Lehistan Veraset Savaşı

[bullvar_katip]

Lehistan Veraset Savaşı (1733-1738) Lehistan kralı II. August'un ölmesi üzerine çıkan taht kavgalarının diğer Avrupa ülkelerinin de katılmasıyla bir veraset savaşına dönüşmesidir. Savaşın nedeni II. August'un ölmesi (1 Şubat 1733) üzerine Avusturya ve Rusya, onun oğlu Saksonya kralı II. Friedrich August'un Polonya kralı seçilmesinden yana tutum aldı. Ama Polonyalıların çoğu, İsveçlilerin II. August'u tahttan indirdiği 1704-09 döneminde taç giyen ve Fransa kralı XV. Louis'nin kayınpederi olan Stanislaw Leszczynski'yi yeğlediler. İspanya ve Fransa, Avusturya ve Rusya'ya karşı çıkarak, 12 Eylül 1733'te Varşova'da toplanan 12.000 delegeli bir meclis (Sejm) tarafından Polonya kralı seçilen Leszczynski'yi destekledi. Ama 30.000 kişilik bir Rus ordusunun Varşova'ya yaklaşması üzerine Leszczynski, Gdansk'a kaçtı. Bunun üzerine, 3 bin delegeden oluşan başka bir meclis II. Friedrich August'u III. August adıyla 5 Ekim 1733'te Polonya kralı seçti. Bunun üzerine Fransa, Habsburglara karşı 26 Eylül'de Sardinya-Savoia'yla, 7 Kasım'da da İspanya'yla ittifak kuruldu. 10 Ekim'de Avusturya'ya savaş ilan etti. Savaş İspanyol prensi Don Carlos 40 bin kişilik bir İspanyol ordusuyla Toscana ve Papalık devletleri üzerinden Napoli'ye giderek 25 Mayıs 1734'te Bitonto'da Avusturyalıları yendi. Sicilya'yı fethederek III. Carlo adıyla Napoli ve Sicilya kralı oldu. Ama Avusturya prensi Eugene de Savoie-Carignan, Lorraine'i istila eden Fransızlarının ilerlemesini Almanya'nın güneyinde durdurdu. Üstelik, Lombardiya'yı işgal eden Fransız ve Savoia (Savoie) kuvvetleri Mantova'yı alamadı.Rus kuşatması altındaki Gdansk'ı kurtarmak için deniz yoluyla gönderilen küçük Fransız kuvveti etkili olamadı. Gdansk Haziran 1734'te düştü. Prusya'ya kaçan Leszczynski'yi desteklemek için Polonyalıların örgütlediği Dzikow Konfederasyonu da (Kasım 1734) Rusları ve August'u yenmeyi başaramadı. Dahası, İspanya ile Savoia arasındaki anlaşmazlık 1735'teki İtalya seferinin sonuçsuz kalmasına yol açtı; İngiltere ve Hollanda'nın Avusturya'nın müttefiki olarak savaşa girmesinden korkan Fransa, Avusturya'yla ön barış anlaşması imzaladı (Viyana Barışı; 3 Ekim 1735). Bu anlaşmayla August Polonya kralı olarak kalıyordu. Napoli-Sicilya'yı elinde tutan don Carlos da 1731'de miras yoluyla kendisine geçen Parma ve Piacenza'yı Avusturya'ya verecek ve Toscana üzerinde hak iddia etmeyecekti. Sardinya-Savoia Lombardiya ise Habsburgların elinde kaldı. Anlaşmadan sonra Leszczynski tahttan feragat ettiğini açıkladı (26 Ocak 1736) ve Dzikow Konfederasyonu 1736'da August'u kral olarak tanıdı. Sonuç 18 Kasım 1738'de Fransa Avusturya ön anlaşmanın koşullarını doğrulayan ve Fransa'nın Veraset Yasası'na (Pragmatische Sanktion) koşullu olarak güvence verdiği Viyana Antlaşması'nı imzaladı. Bu yasayla VI. Karl, kızı Avusturya arşidüşesi Maria Theresia'yı Habsburg topraklarının varisi ilan etti. Savaşa katılan öteki büyük ülkeler de barışı 1739'da kabul etti. Kaynakça Ana Brittannica Cilt 18, sayfa 78-79 15. baskı, 1989 Kategori:1730'larda çatışmalar Kategori:18. yüzyılda çatışmalar Kategori:Kutsal Roma İmparatorluğu'nun katıldığı savaşlar Kategori:Erken Modern Çağ'da savaş Kategoriolonya-Rus savaşları Kategori:1730'larda Kutsal Roma İmparatorluğu