Maria Mitchell

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

:Avustralyalı şarkıcı ve oyuncu Maia Mitchell ile karıştırmayınız. Maria Mitchell (1 Ağustos 1818 – 28 Haziran 1889), 1847 yılında teleskop yardımıyla “Miss Mitchell Kuyruklu yıldızı” olarak bilinen kuyruklu yıldızı keşfeden Amerikalı astronomdur. Mitchell, bu keşfi sayesinde, bizzat Danimarka kralı VI. Frederik tarafından sunulan altın madalyaya layık bulunmuştur - ki bu ödülün o dönemde bir kadına verilmesi sıra dışı ve önemli bir durumdur. Madalyanın üzerinde Latince, "Non Frustra Signorum Obitus Speculamur et Ortus" yazmaktadır (Virgil tarafından yazılmış Georgicalar adlı şiir kitabının birinci cildi, satır 257’de yer alan bu dize, “Boşuna değil seyretmemiz yıldızların doğuşunu batışını” şeklinde çevrilebilir). Mitchell, mesleği astronomluk olan ilk Amerikalı kadındır. On çocuklu bir aileden gelen Mitchell, Quaker tarikatine mensup bir aile ortamında yetişmiş, ancak daha sonra Üniteryen Kilisesi’ne geçmiştir. Gençlik dönemi upright|küçükresim|Maria Mitchell Maria Mitchell Nantucket, Massachusetts'te doğmuştur. Benjamin Franklin'in dördüncü göbekten kuzenidir. Dokuz kız ve erkek kardeşi vardır. Anne ve babası, William Mitchell ve Lydia Coleman Mitchell, Quaker tarikatindendir. Mitchell, kadın-erkek eşitliği açısından o dönem için sıra dışı sayılabilecek bir topluluğun içine doğmuştur. Diğer tarikat üyeleri gibi anne ve babası, eğitime önem veren insanlardır ve kızlarının erkek çocuklar gibi nitelikli bir eğitim alması için uğraşmışlardır. Quaker tarikatinin ilkelerinden biri, kadın ve erkek arasında entelektüel eşitliktir. Ayrıca, Mitchell’in doğduğu Nantucket kasabasının oldukça önemli bir özelliği, balina avcılığı yapılan bir liman olmasıdır; denizci eşleri, eşleri denize açıldığında aylarca hatta bazen yıllarca tek başlarına günlük işleri çekip çevirmekteydi ve bu durum yaşadıkları adayı “ev” olarak tanımlayan kadınların görece bağımsızlık ve eşitliğini besleyen bir ortam yaratıyordu. Erken çocukluğunda ilk önce Elizabeth Gardener’in küçük okuluna giden Maria, sonrasında babasının müdür olarak çalıştığı North Grammar okuluna devam etmiştir. İki yıl North Grammar okulunun kuruluşunda yer aldıktan sonra, Maria on bir yaşındayken, babası Howard Caddesi'nde kendi okulunu açmıştır. Babasının okuluna geçen Mitchell, burada hem öğrencilik yapmış, hem de babasının eğitim işlerine yardımcı olmuştur.. Evde ise, babası Maria’ya kendi şahsi teleskopu ile astronomi dersleri vermekteydi. Bu eğitim sayesinde, Mitchell henüz on iki buçuk yaşındayken, babasına halkalı güneş tutulmasının kesin saatini hesaplama işlerinde yardımcı olmuştur. Babasının okulunun bir süre sonra kapanmasıyla Mitchell, genç hanımlara eğitim veren Üniter papaz Cyrus Peirce'ın okuluna devam etmiştir. Maria Mitchell, 1835 yılında kendi okulunu açana dek, bu okulda Peirce’a öğretmen yardımcılığı yapmıştır. Kendi okuluna beyaz olmayan öğrencileri de kabul etme kararı, ırk ayrımcılığının devlet okullarında uygulandığı bu dönemde, çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Bir sene sonrasında ise, Nantucket Atheneum’da çalışmaya başlayan ilk kütüphaneci olarak tarihe geçecektir. Miss Mitchell Kuyruklu Yıldızı'nın keşfi [[Dosya:Mitchell Maria telescope.jpg|upleft|sol|küçükresim|Maria