Mary Ainsworth

[bullvar_katip]

Mary Dinsmore Ainsworth (kızlık soyadı Salter; 1 Aralık 1913 - 21 Mart 1999) bağlanma teorisinin geliştirilmesindeki çalışmalarıyla tanınan Amerikalı-Kanadalı bir gelişim psikoloğuydu. Bir çocuk ile birincil bakıcısı arasındaki erken duygusal bağlanmayı gözlemlemek için Yabancı Durum Prosedürü'nü tasarlamıştır. 2002 Review of General Psychology anketi Ainsworth'u 20. yüzyılın en çok atıf alan 97. psikoloğu olarak sıralamıştır. Ainsworth'un çalışmalarının birçoğu günümüz bağlanma teorisinin yapı taşlarıdır. Hayatı Mary Dinsmore Salter, 1 Aralık 1913'te Glendale, Ohio'da Mary ve Charles Salter çiftinin üç kızından en büyüğü olarak dünyaya geldi. Tarih alanında yüksek lisans derecesine sahip olan babası Cincinnati'de bir imalat firmasında çalışıyordu, annesi ise hemşireydi. Her iki ebeveyni de Dickinson College mezunuydu ve "iyi bir liberal sanat eğitimine yüksek değer" veriyor ve çocuklarının mükemmel akademik başarılara sahip olmasını bekliyorlardı. 1918'de babasının çalıştığı imalat firması onu tayin etti ve aile, Salter'in çocukluğunun geri kalanını geçireceği Toronto, Ontario, Kanada'ya taşındı. Salter bilgiye hevesli, erken gelişmiş bir çocuktu. Üç yaşında okumaya başladı ve annesi haftada bir kez yerel kütüphaneyi ziyaret ederek Salter'in seviyesine uygun kitapları seçiyordu. Salter, geceleri onu yatırma ve ona şarkı söyleme görevini üstlenen babasıyla yakındı, ancak annesiyle sıcak bir ilişkisi yoktu; Salter daha sonra ilişkilerine annesinin kıskançlığının ve babasıyla olan bağına müdahalesinin damga vurduğunu belirtmiştir. Okulda başarılı olan Salter, 15 yaşındayken William McDougall'ın Character and the Conduct of Life (1926) adlı kitabını okuduktan sonra psikolog olmaya karar verdi. Toronto Üniversitesi'nde derslere 16 yaşında başlamıştır ve burada psikoloji alanında onur dersine kabul edilen beş öğrenciden biri olmuştur. Lisans derecesi için derslerini 1935 yılında tamamlamış ve psikoloji alanında doktora yapmak amacıyla eğitimine Toronto Üniversitesi'nde devam etmeye karar vermiştir. Yüksek lisans derecesini 1936'da, doktorasını ise 1939'da almıştır. Salter'in doktora tezi "Güvenlik Kavramına Dayalı Uyum Değerlendirmesi" başlıklı çalışma olmuştur. Tezinde, "aile güvenliğinin eksik olduğu durumlarda, bireyin çalışabileceği güvenli bir temelden yoksun olması nedeniyle engellendiğini" belirtmiştir. Mezun olduktan sonra Toronto Üniversitesi'nde öğretmen olarak çalışmaya devam eden Salter, 1942 yılında Kanada Kadın Ordu Birliği'ne katıldı. Ordudayken Salter, Kitchener, Ontario'da mülakat yapan ve personel seçen bir Ordu Denetçisi olarak göreve başladı. Görevleri arasında klinik değerlendirmeler ve personel değerlendirme testleri uygulamak da vardı. Kısa süre sonra Kanada Kadın Kolordusu Personel Seçim Müdürü Danışmanı olarak terfi etti ve 1945 yılında Binbaşı rütbesine ulaştı. Savaşın kazanılmasından sonra Salter Toronto'ya dönerek kişilik psikolojisi dersleri vermeye devam etti, araştırmalar yaptı ve Klopfer ile birlikte Rorschach'ın revizyonu üzerinde çalıştı. 