M1 (İzmir metrosu)

[bullvar_katip]

M1 (Fahrettin Altay – Evka 3) Metro Hattı, İzmir metrosu'nun batıda Fahrettin Altay ile doğuda Evka 3 arasında hizmet veren 19,8km uzunluğundaki metro hattıdır. On yedi istasyonu bulunan hat, işletmede olan tek hattır. Hattın batıda Kaymakamlık'a kadar 7,2km uzatılması için inşa çalışmaları devam etmektedir. Tarihçe İzmir metrosunun ilk hattı olan M1 hattının inşaatı Eylül 1992'de sondaj çalışmalarıyla başladı ve temeli Aralık 1994'te atıldı. Çalışmalar kapsamında Nenehatun ve Ümmühan Ana tünelleri inşa edildi. Ağustos 1996'da ilk tren setleri teslim edildi. Nisan 2000'de tamamlanan Üçyol – Bornova arasındaki 12km uzunluğundaki on istasyonluk ilk aşama 22 Mayıs 2000'de hizmete girdi. M1 hattının batı aksında yer alan 5,2km uzunluğundaki altı istasyonlu Üçyol – Fahrettin Altay genişletmesi için ilk ihale Mart 2005'te yapıldı ve üç ay sonra hattın temeli atıldı. İki yılda tamamlanması planlanan genişletmenin kazıları 5 Temmuz 2005'te başladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, 14 Şubat 2006'da yüklenici firmaya ihtarname gönderdikten sonra aynı yılın Kasım ayında ihaleyi iptal etti. İkinci ihale 23 Ocak 2007'de yapıldı ve hattın 31 Ekim 2008'de tamamlanacağı duyuruldu. Yüklenici firmanın 15 aylık ek süre talep etmesinin ardından 13 Ağustos 2009'da ihale iptal edildi. Yaşanan bu gelişme üzerine Büyükşehir Belediyesi, hattaki kalan çalışmaları kendi olanakları ile tamamlamaya başladı. 18 Haziran 2012'de İzmirspor ve Hatay istasyonlarında deneme seferleri başlatıldı ve istasyonlar 29 Aralık 2012'de hizmete girdi. Göztepe istasyonu 25 Mart 2014'te, hattaki son iki istasyon olan Poligon ve Fahrettin Altay ise 27 Temmuz 2014'te hizmete girdi. Bu iki istasyon arasında yer alan Güzelyalı istasyonu ise bölgeden geçen yer altı deresi nedeniyle projeden çıkarıldı. M1 hattının doğu aksındaki üç istasyonlu Bornova – Bornova Merkez genişletmesi için çalışmalar 2007'de başladı ancak bir yıl sonra durdu. Yeniden ihaleye çıkıldıktan sonra hattın Evka 3 istasyonuna kadarki 2,6km uzunluğundaki kısmında deneme seferleri 20 Mart 2012'de başladı ve 30 Mart 2012'de hattaki Ege Üniversitesi ve Evka 3 istasyonları hizmete girdi. M1 hattının batı aksındaki 7,2km uzunluğundaki yedi istasyonlu Fahrettin Altay – Kaymakamlık genişletmesi için çalışmalar Haziran 2018'de başladı. 17 Temmuz 2020 itibarıyla Fahrettin Altay – Kaymakamlık genişletmesinin tünel kazılarının %78,37'si tamamlandı. Genişletmenin 2023'te tamamlanması hedeflenmektedir. Gelecekte yapılacak genişletmelerle hattın doğuda Bornova'nın merkezine ve batıda Güzelbahçe'ye uzatılması planlanmaktadır. İstasyonlar [[Dosya:Izmir Metro Rapid Transit Stadyum Station.jpg|küçükresim|250x250px|Stadyum Metro İstasyonu'nun dış görünümü]] [[Dosya:Çankaya metro station 01.jpg|küçükresim|250x250px|Çankaya Metro İstasyonu'nun iç görünümü]] M1 hattı üzerinde tamamı engelli erişimine sahip on yedi istasyon bulunmaktadır. Batıdan doğuya sırasıyla Fahrettin Altay, Poligon, Göztepe, Hatay, İzmirspor, Üçyol, Konak, Çankaya, Basmane, Hilal, Halkapınar, Stadyum, Sanayi, Bölge, Bornova, Ege Üniversitesi ve Evka 3 istasyonları hizmet vermektedir. Bölge, Halkapınar ve Sanayi istasyonları hemzemin, Hilal