Medyum (Özgün adı: The Shining), Amerikalı yazar Stephen King'in 1977 tarihli gotik/korku romanı. Özgün çevirisi Işıltı, Şavkıma ya da Parlama olan roman, Stephen King'in yayımlanan üçüncü romanı ve kağıt kapaklı (paperback) yerine ciltli (hardcover) olarak basıldığı halde bestseller olabilmiş ilk kitabıdır. Romanın başarısı King'in korku yazarı olarak ününü pekiştirdi ve piyasadaki yerini sağlamlaştırdı. Stephen King, romana The Shining adını verirken John Lennon'ın 1970 tarihli Instant Karma! adlı şarkısında geçen "We all shine on..." dizesinden etkilendi. Sözler nakarat kısmında aralıklı olarak tekrarlıyor. Romanın olay örgüsünde ise Overlook Oteli'nin baş aşçısı Hallorann, hikâyenin ana karakteri olan beş yaşındaki Danny'nin de kendisiyle benzer psişik yeteneklere sahip olduğunu keşfeder. Otelden ayrılırken Danny ile bir konuşma yapar. Söylediğine göre Hallorann çocukken, büyükannesiyle karşılıklı dudaklarını kullanmadan yalnızca düşünce gücüyle sohbet edebiliyorlardır. Büyükannesinin bu yeteneğe "Işıltı (The Shining)" adını verdiğini söyler. Amerika'da romanın ilk baskısı yapıldığında, aynı yıl Türkiye'de Mehmet Harmancı'nın çevirisiyle Altın Kitaplar tarafından Medyum adıyla yayımlandı. Stephen King'in Türkçede yayınlanan ilk kitabı olan bu romanın Türkçe yayın hakları halen Altın Kitaplar'da olup, Ağustos 2021'de 19'uncu baskısı yapıldı. (ISBN 975-405-585-8). Konusu Roman, alkolizm sorunları ve öfke kontrol bozukluğu nedeniyle öğretmenlik işini kaybeden Jack Torrance adındaki yazarın alkolü bırakması, kendisi ve ailesinin hayatını düzene koyma çabası ile başlar. Bir arkadaşının önayak olmasıyla dağ başındaki Overlook Oteli'nin kapalı olduğu kış ayları boyunca bakıcılık işini kabul eder. Bu büyük lüks otelin bakıcılığını ailesini de yanına alarak yapmaya başlayan Jack Torrance, bir yandan yarım kalan kitabını tamamlamaya çalışmaktadır. Overlook Oteli'nin karanlık geçmişiyle bağlantılı gariplikler baş göstermeye başlar ve olay örgüsü gerilim derecesini arttırarak devam eder. Arka plan Maine'de geçen Carrie ve Salem's Lot romanlarından sonra King, bir sonraki kitabı için bir tempo değişikliği arayışındaydı: "Yeni romanım farklı bir geçmişe sahip olsun diye Maine'den bir yıl kadar uzakta kalmak istedim." King, mutfak masasının üstüne bir ülke haritası açarak rastgele bir yeri seçti: Boulder, Colorado. 30 Ekim 1974'te karısı Tabitha ile birlikte Colorado'da Estes Park yakınlarındaki The Stanley Otel'e giriş yaptı. İlk gece oteldeki tek misafir onlardı: "Oraya vardığımızda kapanmaya hazırlanıyorlardı. Uzun ve boş koridorlarda kendimizi beklerken bulduk." On yıl öncesinde Ray Bradbury'nin "The Veldt" adlı öyküsünü okumuş olan King, gördüğü hayalleri gerçeğe dönüşen bir karakter yazmak için ilham aldı. Psişik güçlere sahip bir çocuk hakkında Lunapark'ta geçen ve Darkshine adını verdiği bir hikâye yazmaya başladı. Ancak bunu devam ettirmedi ve gece boyunca bu hikâye üzerine düşündü. King ve Tabihta ertesi akşam otelin koca salonunda kayıttan çalan bir orkestra müziği eşliğinde tek başlarına yemek yediler. "Bizim masamız dışında tüm sandalyeler masaların üzerine kapalanmış vaziyetteydi. Müzik koridorda yankılanıyordu. Tanrı sanki bütün bunları fark