1950 yılında Toronto Üniversitesi Psikoloji bölümünde yüksek lisans öğrencisi olan Leonard Ainsworth ile evlendi ve University College London'da doktorasını tamamlayabilmesi için onunla birlikte Londra'ya taşındı. 1960 yılında boşanmış olmalarına rağmen, Leonard'a kariyeri için farklı yerlerde eşlik ettiği 10 yıl Mary'ye John Bowlby de dahil olmak üzere birçok etkili psikologla tanışma ve çalışma fırsatı vermiş, ayrıca ilk "anne-bebek" gözlemini yaptığı Kampala, Uganda'ya taşınmalarına vesile olmuştur. Johns Hopkins Üniversitesi'ndeki uzun görev süresi de dahil olmak üzere birçok akademik pozisyonun ardından 1975 yılında Virginia Üniversitesi'ne yerleşmiş ve 1984 yılına kadar akademik kariyerinin geri kalanında burada görev yapmıştır. O tarihten itibaren fahri profesör olmuş ve 1992 yılına kadar aktif olarak çalışmıştır. Johns Hopkins'te çalışırken Ainsworth, yaşı, deneyimi ve işe katkısı göz önüne alındığında beceri ve uzmanlığına uygun bir maaş gibi gerekli muameleyi görmemiştir. Nitelikleri iş tanımını fazlasıyla aşmasına rağmen doçentlik pozisyonu için iki yıl beklemek zorunda kaldı. O dönemde kadınlar erkeklerden ayrı yemek odalarında yemek yemek zorundaydı, bu da sonuçta kadınların erkek bölüm başkanlarıyla "normal şekilde" tanışamayacağı anlamına geliyordu. Ainsworth, 1984 yılında gelişim psikolojisi alanında APA'dan G. Stanley Hall Ödülü, 1985 yılında Çocuk Gelişimine Seçkin Katkılar Ödülü ve 1989 yılında Amerikan Psikoloji Derneği'nden Seçkin Bilimsel Katkı Ödülü de dahil olmak üzere birçok ödül almıştır. 1992'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi Üyesi seçilmiştir. 21 Mart 1999'da seksen beş yaşında felç nedeniyle ölmüştür. Erken Dönem Çalışmaları Mary, yüksek lisans eğitimi sırasında William E. Blatz'ın danışmanlığında çalıştı. Blatz, "Güvenlik Teorisi" olarak adlandırdığı teori üzerine çalışmaya yoğunlaştı. Bu teori, Blatz'ın ebeveynlere farklı düzeylerde bağımlılığın, ebeveynlerle olan ilişkilerin farklı niteliklerinin yanı sıra gelecekteki partnerlerle olan ilişkilerin kalitesi açısından da farklı anlamlar taşıdığı fikrini özetliyordu. Bağımlılık kademeleri güvenli bağımlılık, bağımsız güvenlik, olgunlaşmamış bağımlı güvenlik ve olgun güvenli bağımlılık olarak adlandırılmıştır. Blatz, bireyler arasındaki etkileşim ne kadar güvenli ve olgunsa, ilişkinin sağlıklı ve güvenli olma ihtimalinin de o kadar yüksek olduğunu teorize etmiştir. Mary, Kanada Kadın Kolları'ndan ayrıldıktan sonra Toronto'ya dönerek kişilik psikolojisi dersleri vermeye ve araştırmalar yapmaya devam etti. 1950'de Leonard Ainsworth ile evlendi ve Ainsworth'un University College'da lisansüstü eğitimini tamamlayabilmesi için onunla birlikte Londra'ya taşındı. İngiltere'deyken Ainsworth, Tavistock Kliniği'nde John Bowlby'nin araştırma ekibine katıldı ve anneden ayrılma durumunun çocuk gelişimi üzerindeki etkilerini araştırdı. Bozulmuş anne-çocuk bağlarının normal anne-çocuk ilişkisiyle karşılaştırılması, çocuğun anne figüründen yoksun olmasının "olumsuz gelişim etkilerine" yol açtığını gösterdi. 