Latince dilbilgisi

[bullvar_katip]

Latince, fazlasıyla çekim içeren bir dil bilgisi yapısına sahiptir. Bu açıdan zaman zaman Türkçedeki çekim yapısını andırsa da, genel olarak çekim yapısı Türkçeden daha farklıdır. Her kitap, okul ve hattâ öğretmen, dil bilgisini farklı bir yöntem ve yapısal sıra ile öğretse de, Latince dil bilgisi genel olarak dokuz ana başlık altında incelenebilir: Latin alfabesi ve telaffuz. İsimler (nomina), ki bu, ismin hâlleri ve isim çekimlerini içerir. Zamirler (pronomina). Fiiller (verba), ki bu; zamanların kullanımı, fiil çekimleri ve düzensiz fiiller gibi konuları içerir. Sıfatlar (adiectiva). Zarflar (adverbia). Bağlaçlar (coniunctiones). Edatlar (praepositiones). Ünlemler (interiectiones). İsimler İsmin Hâlleri Konu hakkında detaylı bilgi için bakınız: Latince dil bilgisi:İsmin halleri. Latincede ismin toplam yedi hâli vardır (Latince:Casus). Bu yedi hâlin Türkçedeki isim hâlleri ile birebir denkliği söz konusu olmadığı gibi, Latince'de örneğin -den hâlinde olan bir isim Türkçeye çevrildiğinde -de hâli alabilir. Türkçe denkleriyle Latince ismin hâlleri (Latince adlarıyla): Nominativus - Türkçede ismin yalın hâline denktir. Vocativus - Türkçede tam karşılığı yoktur, seslenme hâlidir, özneye hitap edildiğini belirtir. Accusativus - Türkçede ismin i hâline denktir. Genitivus - Türkçede iyelik ekine (-in eki) denktir. Dativus - Türkçede ismin -e hâline denktir. Ablativus - Türkçede ismin -den hâli ve "ile" sözcüğüne denktir. Locativus - (Eski Latince) Türkçede -de hâline denktir. İsim Çekimleri İsmin hâllerine göre Latincede beş çeşit isim çekimi vardır. Fiiller Konu hakkında detaylı bilgi için bakınız: Latince dil bilgisi:Fiiller. Latincede toplam beş çeşit fiil çekimi (declinatio), altı zaman (tempus), üç fiil kipi (modus), iki çatı (genus verbi) ve üç cins (genus) vardır. Çekimler Birinci çekim (-are) İkinci çekim (-eo, -ere) Üçüncü çekim (-o, -ere) Dördüncü çekim (-io, -ere) Beşinci çekim (-io, -ire) Zamanlar praesens: Simdiki zamanda olan olayları belirtir. (Hasan yürüyor.) imperfectum: Geçmişte süregelen olayları belirtir. (Hasan yürüyordu.) futurum simplex: Gelecek zamandaki olayları belirtir. (Hasan yürüyecek.) perfectum: Geçmişte yaşanıp biten olaylar belirtir. (Hasan yürüdü.) plusquamperfectum: Geçmiş zamanda bir olaydan önce yaşanmış başka bir olayı belirtir. (Hasan yürümüştü.) futurum exactum: Gelecek zamanda tamamlanması beklenen olayları belirtir. (Hasan yarına kadar yürümüş olacak.) Kipler indicativus: Olguları belirtir. (Ahmet yürüdü.) coniunctivus: Olasılık, eğilim ve ihtiyaçlar belirtmekte kullanılır. (Ahmet yürümeli) imperativus: Emir kipi. (Ahmet, yürü!) Çatılar activum: Etken çatı. (Ahmet masayı taşıdı.) passivum: Edilgen çatı. (Masa Ahmet tarafından taşındı.) Cinsler Latincede bütün isimler, zamirler ve sıfatlar üç cinse ayrılır: masculinum: eril femininum: dişil neutrum: cinssiz Ayrıca bakınız Participium coniunctum Ablativus absolutus Latince Dil bilgisi Dış bağlantılar Latince Gramer (C. Cengiz Çevik) (Türkçe) Latin grammar (İngilizce) Yunanca ve Latince kaynakları (İngilizce) textkit.com - Learn Latin (İngilizce) Scriba 1.0 - Oxford Latince Dersleri için hazırlanmış yardımcı bir yazılım (İngilizce) Kategori:Latince Kategori:Latince dilbilgisi