Lwów Matematik Okulu

[bullvar_katip]

[[Dosya:KsiegaSzkocka1.JPG|küçükresim|225px|Stefan Banach ve Stanisław Ulam'ın notlarıyla İskoç Kitabından bir bölüm.]] Lwów Matematik Okulu (; ), iki dünya savaşı arasında Polonya'nın Lwów kentinde (bugün Ukrayna, Lviv) birlikte çalışmış matematikçiler grubu. Matematik problemlerini tartışmak üzere, ünlü İskoç Kafesi'nde sıkça bir araya gelen grup, çalışmalarını 1929'da çıkmaya başlayan Studia Mathematica dergisinde yayımlıyordu. Okul, küme teorisi ve fonksiyonel analiz gibi çeşitli başlıklarda yaptığı büyük katkılarla ün kazandı. Gruptaki isimlerin biyografileri ve yaptıkları katkılar, 1980 yılında Kazimierz Kuratowski tarafından A Half Century of Polish Mathematics: Remembrances and Reflections adıyla kitaplaştırıldı. küçükresim|250px|Lwów Matematik Okulu, 1930 Lwów Matematik Okulu'nda yer almış matematikçilerden bazıları, Stefan Banach, Feliks Barański, Władysław Orlicz, Stanisław Saks, Hugo Steinhaus, Stanisław Mazur, Stanisław Ulam, Juliusz Schauder, Mark Kac, Antoni Łomnicki, Stefan Kaczmarz, Herman Auerbach, Włodzimierz Stożek ve Stanisław Ruziewicz'dir. Lvov matematik okulunun özelliklerinden biri de Banach'ın daha önceki yıllarda çok sevdiği kafelerde yoğunlaşan sosyal yaşamdı. Daha genel olarak, kafe hayatı, eskiden Galiçya olan yerlerde kesinlikle olumlu ve ilham verici bir rol oynadı. Örneğin Boy-Żeleński, yazar kariyerine Michalik'in Krakov'daki kafesinde "Yeşil Kaz (Green Goose)" edebi kabaresinde başladı. Aslında, "kafe entelijensiya" teriminin aşağılayıcı hiçbir yanı yoktu. Lvov matematikçileri, üniversiteye yakın kafelerde önce "Roma" da sonra "The Scottish Café" de toplandılar. Mekanın sayısız cazibe merkezi arasında özellikle iki tanesi belirtilmeye değerdi: Eskiden sahibinin iddia ettiği gibi, her gün uçakla Varşova'ya gönderilen lezzetli hamur işleri ve üzerine yazmak kolay olan mermer masa tablaları ve daha da önemlisi, önceden yazılanları hızlıca silmek. Azim, heyecan, konsantrasyon ve düşünce birliği atmosferinde tartışmalar saatlerce devam etti. Lvov matematik okulunun en seçkin temsilcilerinden biri olan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde II. Dünya Savaşı'ndan sonra (ve daha sonra bilgisayarların yapımında) atom bombası yapım projesine katılımıyla tanınan Stanisław Ulam 1963'te şöyle yazmıştı: "yalnızca Lvov'da gördüklerime benzer bir çıkarlar birliği, tartışma sıklığı ve entelektüel topluluk yaşamının yoğunluğuyla karşılaştığım zaman, savaş sırasında nükleer enerji üzerine araştırmalarımın zamanıydı." Stanisław Ulam, Stanisław Mazur ve Stefan Banach'ın oturdukları masa, "The Scottish Café"nin "en güçlü" masalarından biriydi. Bir tartışmanın sonuçları eskiden masanın üstüne kurşun kalemle yazılırdı ve ertesi gün, tartışmacılar artık kelimenin hem gerçek hem de metaforik anlamında ayık ve deşifre etme niyetiyle bir kâğıt parçasıyla geri döndüler. dünkü karalamalar ve bunları mantıksal bir bütün halinde sıralamak üzere. Ne yazık ki, Banach'ın ve öğrencilerinin dikkatsizliği yüzünden, onların değerli sonuçlarının çoğu Polonya bilimi için kayboldu. Aslında, Banach'ın asistanları olmasaydı, çalışmalarının çoğu asla matbaalara ulaşmayacaktı, el yazmaları o kadar dağınıktı. Bir sonbaharda "Scottish Café" deki matematik seansı ertesi günün erken saatlerine kadar sürdü (bugün kesinlikle nazikçe ama kesin bir şekilde orayı terk etmeleri istenirdi). Oturum, Banach uzayları teorisinde önemli bir teoremin kanıtıyla sona erdi. Ancak, seansın mutlu katılımcıları fikirlerini masanın üstüne yazıp sendeleyerek eve dönünce, temizlikçi kadın hiç farkında olmadan titizlikle masayı temizledi. Tartışma kayboldu, asla telafi edilemedi. Banach'ın karısının, sert kapaklı kalın bir defter alıp kafenin baş garsonuna bırakması büyük bir erdemiydi. İstek üzerine her matematikçiye vermesi söylendi. Birkaç yıl içinde defter, Lvov matematikçilerinin kendilerine ve tüm dünyaya ortaya koyduğu problemlerin bir koleksiyonunu içeren tanınmış "İskoç Kitabı" oldu; çözümler de kitaba yazılmıştır. Bir problemin her yazarının, onu çözecek matematikçi için bir ödülle katkıda bulunması bekleniyordu. Çeşitli ödüller arasında bir fincan kahve, bir şişe şarap veya canlı bir kaz vardı. "İskoç Kitabı" neyse ki savaştan sağ çıktı ve şimdi Varşova'daki Polonya Bilimler Akademisi Matematik Enstitüsü'nde tutuluyor. Matematik problemlerini ve çözümlerini yazmak için bir defter tutma fikri, o zamandan beri dünyanın dört bir yanındaki birçok akademik merkezde kabul edildi. Böyle bir not defterine genellikle "İskoç Kitabı (The Scottish Book)" denir (İskoçları özellikle gururlandırır). Ayrıca bakınız Polonya Matematik Okulu Kraków Matematik Okulu Varşova Matematik Okulu Notlar Kaynakça Kategori:Matematik tarihi Kategori:Lviv tarihi Kategoriolonya'da bilim ve teknoloji