Maputo Protokolü

[bullvar_katip]

Maputo Protokolü, ya da Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi'ne ek Afrika Kadın Hakları Protokolü, Afrika Birliği tarafından 2005 yılında yürürlüğe giren uluslararası bir insan hakları belgesidir. Bu protokol, kadınlara siyasi sürece katılma hakkı, erkeklerle sosyal ve siyasi eşitlik, üreme sağlığı kararlarında daha fazla özerklik ve kadın sünnetinin sona erdirilmesi dahil olmak üzere kadınlara kapsamlı hakları garanti eder. Afrika Birliği tarafından Maputo, Mozambik'te 2003 yılında Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesine'ne ek bir protokol şeklinde kabul edildi. 25 Kasım 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Süreç Mart 1995'te Togo, kadın haklarını ele almak için Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi'ne özel bir protokol geliştirilmesi çağrısında bulundu. Afrika Birliği meclisi, Afrika İnsan ve Halkların Hakları Komisyonu'nu (ACHPR), 1995 yılının Haziran ayında Addis Ababa'daki 31. Olağan Oturumu'nda böyle bir protokol geliştirmesi için görevlendirdi. Onaylanma Protokol, Afrika Birliği tarafından 11 Temmuz 2003 tarihinde Maputo, Mozambik'teki ikinci zirvesinde kabul edildi. 25 Kasım 2005 tarihinde, protokol yürürlüğe girdi. Temmuz 2020 itibarıyla Afrika Birliği'ndeki üye devletlerden 49'u protokolü imzaladı ve 42'si onaylayarak teslim etti. Protokolü henüz imzalamamış veya onaylamamış olan devletler Botsvana, Mısır ve Fas'tır. Protokol Protokol 32 maddeden oluşmaktadır. Ana maddeler aşağıda listelenmiştir. Madde 1: Tanımlar Madde 2: Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Madde 3: Onur Hakkı Madde 4: Kişinin Yaşam, Bütünlük ve Güvenlik Hakları Madde 5: Zararlı Uygulamaların Ortadan Kaldırılması Bu madde kadın sünneti ve kadınlar için zararlı olan diğer geleneksel uygulamalarla ilgilidir. Madde 6: Evlilik Madde 7: Ayrılık, Boşanma ve Evliliğin İptali Madde 8: Adalete Erişim ve Kanun Önünde Eşit Koruma Madde 9: Siyasi ve Karar Alma Sürecine Katılım Hakkı Madde 10: Barış Hakkı Madde 11: Silahlı Çatışmalarda Kadınların Korunması Madde 12: Eğitim ve Öğretim Hakkı Madde 13: Ekonomik ve Sosyal Refah Hakları Madde 14: Sağlık ve Üreme Hakları Madde 15: Gıda Güvenliği Hakkı Madde 16: Yeterli Barınma Hakkı Madde 17: Pozitif Kültürel Bağlam Hakkı Madde 18: Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Çevre Hakkı Madde 19: Sürdürülebilir Kalkınma Hakkı Madde 20 Dulların Hakları Madde 21: Miras Hakkı Madde 22: Yaşlı Kadınların Korunması Madde 23 Engelli Kadınların Korunması Madde 24: Tehlike Altındaki Kadınların Korunması Madde 25: Çözüm Yolları Tartışmalar Protokole karşı çıkanların üzerinde durduğu iki tartışmalı faktör vardır: Esas olarak katolikler üreme sağlığı ile ilgili maddeye, müslümanlar ise çok eşli evlilik ve diğer geleneksel uygulamalar hakkındaki bölümlere karşı çıkmaktadır. Papa XVI.Benedict, 2007'de Protokol'de kadınlara tanınan üreme haklarını "kürtajı gizlice önemsizleştirme girişimi" olarak nitelendirdi. Görüşler Maputo Protokolü'nün Afrika'daki kadın haklarına önemli katkıları olduğu düşünülmektedir. Özellikle, gebeliğin ensest veya tecavüzden kaynaklanması halinde yahut annenin sağlığını tehlikeye atması durumda açıkça tıbbı kürtaj hakkı tanıyan bir antlaşmadır. Bölgesel nitelikteki bu belge kadınları olumsuz yönde etkileyen her türlü sosyal ve kültürel uygulamanın kaldırılmasına vurgu yapmaktadır. Ayrıca dul, yaşlı ve engelli haklarının korunmasına yönelik maddeler Maputo Protokolü'nde güvence altına alınan konulardır. Kaynakça Kategori:Kadına yönelik şiddet Kategori:Kadın hakları Kategori:Kadın hakları belgeleri