ve Stadyum istasyonları viyadük üzerinde, Bornova istasyonu yarma tünelde, diğer istasyonlar ise yer altındadır. İstasyonların 6 tanesinde bir adet ada platformu, 11 tanesinde iki adet kenar platform ve Halkapınar'da ise iki adet ada platformu bulunmaktadır. İstasyonların peron uzunluğu 125 metredir. Basmane istasyonundan TCDD Taşımacılık tarafından işletilen anahat ve bölgesel trenlere; Halkapınar ve Hilal istasyonlarından İZBAN'a; Bornova, Evka 3, Fahrettin Altay, Halkapınar, Konak ve Üçyol istasyonlarından ESHOT ve İZULAŞ otobüslerine; Konak istasyonundan İZDENİZ vapurlarına; Çankaya, Fahrettin Altay, Halkapınar ve Konak istasyonlarından ise T2 tramvay hattına aktarma yapılabilmektedir. İstasyon Özellikleri İstasyon uzaklıkları Kaymakamlık – F. Altay arası uzaklıkları için görseldeki veriler; F. Altay – Evka 3 istasyonları arası için İBB Açık Veri Portalı'ndaki bilgiler esas alınmıştır. Güzergâh şeması orta|1000x1000px Gelecekteki genişletmeler Devam eden genişletmeler M1 hattının batıdaki son istasyonu olan Fahrettin Altay'dan Narlıdere Kaymakamlığı'na uzatılacak olan hattır. 7,2km uzunluğunda olacak olan ve derin tünel ile yer altında inşa edilen hat üzerinde Balçova, Çağdaş, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastane, Güzel Sanatlar Fakültesi, Narlıdere, Şehitlik ve Kaymakamlık olmak üzere yedi istasyon yer alacaktır. Yapımına 9 Haziran 2018'de başlanan hattın ₺1,027 milyar maliyetle 2023'te tamamlanması planlanmaktadır. Planlanan genişletmeler M1 hattının doğudaki son istasyonu olan Evka 3 ile Bornova Cumhuriyet Meydanı'nda yapılacak olan Bornova Merkez istasyonu arasındaki 0,9km'lik kısımdır. Proje kapsamında yapılması planlanan tünelde değişikliğe gidildi ve yeni ihale süreci 2014'te başladı. M1 hattının batıda yapımı devam eden Kaymakamlık istasyonundan Güzelbahçe ve Urla yönüne uzatılacağı duyuruldu. Bu hattın uzunluğunun 13,6km olması ve on bir istasyon bulundurması planlanmaktadır. İstasyonlar sırasıyla Pertev Bey, Lojmanlar, Limanreis, Maltepe, Anıt, Güzelbahçe İskele, Yalı, Seferihisar Kavşağı, Siteler, Çamlıçay ve Zeytinalanı olacaktır. Trenler 2000'de açılan M1, başlangıçta İsveç ve İsviçre merkezli ABB firmasından alınmış 1996 model 45 vagonla hizmet veriliyordu. İlki 2011'de Çinli CSR firmasından gelen 32 vagondan oluşan 8 tren seti ile vagon sayısı 77'ye çıktı. 2015'te teslim alınan 10 vagon ile birlikte hizmet veren vagon sayısı 87'ye yükseldi. İlki Kasım 2016'da sefere başlayan Çin'den gelen CRRC marka 95 vagondan oluşan 19 tren seti 2017'de teslim edildi ve vagon sayısı 182'ye ulaştı. M1 hattının tren setleri başlangıçta üç vagondan oluşurken bu sayı önce dörde sonra beşe çıkarıldı. Trenler ortalama 40km/sa hızla çalışmaktadır ve Halkapınar Bakım Tesisi'nde depolanmaktadır. Narlıdere'de 140, Halkapınar'da 115 vagon kapasiteli depo inşa edilmesi planlanmaktadır. Günümüzde hatta ABB, CSR ve CRRC markalı vagonlar ortak olarak hizmet vermektedir. Kaynakça Dış bağlantılar M1 M1 M1 M1 M1 Kategori:2000'de tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:2012'de tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:2014'te tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:2023'te tamamlanan ulaşım altyapısı