etmem için beni buraya getirdi diye düşündüm. O gece yattığımda artık tüm hikâye kafamda şekillenmişti." "O gece rüyamda üç yaşındaki oğlumun otel koridorlarında koştuğunu gördüm. Omzunun üzerinden bana bakıp gözlerini fal taşı gibi açarak çığlığı bastığını gördüm. Bir yangın hortumu tarafından kovalanıyordu. Ter içinde uyandım. Bir sigara yakıp pencereden Rockies'e bakan bir sandalyeye oturdum. Artık kitabın tüm iskeleti avuçlarımın içindeydi." King romanı yazarken ayrıca, Shirley Jackson'un Tepedeki Evin Laneti (The Haunting of Hill House, 1959) adlı romanından, Poe'nun Usher Evi'nin Çöküşü (The Fall of the House of Usher, 1839) ve Kızıl Ölümün Maskesi (The Masque of the Red Death, 1842) adlı öykülerinden ve Robert Marasco'nun Yakılan Teklifler (Burnt Offerings, 1973) adlı romanından büyük ölçüde etkilendi. Olay örgüsü aynı zamanda Guy de Maupassant'ın The Inn adlı öyküsüyle de karşılaştırılır. Devam romanı Stephen King, 19 Kasım 2009'da Toronto'daki Canon Tiyatrosu'ndaki bir okuma sırasında, dinleyicilere The Shiningin devamı niteliğinde bir kitap yazacağına dair ipuçları verdi. Bu fikir "Peki Danny'ye ne oldu?" sorusundan sonra zihninde şekillenmeye başladı. Doktor Uyku' (Doctor Sleep, 2013) olarak adlandırdığı romanın konusu, New Hapshire'da yaşayan Danny Torrance etrafında dönüyordu ve bakım evinde ölüm döşeğindeki hastalara bakım işlerini üstlenen 40 yaşındaki Danny, onların ölüme geçişlerini güçlerini kullanarak kolaylaştırıyordu. Uyarlamalar Roman, Amerikalı yönetmen Stanley Kubrick tarafından 1980 yılında aynı adla sinemaya uyarlandı. Yapımcılığını Kubrick'in üstlendiği filmin senaryosunda Kubrick'le birlikte Diane Johnson bulunuyor. Filmin baş rollerinde Jack Nicholson ve Shelley Duvall oynadı. Film, birçok kaynağa göre Türkiye'de özgün ismiyle gösterilmiş olmakla birlikte, bazı kaynaklarda ayrıca Cinnet adıyla gösterildiği de not düşülmüştür. Stephen King, filmin ana teması ve Wendy (Jack'in karısı) karakterinin ele alınış biçiminden ötürü hayal kırıklığı yaşadı. Buna rağmen film, yapılmış en iyi korku filmleri listesinde kendine yer buldu. King'in Yabancı (The Outside, 1980) adlı romanı ise, Kubrick'in filmi yorumlayışına dair bir eleştiri de içerir. Roman daha sonra bir mini tv dizi olarak tekrar uyarlandı. Dizinin ilk gösterimi American Broadcasting Company'de 1997 yılında yapıldı. Stephen King, romana sadık bir yapım olması için çekim aşamalarını yakından takip etti. Dizi popülerlik kazandı ve beğeni topladı. Ancak eleştirmenler penceresinde Kubrick'in filmine kıyasla oldukça sönük kaldı. Eser, 2016 yılında bir operaya uyarlandı. Kaynakça Dış bağlantılar Stephen King biyografisi ve bibliyografisi Kategori:1977 romanları Kategori:1970'lerde Amerikan romanları Kategori:İngilizce romanlar Kategori:Stephen King romanları Kategori:Kurguda alkolizm Kategori:Amerikan korku romanları Kategori:Sinemaya uyarlanmış Amerikan romanları Kategori:Kurguda aile içi şiddet Kategori:Konusu otelde geçen romanlar Kategori:Kurguda psişik güçler Kategori:Kurguda 1974 Kategori
oubleday kitapları Kategori:Hayalet romanları Kategori:Konusu Colorado'da geçen romanlar
oubleday kitapları Kategori:Hayalet romanları Kategori:Konusu Colorado'da geçen romanlar