sonra, Türkiye'nin küresel bir rol oynamak istemesi durumunda, diğer imparatorlukların yaptığı gibi Roma'yı örnek alması gerektiğine kanaat getirdim. Roma'nın kapsayıcı, çok kültürlü ve azınlıkların yönetici olabileceği bir anlayışla ilerlemesi gerektiğini düşündüm. Belki biraz radikal ve tartışmaya açık bir öneri olabilir fakat modern dünyada herkesin eleştirdiği Suriyelilerin dahi yönetici olabileceği bir ülke olmak, daha güçlü ve ayakta kalıcı bir devlet modeli oluşturabilir. Tarih, sisteme dahil olan farklı kültür ve kimliklerin bir araya gelerek güçlü bir toplumu inşa ettiğini defalarca göstermiştir. Hindu başbakanın olduğu İngiltere, siyahi başkanın seçildiği Amerika, Faslı bakanın görev aldığı Fransa, siyahi bakanların hizmet verdiği Hollanda gibi örnekler, tarihten gelen ve modern gerçeklerle örtüşen hikayelerdir.
Birçok konuda yanlış bildiğim doğruları farkedebildiğim bu kitap, özellikle Rusya'nın ırkçı bir millet olduğuna dair yanlış inancımı sorgulamama neden oldu. Fin, Polonya, Kazak, Tatar ve Baltık Almanları gibi toplulukların Rus İmparatorluğu'na bağlı olduğunu ve Rusların bu topluluklara önemli ölçüde idari ve kültürel özgürlük tanıdığını öğrendim. Ayrıca kitap sayesinde Osmanlı ve Avusturya'da Yahudilerin rahatça yaşadığı ve Hem Habsburg hem de Osmanlı imparatorlarına büyük saygı gösterdikleri detayına da şahit oldum.
Fransızların diğer büyük devletlere nazaran daha ırkçı politikalar izlediklerini öğrendiğimde şaşırdım. Bununla birlikte, Fransızların Fransız kültürüne entegre olmuş Afrikalılara meclisteki görevlerine izin verdiklerini gözlemlemek ilginçti. Örneğin, Senegal'in kurucu başkanı Léopold Sédar Senghor ve 1914'te Fransa meclisine seçilen, Dakar valiliği yapmış olan Blaise Diagne gibi isimler, bu gerçeği destekler nitelikte.
İngiliz sömürgelerinin daha fazla özerkliğe sahip olduğu genel kanıya rağmen, Fransızların yerel kültürleri asimile etmeye çalıştıkları düşünülür. Bununla birlikte, Fransız sömürgelerinde Güney Afrika'daki apartheid gibi rezilliklerin yaşanmadığına dair kitapta belirtilen detaylar oldukça aydınlatıcıydı. Ayrıca, kitabı okuyarak, sömürge ülkelerinde yaşayan halkların emperyalistlere karşı anti-emperyal bağımsızlık savaşı yürütmek gibi bir hedeflerinin olmadığını fark ettim.
Kitabı bitirdikten sonra, Türkiye'nin küresel bir rol oynamak istemesi durumunda, diğer imparatorlukların yaptığı gibi Roma'yı örnek alması gerektiğine kanaat getirdim. Roma'nın kapsayıcı, çok kültürlü ve azınlıkların yönetici olabileceği bir anlayışla ilerlemesi gerektiğini düşündüm. Belki biraz radikal ve tartışmaya açık bir öneri olabilir fakat modern dünyada herkesin eleştirdiği Suriyelilerin dahi yönetici olabileceği bir ülke olmak, daha güçlü ve ayakta kalıcı bir devlet modeli oluşturabilir. Tarih, sisteme dahil olan farklı kültür ve kimliklerin bir araya gelerek güçlü bir toplumu inşa ettiğini defalarca göstermiştir. Hindu başbakanın olduğu İngiltere, siyahi başkanın seçildiği Amerika, Faslı bakanın görev aldığı Fransa, siyahi bakanların hizmet verdiği Hollanda gibi örnekler, tarihten gelen ve modern gerçeklerle örtüşen hikayelerdir.
