Maliye Nezâreti

[bullvar_katip]

[[Dosya:Vidinli Tawfik Pasha.jpg|küçükresim|150px|1881 yılının Ocak-Temmuz ayları arasında Maliye Nazırlığı yapan Hüseyin Tevfik Paşa]] Maliye Nâzırlığı veya Maliye Nezâreti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde maliye işlerinden sorumlu olan nâzırlıktır. Maliye Nazırlığı II. Mahmut döneminde 28 Şubat 1838 tarihli fermanla Hazîne-i Âmire ve Mansûre Hazînesinin birleştirilmesi sonucu kurulmuştur. Abdurrahman Nafiz Paşa, Umur-ı Maliye Nazırı unvanıyla ilk Maliye Nazırı yapılmıştır. Ancak 2 Eylül 1839 tarihinde Maliye Mezareti tekrar ikiye ayrıldı. Nihayet 25 mayıs 1840 tarihinde Osmanlı Devleti'nin üç hazinesi (Hazine-i Amire, Maliye Hazinesi ve Hazine-i Redif) tek bir kurum altında toplanarak Umur-ı Maliye Nezareti kuruldu. 1876 yılında Meşrutiyetin ilanı üzerine Maliye Nazırlığı Kânûn-ı Esâsî'nin 40. maddesi uyarınca hazırlanan "Maliye Nezareti Heyetinin Teşkilatıyla Vezaifini Şamil Nizamname" ile tekrar düzenlendi ancak, 2 Ocak 1880 tarihli bir nizamnameyle Heyet-i Merkeziye (Merkez Teşkilatı) ve Heyet-i Mülhaka (Taşra Teşkilatı) olarak iki kısma ayrılarak son şeklini aldı. Son Osmanlı Maliye Nazırı 1922 yılının Nisan-Kasım aylarında görev yapmış olan Mehmed Tevfik Bey'dir. Bu tarihten sonra bu görevi Ankara'daki Maliye Vekaleti üstlenmiş, sonradan dilde yapılan sadeleştirme sonucu "Maliye Bakanlığı" adını almıştır. Nazırlar listesi Abdurrahman Nafiz Paşa (Mart 1838 - Eylül 1839) İbrahim Saib Paşa (Eylül 1839 - Şubat 1841) Musa Safveti Paşa (Şubat 1841 - Eylül 1845) Abdurrahman Nafiz Paşa (Eylül 1845 - Şubat 1847) İbrahim Sarim Paşa (Şubat 1847 - Şubat 1848) Sadık Rıfat Paşa (Mart - Nisan 1848) Hüseyin Hüsnü Efendi (Şubat - Ağustos 1849) Mehmed Halid Efendi (Haziran 1850 - Ağustos 1851) Ahmed Muhtar İtisami Paşa (Ekim 1852 - Kasım 1853) Musa Safveti Paşa (Kasım 1853 - Kasım 1854) Ali Şefik Paşa (Aralık 1854 - Mayıs 1855) Ahmed Muhtar İtisami Paşa (Mayıs 1855 - Aralık 1856) Mehmed Hasib Paşa (Temmuz 1857 - Mart 1858) Mehmed Hasib Paşa (Şubat 1859 - Haziran 1860) Taşcızade Mehmed Tevfik Paşa (Kasım 1860 - Kasım 1861) Ebubekir Mümtaz Efendi (Kasım 1861 - Haziran 1862) Hüseyin Mecid Efendi (Haziran - Temmuz 1862) Mehmed Nevres Paşa (Temmuz 1862 - Ocak 1863) Mustafa Fazıl Paşa (Ocak 1863 - Mart 1864) Mehmed Kâni Paşa (Mart 1864 - Nisan 1865) Mehmed Hurşid Paşa (Nisan - Aralık 1865) Şirvanlızade Mehmed Rüşdi Paşa (Aralık 1865 - Şubat 1869) Mehmed Sadık