Megas domestikos

[bullvar_katip]

Megas domestikos unvanı (, mégas doméstikos) 11 ile 15. yüzyıllar arası Bizans ordusu başkomutanına verilen unvan. Domestikos tōn scholōn'un önceki makamlarından evrilmiş ve Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında devletin en kıdemli derecelerinden biri olan bir rütbeye gelmiştir. Ayrılan Trabzon İmparatorluğu yanında 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu tarafından benimsenmiştir. Tarih ve evrimi Megas domestikos unvanı ilk olarak 9. yüzyılda belirtilmiştir ve diğer ofislerde de görülen dönemin uygulamasını takiben, büyük olasılıkla daha önce Domestikos tōn scholōn ofisinden gelmektedir, sahibinin en üst düzey otoriteyi temsil ettiğini göstermek üzere mega kelimesi ile birlikte kullanılmıştır. Her iki unvanın da belirli bir zaman beraber var olduğu anlaşılıyor, ayrı bir ofis haline gelip ve başkomutan olarak sıradan Domestikos'un yerine geçtiği 11. yüzyılın sonlarına kadar Megas domestikos, Doğu ve Batı Domestikos unvanlarından daha üst bir varyantıydı. Yine de, ofise bazen "Megas Domestikos tōn scholōn" olarak kaynaklara atıfta bulunulmaktaydı ki bu iki makamın hangisinin ne anlama geldiği konusunda kafa karışıklığı yaratıyordu. Var olduğu sürenin çoğunda, doğası gereği "Megas domestikos" makamı bir kişi tutmuştur. Bununla birlikte, 12. yüzyılın sonlarında "Doğu/Batı Megas domestikos" varlığı, doğuda (Küçük Asya), batıda (Balkanlar) olacak şekilde Domestikos tōn scholōn unvanında olduğu gibi yüksek kıta komutasının bölme konusundaki köklü uygulamaların yeniden başlatıldığını gösterirken 14. Yüzyılın sonlarında ise birkaç kişi aynı anda makamı ellerinde tutuyorlardı, belkide meslektaş dayanışması tutumu olabilir. Dördüncü Haçlı Seferi'nin ardından, Latin İmparatorluğu ve diğer Latin devletleri Bizans topraklarında kuruldu, megas domestikos unvanı, [büyük] seneschal Batı unvanının Yunan karşılığı olarak kullanıldı. Paleologos Hanedanı döneminde (1261-1453), imparator kişisel olarak sefer çıktığında genelkurmay başkanı olarak hizmet etmesi dışında Megas domestikos, itirazsız baş komutandı. Tamamen askeri tabiatına rağmen, makam aynı zamanda generallere ve yüksek rütbeli saray mensuplarına onursal bir unvan olarak farklı şekilde de verilirdi, buna örnek Georgios Mouzalon ve Achaea Prensi II. William'dır. [[Dosya:John VI Kantakouzenos.jpg|küçükresim|sağ|200px|İmparator VI. İoannis bu makamı yakın arkadaşı III. Andronikos'un hükümdarlığı süresince elinde tutumuştur.]] Makamın, saray hiyerarşisinde önemi değişkendi. Komnenos döneminde, Sezar, sebastokratōr ve despotēs "imparatorluk" unvanlarından hemen sonra gelirdi. 13. yüzyılda, imparatorun sahibini onurlandırma arzusuna göre önemi artar ya da yükselirdi ama genellikle prōtovestiarios ve megas stratopedarchēs altında yedinci sıradaydı. 1320'lerde İoannis Kantakuzenos'a ödül olarak verilen unvan, saray hiyerarşisinde dördüncü, en yüksek imparatorluk dışı unvan olarak kendini bir kez daha sağlamlaştırdı. Bununla birlikte, her zaman, en önemli ve prestijli pozisyonlardan biri olarak görülüyordu ve hükümdarlık hanedanı üyeleri ya da imparatorluk ailesi ile bağlantılı ailelerden oluşan yakın çevre tarafından tutuluyordu. Bütün Bizans makamları gibi, ne miras yoluyla geçer ne de devredilebilirdi ve onun bahşedilmesi, iktidardaki imparatorun elindeydi. Makam, aynı zamanda, 14. yüzyılın ortalarında Pseudo-Kodinos'un makamları anlattığı çalışmaya göre çeşitli tören işlevlerini de içeriyordu. Megas domestikos'un kendine özgü nişanları Pseudo-Kodinos tarafından şöyle sıralanır: Kırmızı ve altın renkli bir skiadion şapkası, klapoton tarzında nakışlarla süslenmiş, aynı tarzda bir örtü ve kolye ile süslenmiştir. Alternatif olarak, kubbeli bir skaranikon şapkası, yine kırmızı ve altın bir biçimde, önde incilerle çevrelenmiş melekler tarafından taçlandırılmış imparatorun bir portresi. Skaranikonun kendisi de incilerle çevrelenmiştir. Altın örgülü şeritler ile dekore edilmiş, iki renk zengin bir ipek tunik kabbadion. Makamın çalışanları (dikanikion) oyma düğmeleri ile, düz altının ilki ile, ikincisi gümüş örgü ile çevrelenmiş altın, üçüncüsü ilki gibi, dördüncü ikinci gibi, vb. Bilinen kişilerin listesi Bizans İmparatorluğu Trabzon İmparatorluğu Sırp İmparatorluğu Kaynakça Özel Genel Kategori:Bizans askerî unvanları