Manon Lescaut (Puccini)

[bullvar_katip]

Manon Lescaut, Fransız yazar Abbé Prévost tarafından konusu 1731'de yazılmış Manon Lescaut romanından alınmış, Giacomo Puccini tarafından bestelenmiş 4 perdelik bir operadır. Libretto İtalyanca hazırlanmıştır; bunun için Puccini 5 degişik libretto yazarı kullanmıştır: Ruggero Leoncavallo, Marco Praga, Giuseppe Giacosa, Domenico Oliva ve Luigi İllica. Bu operanin genel yapımcısı olan "Ricordi" ve Puccini'nin kendisi de bu librettoya katkılar yapmışlardır. Kimin hangi kısmı yazdığı bilinmemektedir; herhalde bu nedenle olacak orijinal notalar basıldığı zaman baş sayfada libretto yazarı ismi konulmamıştır. Puccini bestelediği Manon Lescautnun bazı unsurlarını daha önce bestelediği eserlerden almıştır. Örneğin, II. Perde'deki madrigal tipi şarkı Sulla vetta tu del monte kendinin 1800'de yazdığı Agnus Dei ayini parçasından alınmıştır. Manon Lescautnun prömiyeri 1 Şubat 1893de Torino'da Teatro Regioda yapılmıştır. Manon Lescaut Puccini'nin bestelemiş olduğu üçüncü opera idi ve ilk büyük başarı kazanan eseri olmuştur. Hazırlanması Puccini Prevost'un romanını bir operaya uyarlama projesine başladığı zaman editörü olan "Ricordi" buna karşı çıkmıştı. 1884'te Massenet bir opera uyarlaması olarak Manon operasını hazırlamış ve bu popüler olarak sahnelenmişti. O zaman Puccini ve Ricordi bilmekle beraber, Fransız bestecisi Daniel Auber'de 1856'da aynı konuda Manon Lescaut adlı bir operanın bestelemesini bitirmişti. Bütün ikazlara rağmen Pucinni projesine devam etmeye karar verdi. "Manon benim inandığım bir roman kahramanıdır. Bu nedenle, seyircilerin kalplerini kazanmama imkâni bulunmamaktadır. Neden Manon hakkında iki değişik opera bulunmasın? Manon gibi bir kadının birden fazla sevgilisi olabilir. Sonra da "Massenet bir Fransız gibi kadınlar hakkında duyguları pudra ve minuet hakkındadır. Ben bir İtalyan olarak duygularım çaresiz bir tutku gibidir." Roller küçükresim|200 px|sağ|Prömiyer için II. Perde'de Manon'un kostümü. Tasarımcı: Adolf Hohenstein. Konu özeti Zaman: 18. yüzyılın ikinci yarısı. Mekanlar: Amiens, Paris, Le Havre, New Orleans. I. Perde Paris Kapısında halka açık bir meydan Akşam üstüdür bir kız ve erkekle öğrenci kalabalığı içki ve kumar oyun barları bulunan şehir meydanında gezinmektedir. Edmondo gençliğin zevkleri hakkında bir şarkı tutturur. (Edmondo, koro: Ave, sera gentile). Des Griaux girer, melankolik hissetmektedir ve diğer öğrencilere katılmaz (Des Grieux, Edmondo, koro: L’amor! L’amor!). Onlar da De Grieux'u alaya alırlar. (Des Grieux, Edmondo, koro: Tra voi, belle, brune e bionde); (Edmondo, koro: Ma, bravo!) Arras'tan kapalı yaylı yolcu arabası gelir. Manon, Lescaut ve yaşlı bir genel komptrolür Geronte de Ravoir arabadan inerler. Manon'u ilk defa gören Des Grieux bu ilk görüşte ona aşık olur (Koro, Edmondo, Lescaut, Des Grieux, Geronte: Discendono, vediam); (Des Grieux, Manon, Lescaut: Corteşe damigella). Des Grieux gelenlerin konuşmalarına komşu olur. Manon babasının isteklerine uyarak bir manastıra gitmektedir. Des Grieux ona yaklaşır ve onunla yalnız buluşup görüşmek istediğini açıklar ve onun yalvarışlarına dayanamayan Manon sonunda onun teklifini kabul eder. Bunu gören öğrenciler onları göstererek gülmeye başlarlar. Manon ayrılırken Des Grieux ona karşı duygularını açıklayan bir şarkı söylemeye başlar. (Des Grieux: Donna non vıdı mai). Lescaut Geronte ile birlikte döner. Geronte'de Manon'a hayran kalmıştır ve onun bir manastırda telef olacağını söyler. Lescaut bir grup öğrenci ile bir kart oyunu oynamaya başlar. Geronte ise birkaç öğrenci bulup, onlarla Manon'u manastırdan kaçırıp Paris'e götürmek için bir plan uygulamaya