Mitchell (otururken), Vassar Üniversitesi Gözlemevi kubbesinin altında, öğrencisi Mary Watson Whitney (ayakta) ile birlikte, 1877.]] Maria Mitchell, "Miss Mitchell Kurukluyıldızı"nı (Comet 1847 VI, günümüz adıyla C/1847 T1), 1 Ekim 1847 tarihinde akşam 10:30’da keşfetmiştir. Bu keşiften birkaç yıl önce, Danimarka kralı VI. Frederik, çıplak gözle görülebilmesi oldukça zor olan, teleskobik kuyruklu yıldız keşfeden her kaşifi altın madalya ile ödüllendirme kararı almıştır. Ödül, bu türden bir kuyruklu yıldızı “ilk” keşfedene verilecektir (kuyruklu yıldızların, birbirinden bağımsız gözlem yapan birden fazla insan tarafından keşfedilebileceği unutulmamalıdır). Maria Mitchell, bu ödüllerden birini kazanmış ve dünya çapında üne kavuşmuştur. Kendisinden önce kuyruklu yıldız keşfeden sadece iki kadının bulunması bu üne katkı sağlamıştır. Bu kadınlar İngiliz-Alman kökenli astronom Caroline Herschel ve Alman uyruklu astronom Maria Margarethe Kirch'tür. İtalyan astronom Francesco de Vico'nun da aynı kuyruklu yıldızı, Maria Mitchell’den iki gün sonra keşfetmesi ve Avrupalı yetkililere Mitchell’den önce durumu bildirmesi, ödülün kime verileceği konusunda kısa bir süre tereddüt yaşattıysa da, sorun Mitchell lehine sonuçlanmıştır. Ödül, yeni kral Danimarka Kralı VIII. Christian tarafından 1848 yılında takdim edilmiştir. Akademik başarıları Maria Mitchell, 1848 yılında Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi’ne Bir müddet burada çalıştıktan sonra, deneyim ve ününe rağmen, aldığı maaşın kendisinden daha genç erkek hocaların maaşından daha az olduğunu öğrenmiştir. Maaş artışı talebinde bulunmuş ve bu girişiminde de başarılı olmuştur. Vassar Üniversitesi'nde 1888 yılında, yani ölümünden bir yıl önce, emekli olana kadar ders vermiştir. Mücadeleleri 1842 yılında, Quaker inancını bırakıp Üniteryen düşüncesini benimsemiştir. Köleliği protesto etmek, için malzemesi pamuk olan giysileri giymeyi reddetmiştir. Elizabeth Cady Stanton gibi, kadınların oy verme hakkını savunan, süfrajet arkadaşları olmuş ve Amerikan Kadın İlerlemesi Derneği’nin (American Association for the Advancement of Women) kurucularından olmuştur. Özel hayatı Hiç evlenmeyen Mitchell, hayatı boyunca ailesine yakın yaşamıştır. Vassar Üniversitesi'nden, 1888 yılında emekli olduktan sonra, kız kardeşi Kate ve ailesiyle Lynn, Massachusetts'te hayatını sürdürmüştür. 1846 yılından öncesinden kalan kendisine ait çok fazla kişisel belge bulunmamaktadır. Mitchell ailesi üyelerine göre, Maria, 1846’da çıkan Büyük Yangın’da, Nantucket kasabasında yaşayanların şahsi evraklarının sokaklara saçılmasına şahit olmuştur; ve yeni bir yangın korkusuyla, Maria’nın kendi şahsi belgelerini, gizli kalmalarını sağlamak amacıyla yaktığına inanılmaktadır. Mirası [[Dosya:Maria Mitchell's telescope2.jpg|sağ|küçükresim|Maria Mitchell'ın Smithsonian Enstitüsü'nde sergilenen teleskopu, Milli Amerikan Tarihi Müzesi]] Maria Mitchell, 28 Haziran 1889'da Lynn, Massachusetts'de, yetmiş yaşında ölmüştür. Nantucket'ta bulunan Prospect Hill Mezarlığı'ndaki 411 numaralı kabre defnedilmiştir. Nantucket’ta bulunan gözlemevi, anısına ithafen Maria Mitchell Gözlemevi olarak anılmaktadır. Gözlemevi esasen, yine aynı kentte bulunan ve adadaki bilimsel gelişme ve korumayı amaçlayan Maria