1954'te Tavistock Kliniği'nden ayrılarak Afrika'da anne-bebek etkileşimi üzerine uzunlamasına saha araştırması yaptı. Bölgede yaygın olan sütten kesme uygulamasını incelemeyi seçti; bu uygulamada çocuk birkaç günlüğüne akrabalarıyla yaşamaya ve "memeyi unutmaya" gönderiliyordu. Ainsworth, Uganda'nın Kampala kentini çevreleyen 6 köyden ailelerle ayrıntılı görüşmeler yapmış, ancak başlangıçta bir dil engeliyle karşılaşmış. Bunun üstesinden gelebilmek için, basit konuşmalar yapabilecek kadar dil öğrenmek için büyük çaba sarf etti. Bunu öğrenerek kültüre karşı bir takdir geliştirmiş ve daha sonra şöyle demiştir: "Ne yazık ki her çocuk gelişimi araştırmacısı başka bir toplumda saha çalışması yapmak zorunda kalamaz." Ainsworth'un bu saha çalışmasından çıkan kitabı, "Uganda'da Bebeklik", bağlanma gelişimi konusunda istisnai ve klasik bir etolojik çalışma olmaya devam etmekte ve sürecin dilsel, kültürel ve coğrafi çizgileri aşan belirli evrensel özellikleri yansıttığını göstermektedir. Mary Ainsworth, kocasının adli psikolog olarak Baltimore'a atanması üzerine onun peşinden gitti. Johns Hopkins Üniversitesi'nde klinik psikoloji üzerine konuşmalar yaptı. 1958 yılında kendisine gelişim psikolojisi doçenti olarak daimi bir pozisyon verildi. Johns Hopkins'te geçirdiği bu süre boyunca Ainsworth'un John Bowlby ile profesyonel ilişkisi gelişti. Daha önce bir akıl hocası olan Bowlby ile eşit düzeyde ortaklar olarak birlikte çalışmaya başladılar, yorumlarını almak için makale taslaklarını değiş tokuş ettiler ve kendisi hala Londra'da olduğu için nadiren bir araya gelme fırsatı buldular. Bowlby, Ainsworth'e yorumları için yeni makalesi "Çocuğun Annesine Bağlılığının Doğası "nın bir kopyasını verdi ve Ainsworth de Bowlby'ye Uganda'daki bebek-anne bağlılığı çalışmaları hakkında bilgi sağladı. Ainsworth 1960 yılında zor bir boşanma süreci geçirdi, ancak araştırmalarına devam etti. Uganda çalışmasının bulgularını Londra'daki Tavistock Anne-Bebek Etkileşimi Çalışma Grubu'nda sunma fırsatı buldu. Sonuçları ilk kez halka açık bir şekilde sunuyordu ve tepkiler pek de parlak değildi. Gelişim psikologlarının gündeme getirdiği başlıca soru onun "bağlanma" tanımıydı. Ainsworth, bu ve diğer sorularla, bağlanmayı nitelemek için kullanabileceği "anne odadan çıktığında ağlama, onu takip etme, dönüşte onu gülümseyerek karşılama, ses çıkarma, heyecanlı zıplama, uzanma veya yaklaşma davranışı" gibi bir davranış kataloğu oluşturmak için harekete geçti. Yabancı Durum Prosedürü 1965 yılında Ainsworth, Strange Situation Procedure'ü ("Yabancı Durum Prosedürü") bireyin stresle karşılaştığında verdiği tepkiyi ortaya çıkararak bağlanma davranışındaki bireysel farklılıkları değerlendirmenin bir yolu olarak tasarlamıştır. Yabancı Durum Prosedürü, her biri üç dakika süren sekiz bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde, bebek ve ona bakan kişi birçok oyuncağın bulunduğu keyifli bir laboratuvar ortamına girerler. Bir dakika sonra, bebeğin tanımadığı bir kişi odaya girer ve yavaşça tanışmaya çalışır. Ardından bakım veren kişi çocuğu üç dakikalığına yabancının yanında bırakır ve geri döner. Bakıcı ikinci kez ayrılır ve çocuğu üç dakika yalnız bırakır; daha sonra yabancı kişi içeri girer ve bebeği rahatlatmayı teklif eder. Son olarak, bakıcı