başlar. (Edmondo, koro, Geronte, Lescaut: La tua ventura cı rassicura); (Edmondo, Des Grieux: Cavaliere, te la fanno!). Edmondo bu planı duyar ve Des Grieux'a bunu ifşa eder. Onu Manon'u Paris'e götürmek için Geronte'nin kiraladığı kapalı arabaya refakat ederek Manon'a gıtmasını tavsiye eder. (Des Grieux, Manon: Vedete? İö son fedele alla parola mia) Des Grieux Manon'a aşkını ifade eder ve onu birlikte Paris'e gitmeyi ikna eder ve birlikte yola bu arabayla çıkarlar. Garonte ve Lescaut olay yerine araba ayrılıp uzaklaşırken gelirler. Lescaut arabayı Paris'e takip etmeye karar verir. (Geronte, Edmondo, Lescaut, koro: Di sedür la sorellina e il momento!) II. Perde Paris'te Geronte'nin evinde bir oda (Puccini romanda bulunan Manon ve Des Grieux'in Paris'te bir müddet birlikte yaşamalarını; fakat Des Grieux'un parası bitince Manon'un ondan ayrılmasını operasına koymamıştır.) Bu perde Manon'un Geronte'nin metrsi olarak onunla birlikte yaşamaları sırasında başlar. Manon ve saçını yapan kuaförü birlikteyken Manon'un kardeşi olan Leşcaut girer. (Manon, Lescaut: Dışpettosetto questo riccio!); (Lescaut: Sei splendida e lucente!) Manon ona Geronte'yi şikayet edip onun çok yaşlı ve fena huylu olduğunu ve çok canını sıktığını açıklar. Manon üzüntü içindedir ve düşünceleri tekrar Des Grieux'ya döner. (Manon: In quelle trine morbide); (Lescaut, Manon: Poiché tu vuoi şaper). Geronte bunu karşılamak ve Manon'u eğlendirmek için bir madrigal şarkıcısı bulmuştur. (Madrigal: Sulla vetta tu del monte); (Manon, Lescaut: Paga costor). Geronte bir dans hocası da tutmuştur; bir minuet dans öğrenirler ve Manon bir gavot dansına da refakatçi şarkısı söyler. (Dans hocası, Geronte, Manon, koro: Vi prego, signorina [minuet]); (Manon, Geronte, koro: L’ora, o Tirsi, è vaga e bella). Müzik ve dans bittikten sonra Geronte ve müzisyenler evden ayrılırlar. Lescaut'in kızkardeşinin Geronte ile birlikte yaşamaktan mesut olmamasına canı sıkılmıştır ve Des Grieux'u görmeye gider. DEs Grieux Geronte'nin evini görmeye gelir. (Manon, Des Grieux: Oh, şarò la più bella! - "Bu aşkın bir sihir tilsimidir.") Birbirine aşklarını tekrar açıklarlar. Tam bu sırada beklenmedik olarak Geronte geri gelir. Onları biraz alaylı olarak selamlar ve Manon'a karşı yaptığı birçok lütufları ona hatırlatır. Ama Manon onu hiç sevemeyeceğini bildirir. (Geronte, Des Grieux, Manon: Affè, madamigella). Geronte reverans yaparak onları odada yalnız bırakır. Aşık çift serbest kaldıkları içinde sevinç içindedirler. (Manon, Des Grieux: Ah! Ah! Liberi!). Lescaut onların hemen bu evden ayrılmalarını söyler. Fakat Manon güzel elbiselerini ve mücevheratını geride bırakmaktan çekinmektedir. Lesacut tekrar geri gelir ve hiç beklemeden ayrılmalarını işaret eder. Manon kapabileceği mücevherlerin alır ve evin kapısına yönelirler. Fakat kapı geronte emri ile kilitlenmiştir. Askerler Manon'u tutuklamak için gelirler. Oradan kaçıp kurtulmak isteyen Manon elinde bulunan mücevherleri Geronte'nin önünde elinden düşürür. Hırsızlık yaptıoği nedeniyle hapishaneye zorla götürülür. Des Grieuz'un ona refakat etmesi ve görmesine izin verilmez. (Des Grieux, Manon, Lescaut, polis çavuşu, Geronte: Lescaut! – Tu qui?). (İntermezzo: Le Havre limanına seyahat.) De Grieux Manon'u hapishaneden kurtarmak için elinden geldiğini yapar ama bunu başaramaz. Bunun üzerine Le Havre'ya gitmek üzere Paris'ten ayrılır. III. Perde Le Havre rıhtımı yakınlarında bir meydan Şafak sökmektedir. Manon ve sokak kadınları olan diğer kadınlarla birlikte hapishane hücresindedir. (Des Grieux, Lescaut, Manon: Ansia eterna, crudel). Lescaut bir gardiyana rüşvet vererek Des Grieux'un Manon ile görüşmesini sağlar. Hücrenin demir parmaklı