Luna programı

[bullvar_katip]

Luna programı (Rusça bir kelime olan "Luna"nın anlamı "Ay"dır), zaman zaman Lunik ya da Lunnik olarak telaffuz edilen, Sovyetler Birliği tarafından 1959'dan 1976'ya kadar Ay'a yollanan robotik uzay araçları programı. Bu program sayesinde Ay'daki; toprağın kimyasal yapısı, yer çekimi, sıcaklık ve radyasyon miktarı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Proje kapsamında, toplamda 24 araç görev almıştır. ABD ile Sovyetler Birliği arasında yaklaşık 10 yıl süre Ay yarışını Temmuz 1969'da ABD, Apollo 11 ile kazanmıştı. Bundan sonra ABD uzay çalışmalarını biraz yavaşlatırken Sovyet Rusya uzay programlarını aksatmadan, hatta geliştirerek sürdürdü. SSCB'nin büyük programın bir bölümünü de 1959'da başlatan Luna programı oluşturuyordu. Bu programın bir öğesi olan Luna 16 adlı uzay aracı, 20 Eylül 1970'te aya indi. İndikten 26 saat sonra, uzay aracı, altındaki toprağı delmeye başladı. 35cm derinden 101 gr. toprak örneği aldı. Toprağı sırtında getirdiği dönüş kapsülüne yerleştirdi. Kısa bir süre sonra kapsül kendi roketini ateşledi, Luna-16'dan ayrıldı ve Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı. 24 Eylül'de ay toprağı taşıyan kapsül paraşütle Kazakistan topraklarına iniş yaptı. SSCB, bu etkileyici girşimi aslında Apollo 11'in aya indiği gün, Luna 15 ile gerçekleştirmeyi planlamıştı. Böylece hem bütün dünyayı bir kez daha şaşırtacak hem de Amerikalılardan önce ay toprağını getireceklerdi. Ne var ki Luna 15, iniş sırasında Ay'daki dağlara çarparak parçalandı. Bu görev de 1,5 yıl sonra Luna 16'ya kaldı. Görevler Luna 1958A Başlatma hatası, 23 Eylül 1958 Lunar impact attempt Luna 1958B Başlatma hatası, 11 Ekim 1958 Lunar impact attempt Luna 1958C Başlatma hatası, 4 Aralık 1958 Lunar impact attempt Luna 1958D Başlatma hatası, 17 Aralık 1958 Lunar impact attempt Luna 1 2 Ocak 1959'da fırlatıld Lunar (Impact) Flyby Luna 1959A Başlatma hatası, 18 Haziran 1959 Lunar impact attempt Luna 2 12 Eylül 1959'da fırlatıldı Lunar impact 14 Eylül 1959 Latitude 29.10 N, Longitude 0.00 - Palus Putredinis Luna 3 4 Ekim 1959'da fırlatıldı Lunar Flyby Luna 1960A Başlatma hatası, 15 Nisan 1960 Lunar flyby attempt Luna 1960B Başlatma hatası, 19 Nisan 1960 Lunar flyby attempt Luna - Sputnik 25 4 Ocak 1963'te fırlatıldı (yörüngeden çıkamadı ve sadece bir gün sonra atmosfere geri döndü) Soft landing attempt Luna 1963B Başlatma hatası, 3 Şubat 1963 Soft landing attempt Luna 4 2 Nisan 1963'te fırlatıldı Lunar Flyby (Soft landing attempt) Luna 1964A Başlatma hatası, 21 Mart 1964 Soft landing attempt Luna 1964B Başlatma hatası, 20 Nisan 1964 Soft landing attempt Luna - Cosmos 60 12 Mart 1965'te fırlatıldı (yörüngeden çıkamadı ve sadece beş gün sonra atmosfere geri döndü) Soft landing attempt Luna 1965A Başlatma hatası, 10 Nisan 1965 Soft landing attempt Luna 5 9 Mayıs 1965'te fırlatıldı Lunar impact (yumuşak iniş denemesi) - Bulutlar Denizi Luna 6 8 Haziran 1965'te fırlatıldı Attempted Lander - Missed Moon Luna 7 4 Ekim 1965'te fırlatıldı Lunar Impact - Oceanus