Matapan Burnu Muharebesi

[bullvar_katip]

Matapan Burnu Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması ile İtalya Krallığı donanması arasında 27-29 Mart 1941 tarihlerinde gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe Mora Yarımadasının güneybatısında yer alan Matapan Burnu açıklarında gerçekleşmiştir. Bletchley Park'daki İngiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde şifreleri kırılan İtalyan donanmasının kullandığı Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde İngiliz donanması İtalyan donanmasını pusuya düşürmüş ve çok büyük zayiat verdirmiştir. Arka planı sağ|küçükresim|250px|HMS Formidable 1942 yılında İtalyan donanması Nazilerden gelen talep üzerine muharebe bölgesine intikal etmiştir. İngiltere'nin de destek verdiği Yunan-İtalyan Savaşı Mihver devletlerinin aleyhine gelişmektedir. Sonrasında Nazilerin dahil olacağı Yunanistan Savaşından önce İngiliz Kraliyet donanmasının Mısır ve Libya'daki limanları üzerinden Yunanistan'da savaşan Müttefik Devlet güçlerine verdikleri desteği kesmek amaçlanmaktadır. İngiliz istihbaratı tarafından ele geçirilen şifreli mesajda İtalyan donanmasının yapacağı sürpriz bir saldırıdan bahsedilmekteydi. İstihbarat alındıktan sonra bölgedeki birliklere geçildi. HMS Formidable uçak gemisinden kalkan keşif uçaklarınca durum teyti edildi. Muharebe 27 Mart günü Ajax, Gloucester, Orion ve Perth kruvazörleri, beraberlerinde çok sayıda destroyerle beraber Yunan karasularından ayrılarak İtalyan donmasına doğru harekete geçti. Eş zamanlı olarak Amiral Cunningham komutasındaki Formidable, Warspite, Barham ve Valiant ise İskenderiye'den ayrılıp aynı bölgeye doğru yola çıktı. 28 Mart sabahından itibaren Gavdos açıklarında İtalyanlarla temas sağlanmış ve karşılıklı ateş açılmıştır. Cunningham'ın güçleri Pridham-Wippel komutasındaki diğer İngiliz savaş gemileriyle temas sağlamaya çalışırken İtalyan Vittorio Veneto gemisine rastlar ve saldırır. İtalyan donanması koordinasyonsuzluk, istihbarat eksikliği ve Polagemisinin hareketsiz hale gelmesiyle beraber saldırıya açık hale gelir. 28 Mart gecesi düşmana oldukça yaklaşan İngiliz donanması İtalyan donanmasına beklemedikleri bir anda saldırır ve büyük hasar almasına sebep olur. Saldırının ardından İngiliz donanması çok sayıda gemiyi batırmış, önemli sayıda savaş esiri almış durumda geri döner. Mihver Devletleri hava saldırılarından korunmak için ertesi sabaha kalmadan kurtarma faaliyetlerini durdurmuş ve bölgeye gelecek hastane gemilerine saldırılmayacağını bildirmiştir. 2300 seviyesindeki İtalyan can kayıpları büyük oranda batırılmış olan Zara ve Fiume gemilerindendi. Sonrası Matapan, İtalyan donanmasının en büyük yenilgilerinden birisidir. Yenilgi İtalyan donanmasındaki koordinasyonsuzluğu, hava-kara muhabere eksikliğini ve harekât amaçlarının net tanımlanmamış olması gibi sorunları açığa çıkarmıştır. Öte yandan Amiral Cunningham ise İtalyan donanmasının önde gelen savaş gemisi Vittorio Venetonun ellerinden hasarlı da olsa kaçmasından hayıflanmaktaydı. Savaşın ardından İtalyan donanması Girit'in alınmasına kadar Akdeniz'in doğusuna doğru çekinceli şekilde açılmıştır. İtalyan muhaberatının dinlendiğine dair bilgi ancak 1978 yılında ilgili askeri kayıtların açılmasıyla ortaya çıkmış, bu tarihe kadar kamuoyuyla paylaşılmamıştır. Kaynakça Ayrıca bakınız Girit Muharebesi Kategori:1941'de çatışmalar Kategori:II. Dünya Savaşı'nda deniz muharebeleri Kategori:Bletchley Park Kategori:1941'de İtalya Kategori:Gece muharebeleri