geri döner ve çocuğu alması istenir. Bölümler bebeğin stresini kademeli olarak artırırken, gözlemci bebeğin davranış sistemleri - ebeveynin varlığında ve yokluğunda keşif ve bağlanma davranışının etkileşimi - arasındaki hareketini izleyebilir. Ainsworth'un ilk Baltimore çalışmasındaki 26 çocuk, davranışları temelinde üç sınıflandırmadan birine yerleştirilmiştir. Bu grupların her biri, bakıcıyla farklı türde bir bağlanma ilişkisini yansıtmakta ve farklı iletişim biçimleri, duygu düzenleme ve algılanan tehditlere yanıt verme yolları anlamına gelmektedir. Garip Durum deneyinden elde edilen birçok bulguya rağmen, eleştiriler de vardı. Anneye çok fazla vurgu yaptığı ve genel bir bağlanma stilini ölçmediği söylenmiştir. Ainsworth'un çalışmasının önyargılı olduğu çünkü çalışmanın sadece orta sınıf Amerikan aileleriyle yürütüldüğü söylenmiştir. Eleştirmenler ayrıca deneyin yapay olduğuna ve ekolojik geçerlilikten yoksun olduğuna inanmışlardır. Kaygılı-Kaçıngan Güvensiz Bağlanma Kaygılı-kaçınmacı güvensiz bağlanma stiline sahip bir çocuk, bakıcıdan kaçınacak veya onu görmezden gelecektir - bakıcı ayrıldığında veya geri döndüğünde çok az duygu gösterecektir. Çocuk kimin orada olduğuna bakmaksızın çok fazla keşfetmeyecektir. Odada kimin olduğuna veya odanın boş olup olmadığına bakılmaksızın çok fazla duygusal aralık görülmez. Kaygılı-kaçıngan (A) olarak sınıflandırılan bebekler 1970'lerin başında bir bilmeceyi temsil ediyordu. Ayrıldıklarında sıkıntı göstermiyorlardı ve geri döndüklerinde ya bakıcıyı görmezden geliyorlardı (A1 alt tipi) ya da bakıcıyı görmezden gelme veya ondan uzaklaşma eğilimi ile birlikte bir miktar yaklaşma eğilimi gösteriyorlardı (A2 alt tipi). Ainsworth ve Bell (1970), kaçıngan bebeklerin görünüşte huzursuz olmayan davranışlarının aslında sıkıntı için bir maske olduğu teorisini ortaya atmıştır; bu hipotez daha sonra kaçıngan bebeklerin kalp atış hızı üzerine yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Güvenli Bağlanma Annesine güvenli bir şekilde bağlı olan bir çocuk, bakıcısı yanındayken onu keşfetmek için 'güvenli bir alan' olarak kullanarak özgürce keşfedecektir. Çocuk, bakıcısı yanındayken bir yabancıyla ilişki kuracak ve bakıcısı ayrıldığında gözle görülür bir şekilde üzülecek, ancak geri döndüğünde bakıcısını görmekten mutlu olacaktır. Amerika Birleşik Devletleri'nde orta sınıf bebeklerin yaklaşık yüzde yetmişi bu çalışmada güvenli bağlanma sergilemektedir. Kaygılı-Dirençli Güvensiz Bağlanma Kaygılı-Duyarsız/Dirençli (C) olarak sınıflandırılan çocuklar ayrılıktan önce bile sıkıntı göstermiş ve bakım veren kişi geri döndüğünde yapışkan ve rahatlaması zor olmuştur. Yokluğa tepki olarak ya kızgınlık belirtileri (C1 alt tipi) ya da çaresiz pasiflik belirtileri (C2 alt tipi) göstermişlerdir. Ainsworth'un orijinal örnekleminde, altı C bebeğinin hepsi Yabancı Durum Prosedürü bölümleri sırasında o kadar fazla sıkıntı göstermiştir ki 'gözlemlerin sonlandırılması gerekmiştir." Bebeklerin yüzde biri, çaresiz bir ortam durumunda yüksek derecede pasiflik ve hareketsizlikle yanıt vermiştir. Düzensiz/Yönsüz Bağlanma Ainsworth'un meslektaşı Mary Main tarafından dördüncü bir kategori eklenmiştir. 