Procellarum Luna 8 3 Aralık 1965'te fırlatıldı Lunar Impact - Fırtınalar Denizi Luna 9 31 Ocak 1966'da fırlatıldı 3 Şubat 1966'da Ay'a iniş yaptı Latitude 7.08 N, Longitude 295.63 E - Oceanus Procellarum Luna - Cosmos 111 1 Mart 1966'da fırlatıldı (yörüngeden çıkamadı ve sadece iki gün sonra atmosfere geri döndü) Lunar orbit attempt Luna 10 31 Mart 1966'da fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 1966A Başlatma hatası, 30 Nisan 1966 Lunar Orbiter attempt Luna 11 24 Ağustos 1966'da fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 12 22 Ekim 1966'da fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 13 21 Aralık 1966'da fırlatıldı 24 Aralık 1966'da Ay'a iniş yaptı Latitude 18.87 N, 297.95 E - Oceanus Procellarum Luna 1968A Başlatma hatası, 7 Şubat 1968 Lunar Orbiter attempt Luna 14 7 Nisan 1968'de fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 1969A Başlatma hatası, 19 Şubat 1969 Lunar Rover attempt Luna 1969B Başlatma hatası, 15 Nisan 1969 Lunar Sample Return attempt Luna 1969C Başlatma hatası, 14 Haziran 1969 Lunar Sample Return attempt Luna 15 13 Haziran 1969'da fırlatıldı Lunar Orbiter (attempted lander) Luna - Cosmos 300 23 Eylül 1969'da fırlatıldı Lunar Sample Return attempt (yörüngeden çıkamadı ve sadece dört gün sonra atmosfere geri döndü) Luna - Cosmos 305 22 Ekim 1969'da fırlatıldı Lunar Sample Return attempt (yörüngeden çıkamadı ve sadece iki gün sonra atmosfere geri döndü) Luna 1970A Başlatma hatası, 6 Şubat 1970 Lunar Sample Return attempt Luna 1970B Başlatma hatası, 19 Şubat 1970 Lunar Orbiter attempt Luna 16 12 Eylül 1970'te fırlatıldı 20 Eylül 1970'te Ay'a iniş yaptı Latitude 0.68 S, Longitude 56.30 E - Mare Fecunditatis Lunar Sample Return to Earth 24 Eylül 1970 Luna 17/Lunokhod 1 10 Kasım 1970'te fırlatıldı 17 Kasım 1970'te Ay'a iniş yaptı Latitude 38.28 N, Longitude 325.00 E - Mare Imbrium Lunar Rover - Lunokhod 1 Luna 18 2 Eylül 1971'de fırlatıldı Lunar Impact (Lunar Sample Return attempt) Latitude 3.57 N, Longitude 50.50 E - Mare Fecunditatis Luna 19 28 Eylül 1971'de fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 20 14 Şubat 1972'de fırlatıldı 21 Şubat 1972'de Ay'a iniş yaptı Latitude 3.57 N, Longitude 56.50 E - Mare Fecunditatis Lunar Sample Return to Earth 25 Şubat 1972 Luna 21/Lunokhod 2 8 Ocak 1973'te fırlatıldı Moon 15 Ocak 1973'te Ay'a iniş yaptı Latitude 25.85 N, Longitude 30.45 E - LeMonnier Crater Lunar Rover - Lunokhod 2 Luna 22 29 Mayıs 1974'te fırlatıldı Lunar Orbiter Luna 23 28 Ekim 1974'te fırlatıldı Lunar Lander (Lunar Sample Return attempt) - Mare Crisium Luna 1975A 16 Ekim 1975'te fırlatma başarısız oldu Lunar Sample Return attempt - Mare Crisium Luna 24 9 Ağustos 1976'da fırlatıldı 18 Ağustos 1976'da Ay'a iniş yaptı Latitude 12.25 N, Longitude 62.20 E - Mare Crisium Lunar Sample Return- Mare Crisium Dış bağlantılar Lunar and Planetary Department Moscow University Luna Series (USSR) Profile by NASA's Solar System Exploration Soviet Lunar Images Exploring the Moon: Luna Missions Kategori:Ay görevleri