kapısı arasında konuşabilirler ve Manon'un Amerika'da Luisiana'ya sürgüne gönderileceğini öğrenirler. Bir sokak ışığı bakıcısı oradan geçer ve sokak ışıklarını söndürürken bir şarkı söyler. (Sokak ışığı bakıcısı, Des Grieux, Manon: E Kate ripose al re); (Des Grieux, Manon: Manon, dışperato è il mio prego) Manonu hapishaneden kurtarmaya çalışırlar ama bütün bu girişimler sonuçsuz kalır. Bir gardiyanın korumalığı altında Manon'u sürgüne götürecek gemiye bindirilecek bir grup tutuklu kadın gelir ve Manon da bezgin ve üzüntülü şekilde bu gruba katılır. Rıhtımda bu grubun tam olduğunu görmek için bir sayım yapılır ve bu neredeyse hepsi sokak kadını olan bu grubun sayımı sırasında rıhtıma gelen şehir halkı tarafından büyük hakaretlere uğrarlar. (Koro, Lescaut, Des Grieux, Manon: All'armı! All'armı!) Fakat Lescaut Manon'un durumu hakkında halkın sempati göstermesini sağlar. (Gardiyan çavuş, koro, Lescaut, Manon, Des Grieux: Rosetta! – Eh, che aria!) Des Grieux Manon'u tamamiyle kaybetmek durumda olması umutsuzluğu ile Manon'un yanına gelir. Manon'u kucaklaşmaya çalışır ama gardiyanların çavuş tarafından itilip gruptan uzaklaştırlır. Anvak Des Grieux'un büyük üzüntülü haline acıyarak sürgün gemisine binmesine ve böylece Manon'a refakat etmesine izin verir. İV. Perde (Yine bu parantezler içinde verilen kısım Prevost'un romanında bulunmakla beraber Puccini'nin operasında bulunmaktadır: Des Grieux ve Manon sonunda New Orleans'ta yerleşirler. Daha sonra, Manon'a ilgi gösteren Fransız Kölnisi valisinin yeğeni ile bir düello yapar. Bu düello sonunda yere yığılan rakibini Des Grieux öldürdüğünü sanmaktadır (ama sonradan gerçekte ölmediği öğrenilir). Bu nedenle, Manon'la birlikte, o şehirden kaçmak zorunda kalır.) New Orleans yöresi dışlarında geniş bir ova. Perde Manon ve Des Grieux'un bir İngiliz kolonisinde korunup saklanmak için giderken bir çölde yürürlerken açılır. Çölde yürümekte iken suları bittiği için zaten sağlığı çok iyi olmayan Manon gittikçe yorulmaktadır. Sonunda bir yere yığılıp ve daha fazla yürüyemeyeceğini anlar. (Des Grieux, Manon: Tutta şu me ti posa); (Des Grieux: Vedi, son iö che piango); (Manon, Des Grieux: Sei tü che piangi). Des Grieux Manon'un durumdan çok korkmaktadır ve şu bulup geri gelmek için tek başına ayrılıp gitmeye karar verir. Yalnız başına kalan Manon hayatı hakkında düşünmeye başlar, kendine çok eza vermiş olan güzelliği ve fena talihi üzerinde derin düşüncelere dalar. SDes Grieux geri dönmüştür ama şu bulamamıştır. Manon son nefesini verirken ona çok üzüntülü şekilde veda eder ve Des Grieux'nün kolları arasında olur. Bundan büyük yeise kapılan Des Grieux onun hayatsız bedeni üstüne yığılır kalır. (Manon: Sola, perduta, abbandonata) Bazı ünlü müziksel parçalar Tra voi belle, brune e bionde: Des Grieux. I. Perde. Cortese damigella, il priego mio accettate: Manon, Des Grieux. I. Perde. Donna non vidi mai: Des Grieux. I. Perde. In quelle trine morbide: Manon. II. Perde. Tu, tu, amore? Tu ?!: Manon, Des Grieux. II. Perde. Ah, Manon mi tradisce il tuo folle pensiero: Des Grieux. II. Perde La prigionia - Il viaggio all'Havre: Senfonik Intermezzo Pazzo son!: Des Grieux. III. Perde Sola... perduta... abbandonata: Manon. IV. Perde Seçilmiş ses ve video kayıtları Not: "Kat:" Satış firmasının koyduğu katalog numarası. Medya I. Perde'de "Donna non vidi mai" aryasi. Enrico Caruso (1913): center Dipnotları İçsel kaynaklar Opera Giacomo Puccini Dışsal kaynaklar : İngilizce Wikipedia Manon Lescaut (Puccini) maddesi (Görülme tarihi:5.3.2009) : Manon Lescaut Librettosu (İtalyanca) (Görülme tarihi:5.3.2009) Kategori:İtalyanca operalar Kategori:Giacomo Puccini operaları Kategori:1893 operaları