1990 yılında Ainsworth yeni 'D' sınıflandırmasını onayladığını açıklamış, ancak D sınıflandırmasının fazla kapsayıcı olabileceğinden ve çok fazla farklı davranış biçimini içine alabileceğinden endişe ettiği için bu eklemenin 'alt kategorilerin ayırt edilebilmesi anlamında açık uçlu' olarak görülmesini istemiştir. Mary Ainsworth tarafından sınıflandırılan diğer kategorilerdeki bebeklerin ayrılık ve yeniden birleşme stresiyle başa çıkarken standart bir tepki yoluna sahip olmalarının aksine, D tipi bebeklerin hiçbir başa çıkma mekanizması belirtisine sahip olmadıkları görülmüştür. Aslında, bu bebekler "güçlü yakınlık arayışının ardından güçlü kaçınma ya da bakıcılarıyla yeniden bir araya geldiklerinde sersemlemiş ve yönünü kaybetmiş görünme (ya da her ikisi)" gibi karışık özelliklere sahipti. STEEP Projesi kapsamında, Dağınık/Yönelimsiz (Tip D) olan bebekler, geleneksel (ABC) sınıflandırmalarındaki bebeklere kıyasla tükürüklerinde daha yüksek kortizol konsantrasyonları salgılamışlardır. Bu çalışmanın sonuçları, geleneksel (ABC) davranışların çeşitli sınıflandırmalarının nasıl fizyolojik stres tepkilerini etkileyen bir faktör haline geldiğini yansıtan bir stres reaktivitesi modeli ortaya koymaktadır. Önemli Çalışmaları Ainsworth, M. and Bowlby, J. (1965). Child Care and the Growth of Love . London: Penguin Books. Ainsworth, M. (1967). Infancy in Uganda . Baltimore: Johns Hopkins. Ainsworth, M., Blehar, M., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of Attachment . Hillsdale, NJ: Erlbaum. Hayaboyu Ödülleri Phi Beta Kappa, University of Toronto Distinguished Contribution Award, Maryland Psychological Association (1973) Distinguished Scientific Contribution Award, Virginia Psychological Association (1983) Distinguished Scientific Contribution Award, Division 12 (Division of Clinical Psychology), American Psychological Association (APA; 1984) G. Stanley Hall Award, Division 7 (Division of Developmental Psychology), APA (1984) Salmon Lecturer, Salmon Committee on Psychiatry and Mental Hygiene, New York Academy of Medicine (1984) William T. Grant Lecturer in Behavioral Pediatrics, Society for Behavioral Pediatrics (1985) Award for Distinguished Contributions to Child Development Research, Society for Research in Child Development (1985) Award for Distinguished Professional Contribution to Knowledge, APA (1987) C. Anderson Aldrich Award in Child Development, American Academy of Pediatrics (1987) Distinctive Achievement Award, Virginia Association for Infant Mental Health (1989) Honorary Fellowship, Royal College of Psychiatrists (1989) Distinguished Scientific Contribution Award, APA (1989) American Academy of Arts and Sciences (1992) Distinguished Professional Contribution Award, Division 12 (Division of Clinical Psychology), APA (1994) International Society for the Study of Personal Relationships Distinguished Career Award (1996) Mentor Award, Division 7 (Division of Developmental Psychology), APA (1998) Gold Medal Award for Life Achievement in the Science of Psychology, American Psychological Foundation (APF, 1998) Kaynakça