Mitchell Vakfı’nın bir parçasıdır. Vakıf, gözlemevinin Doğa Tarihi Müzesi'ni, Maria Mitchell’in müze haline getirilen evini, ve Bilim Müzesini yönetmektedir. Kendisi, ölümünden sonra Amerika Ünlü Kadınlar Müzesi'ne (U.S. National Women's Hall of Fame) alınmıştır. II. Dünya Savaşı’nda üretilen ve “Liberty ship" olarak bilinen ünlü kargo gemilerinden SS Maria Mitchell’a adı verilmiştir. Yine New York Kuzey Metrosu -ki güzergahın Hudson Hattının son noktası Vassar Üniversitesi yakınlarındaki Poughkeepsie’dir- bu ünlü bilim kadınının anısına, trenlerinden birinin adını The Maria Mitchell Comet koymuştur. 1 Ağuştos 2013 tarihinde arama motoru Google, Maria Mitchell’i bir evin çatısında teleskopu ile kuyruklu yıldızlara bakarken betimleyen bir Google logosu (Goodle Doodle) tasarlamıştır. Kaynakça Çevrimiçi Kaynaklar "Notice of a reward by the King of Denmark for the discovery of Comet", MNRAS 2 (1832) 59 (Danimarka Kralı'ndan bir kuyruklu yıldız keşfi için verilecek ödülün duyurusu) "Elements of Miss Mitchell's Comet", MNRAS 8 (1848) 130 (Miss Mitchell'in Kuyruklu Yıldızı'ndaki Elementler) "Discontinuance of the King of Denmark's comet medal", AJ 1 (1850) 56 (Danimarka Kralı'nın kuyruklu yıldız ödülünün devamsızlığı) (Birinci Schleswig-Holstein Savaşı'ndan ötürü) Basılı kaynaklar Kendall, Phebe Mitchell. Maria Mitchell: Life, Letters, and Journals. Boston: Lee & Shepard, 1896. (baskısı yok; kız kardeşi tarafından toparlanmış) M. W. Whitney, In Memoriam, (Poughkeepsie, N. Y., 1889) M. K. Babbitt, Maria Mitchell as her students Knew her, (Poughkeepsie, N. Y., 1912) Albers, Henry editor "Maria Mitchell, A Life in Journals and Letters" College Avenue Press, Clinton Corners, NY, 2001. (Henry Albers, Vassar Üniversitesi'ndeki beşinci Maria Mitchell Astronomi Porfesörüydü.) Torjesen, Elizabeth Fraser, Comet Over Nantucket: Maria Mitchell and Her Island: The Story of America's First Woman Astronomer, (Richmond, IN: Friends United Press, 1984) Renée Bergland, Maria Mitchell and the Sexing of Science: An Astronomer Among the American Romantics, Beacon Press, Boston, 2008. Wright, Helen, Sweeper in the Skies: The Life of Maria Mitchell , (College Avenue Press, Clinton Corners, NY, 1997. ISBN 1-883551-70-6. (1949 basımının hatıra versiyonu. Wright Washington,DC'de doğdu ve asistan olarak Vassar Astronomi Bölümü'nde, sonrasında ABD Deniz Kuvvetleri Gözlemevi'nde ve Mt. Wilson Gözlemevi'nde çalışmıştır.) Dış bağlantılar Encyclopædia Britannica biyografik bilgiler Maria Mitchell Derneği Maria Mitchell'ın Üniteryen Evrenci Biyografisi Prospect Hill Mezarlığı kaynakça Pasifik Astronomi Derneği'nden Night Watches: Inventions on the life of Maria Mitchell(Gece Gözlemleri: Maria Mithcell'ın Hayatına Dair İcatlar Carole Oles'tan Kategori:1818 doğumlular Kategori:1889 yılında ölenler Kategori:19. yüzyıl astronomları Kategori:Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri Kategori:Amerikalı astronomlar Kategori:Amerikan Felsefe Topluluğu üyeleri Kategori:Hall of Fame for Great Americans üyeleri Kategori:Kadın astronomlar Kategori:Kuyruklu yıldız kâşifleri Kategori:Massachusetts doğumlular Kategori:Vassar College

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Maria Mitchell

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi