Macar-Çekoslovak Savaşı

[bullvar_katip]

Macar-Çekoslovak Savaşı veya Kuzey Seferi (Macarca: északi hadjárat), Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ile Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti arasında Nisan-Haziran 1919 arasında gerçekleşti. Arka plan Birinci Dünya Savaşı'nın son yılı olan 1918'in sonunda gerçekleşen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun çöküşü, Çekoslovakya'nın bağımsızlığına yol açtı. Yeni ilan edilen devlet, toprak taleplerini gerçekleştirmek istiyordu. Savaş sırasında Macar Kızıl Ordusu, Çekoslovakya ve Romanya'dan gelen birliklere karşı ayrı muharebeler yaptı ve Fransa da ihtilaflara diplomatik olarak oldukça müdahil oldu. Savaşın son aşamasında, her iki taraftan da 120.000'den fazla asker savaşa katıldı. İktidara gelmesinden sonraki bir hafta içinde komşu ülkelere kaybettiği toprakları geri alma vaadiyle Macarlara başvuran Béla Kun, Macaristan'ın sınırlarını eski haline getirme sözünü yerine getirerek iç desteğini artıracak olan Birinci Çekoslovak Cumhuriyetine savaş ilan etti. Macar ordusu 19 ila 25 yaşları arasındaki erkekleri askere aldı. Budapeşte'den sanayi işçileri gönüllü oldu ve birçok eski Avusturya-Macaristan subayı vatanseverlik yoluyla yeniden askere alındı. Macar ordusu 1. ve 5. topçu tümenlerini (40 tabur) Yukarı Macaristan'a (kısmen modern Slovakya) nakledildi. Macar karşı saldırısı 9 Mayıs 1919'da Hatvan bölgesinde başladı. 20 Mayıs 1919'da Albay Aurél Stromfeld, Miskolc'taki Çekoslovak birliklerine saldırdı ve bozguna uğrattı, ayrıca Košice ve Prešov'u yeniden ele geçirdi, böylece Çekoslovak ve Romanya Ordularını birbirinden başarıyla ayırdı. Bu başarılı eylem sayesinde Macaristan, eski kuzey sınırlarına kadar olan bölgeyi kontrol etti ve Miskolc, Salgótarján ve Banská Štiavnica (Selmecbánya) çevresindeki sanayi bölgelerinin kontrolünü yeniden ele geçirdi. Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin ilanı ve ordunun ahlaki çöküşü [[Dosya:Hungarian Red Army in Kassa (1919).webm|küçük|300px|Macar Kızıl Ordusu'nun 4 Haziran 1919'da Košice'ye yürüyüşünün kutlaması]] Macaristan'ın eski sınırlarının restorasyonuna ilişkin komünist vaatlere rağmen, 16 Haziran 1919'da Prešov'da Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Hükümetin kaybedilen toprakları geri alma gibi bir niyeti yoktu, asıl niyeti komünist ideolojiyi yaymak ve Avrupa'da başka komünist devletler kurmaktı. Bu, komünistlerin Macar ulusal çıkarlarını feda ettiği anlamına geliyordu. Çekoslovak ordusuna karşı bir dizi askeri zafere rağmen, vatanseverler ve komünistler arasındaki temel gerilim nedeniyle Macar Kızıl Ordusu dağılmaya başladı. Bağımsız Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin kuruluşu özellikle profesyonel subaylar, yurtseverler ve Macar Kızıl Ordusu'ndaki milliyetçiler arasında, komünist hükümetin halk ve askeri desteğini sarstı. Genelkurmay başkanı Aurél Stromfeld bile protesto amacıyla görevinden istifa etti. Savaş dönüşü küçük|Mayıs 1919'da Çekoslovak askerleri Macar Kızıl Ordusu'na karşı savaşıyor Bu arada Çekoslovak Ordusu değişmişti. Birkaç güvenilmez İtalyan komutanın yerini Fransız generaller ve subaylar aldı. Yeni düzenlenen Çekoslovak 2. Piyade Tümeni'nin başı, Fransız Lejyonu Albay ve kıdemli Yabancı Lejyonu Josef Šnejdárek'ti. Önceki savaşlarda dağılan taburlar ve alaylar tekrardan oluşturuldu ve yeni birimlerle birlikte dağlık arazide bir savunma hattından diğerine çekildi. Šnejdárek'in bağlı birliklerinin saldırıya hazırlanması için bir hafta yeterliydi. Zvolen Savaşı Macar Kızıl Ordusu'ndan geri kalan askerleri 10 Haziran sabahı Zvolen'e saldırdı. Sol kanadı şaşırtıcı bir şekilde başarılıydı, sağ kanattaki Macar birlikleri de Banská Štiavnica'ya girdi. Ancak ertesi gün tüm Macar saldırıları püskürtüldü. Yine de 2. Tümen saldırmaya devam etti. Šnejdárek saldırının yönünü değiştirdi ve 13 Haziran'da Zvolen'e saldırma emri verdi. Dört saatlik savaşın ardından, Çekoslovak birlikler Macar savunmasının kilit noktalarına saldırmaya başladı. Öğlen civarında, Çekoslovak öncü birimleri Macar savunma hattının 10 kilometre derinliğine kadar sarktı ve Hron'un merkezi Çekoslovak kontrolüne girdi. Macar komutanlığının Çekoslovak saldırısını kıracak kuvvetleri yoktu. Sonrası Zvolen'in yeniden ele geçirilmesi, savaşın Çekoslovakya adına dönüşü anlamına geliyordu. Çekoslovak Ordusu savaşta üstünlüğü ele geçirdi ve Macarlara iki yönden saldırdı: Levice ve Lučenec. Saldırılar tüm Macar ilerlemelerinisona erdirdi. Macar Ordu Komutanlığı ateşkesi kabul etti ve sınır çizgisine çekildi. Çoğu Birinci Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan Ordusu saflarında savaşan Çek askerleri ve Slovak ordusu gönüllüleri, 1919'da hala Rusya'da bulunan Çekoslovak Lejyonu kadar iyi olduklarını gösterdiler. Kaynakça Kategori:1919'da çatışmalar Kategori:1919'da Macaristan Kategori:1918'de Macaristan Kategori:1919'da Çekoslovakya Kategori:Macaristan'ın savaşları Kategori:Çekoslovakya'nın savaşları