Paşa (Şubat 1869 - Ağustos 1870) Mustafa Fazıl Paşa (Ağustos 1870 - Ocak 1871) Şirvanlızade Mehmed Rüşdi Paşa (Ocak - Haziran 1871) Ahmed Hamdi Paşa (Haziran - Ağustos 1871) Mehmed Sadık Paşa (Ağustos - Kasım 1871) Yusuf Ziya Paşa (Kasım 1871 - Şubat 1872) Abdullah Galib Paşa (Şubat - Mayıs 1872) Mehmed Emin Paşa (Mayıs - Ağustos 1872) Ahmed Hamdi Paşa (Nisan 1873 - Mart 1874) Yusuf Ziya Paşa (Mart 1874 - Nisan 1876) Abdullah Galib Paşa (Nisan 1876 - Ocak 1877) Mehmed Kâni Paşa (Ocak - Ağustos 1878) Ahmed Zühdü Paşa (Ağustos 1878 - Şubat 1879) Ahmed Zühdü Paşa (Mayıs - Kasım 1879) İbrahim Edib Efendi (Kasım 1879 - Mayıs 1880) Abdüllatif Suphi Paşa (Mayıs 1880 - Ocak 1881) Hüseyin Tevfik Paşa (Ocak - Temmuz 1881) Ahmed Münir Paşa (Temmuz 1881 - Kasım 1882) Mehmed Münir Bey (30 Kasım 1882 - 3 Aralık 1882) İbrahim Edib Efendi (3-6 Aralık 1882) Ahmed Münir Paşa (Aralık 1882 - Ağustos 1885) Kazazyan Agop Efendi (28-30 Ağustos 1885) Mustafa Zihni Paşa (30 Eylül 1885 - Aralık 1886) Kazazyan Agop Efendi (Aralık 1886 - Mart 1887) Mahmud Celaleddin Paşa (Aralık 1887 - Ağustos 1888) Kazazyan Agop Efendi (Ağustos 1888 - Mart 1891) Ahmed Nazif Paşa (Mart 1891 - Kasım 1895) Hüseyin Sabri Bey (Kasım 1895 - Ocak 1896) Ahmed Nazif Paşa (Ocak 1896 - Ekim 1897) Hüseyin Tevfik Paşa (Ekim 1897 - Ağustos 1898) Ahmed Reşad Paşa (Ağustos 1898 - Nisan 1901) Ahmed Reşad Paşa (Eylül 1901 - Ekim 1904) Mehmed Ziya Paşa (Aralık 1905 - 3 Ağustos 1908) Mehmed Ragıb Bey (3-7 Ağustos 1908) Mehmed Ziya Paşa (7 Ağustos 1908 - Şubat 1909) Menemenlizade Rifat Bey (Şubat 1909 - Nisan 1909) Osman Nuri Bey (Nisan 1909) Menemenlizade Rifat Bey (Mayıs - Temmuz 1909) Mehmed Cavid Bey (Temmuz 1909 - Ekim 1911) Mustafa Nail Bey (Ekim 1911 - Temmuz 1912) Abdurrahman Vefik Bey (Temmuz 1912 - Ocak 1913) Menemenlizade Rifat Bey (Ocak 1913 - Şubat 1914) Mehmed Cavid Bey (Mart - Kasım 1914) Mehmed Talat Paşa (Kasım 1914 - Şubat 1917) Abdurrahman Vefik Bey (Kasım 1918 - Şubat 1919) Mehmed Atâ Bey (Şubat - Mart 1919) Mehmed Tevfik Bey (Mart 1919 - Mart 1920) Faik Nüzhet Bey (Mart - Nisan 1920) Ahmed Reşad Bey (Nisan - Ağustos 1920) Mehmed Nazif Bey (Ağustos - Eylül 1920) Raşid Bey (Ekim 1920 - Ocak 1921) Hüseyin Sabri Bey (Eylül - Ekim 1920) Abdullah Lami Bey (Ocak - Haziran 1921) Faik Nüzhet Bey (Ağustos 1921 - Nisan 1922) Mehmed Tevfik Bey (Nisan - Kasım 1922) Ayrıca bakınız Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Maliye Bakanlığı Kaynakça