Mehmet Akan

[bullvar_katip]

Mehmet Akan, (5 Aralık 1939, Şanlıurfa - 9 Temmuz 2006, İstanbul), Türk tiyatro ve sinema dizi oyuncusu, yönetmen, koreograf, folklorcu ve yazar. Yaşamı Profesyonel oyunculuğa Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda adım atmıştır. “Bizimkiler” dizisindeki apartman yöneticisi Sabri Bey rolü, ona ulusal çapta ün getirmiştir. Ortaokulu Birecik'te, liseyi Haydarpaşa Lisesinde, üniversiteyi İstanbul Teknik Üniversitesinde Makine Mühendisliği Bölümünde son sınıfa kadar okumuştur. Burada, çalışmalarını takdirle yakından takip ettiği Genç Oyuncular topluluğuna (1959) katılmıştır. Kiraz Çiçek Açıyor Aykırı Dal Üstüne (1961) ve Akçagüller ile Karagülmez (1962) adlı 2 oyunu bu toplulukta sahneledi. İlk yazarlık denemelerini burada gerçekleştirmiştir. Türk Devrim Ocakları'nda halk dansları çalıştı. Madam Helenar'dan bale dersi aldı. Profesyonel oyunculuğa (1962) Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu'nda başlayan Akan, ilk yönetmenliğini de bu toplulukta yapmıştır. Yönettiği ilk oyun Haldun Taner'in Zilli Zarife'sidir. Bu tiyatro topluluğunda profesyonel olarak 4 yıl boyunca Aklın Oyunu, Othello, Midasın Kulakları, Ferhat ile Şirin, Keşanlı Ali Destanı gibi oyunlarda rol almıştır. Akan daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu'na geçmiş, burada rol aldığı oyunların yanı sıra kendi yazdığı Ham Hum Şaralop (1968) oyununu sahnelemiştir. Daha sonra 1969'dan başlayarak Dostlar Tiyatrosu'nun kuruluş aşamasında yer almış, daha sonra bu tiyatronun çeşitli oyunlarında oyunculuk, yönetmenlik ve koreograflık yapmıştır. Burada oynadığı Abdülcanbaz, Düşmanlar, Gün Dönerken, Rosenbergler Ölmemeli, Şili'de Av, Yaz isimli oyunlarda başarılı kompozisyonlar çizdi. Bu tiyatroya bağlı olarak HASADı kurmuş, bu topluluk ile birlikte halk danslarımızdan yola çıkarak çağdaş bir dans yaratma yolunda önemli adımlar atmıştır. Bu toplulukta tanıştığı dansçı Alev Akçin ile evlenmiştir. Çiftin 1981 yılında Saliha Şirvan adında bir kızı olmuştur. 1974'te Çekoslovakya'da Keşanlı Ali Destanı'nın koreografisini gerçekleştirdi. Yazdığı en önemli oyunlardan olan Hikâye-i Mahmud Bedreddin (1982), önce Ankara Sanat Tiyatrosu'nda, daha sonra İstanbul Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmiştir. Bu oyunla Ulvi Uraz ve Ankara Sanatsevenler Derneği'nin en iyi yönetmen, İsmet Küntay en iyi yazar ödüllerini almıştır. Geleneksel Türk tiyatrosu özelliklerinin günümüz tiyatrosunda kullanılması için önemli çabalarda bulunmuştur. Dostlar Tiyatrosu'nda Oyun Sonu adlı oyunun provalarındayken, midesindeki bir kitlenin alınması amacıyla ameliyat olmak üzere hastaneye yatmıştır. Ameliyattan sonra kanama geçirerek 66 yaşında ölmüştür. Mezarı, Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır. Sanatçının adı, doğum yeri olan Birecik'te bir caddeye ve kültür merkezine verilmiştir. Mehmet Akan Kültür Merkezi, Birecik'te her yıl çeşitli kültürel organizasyonlara ev sahipliği yapmaktadır. Tiyatro oyunları Histeri Buruk Ezgi Yaz Galileo Galilei Kafkas Tebeşir Dairesi Bitmeyen Kavga Ezenler Ezilenler Başkaldıranlar Düşmanlar Alpagut Olayı Azizname Keşanlı Ali Destanı Soruşturma Havana Duruşması Rosenbergler Ölmemeli Filmografisi Sinema Gönderilmemiş Mektuplar - 2003 (yönetmen: Yusuf Kurçenli) Duruşma - 1999 (yönetmen: Yalçın Yelence) Kurt Kanunu - 1992 (yönetmen: Ersin Pertan) Melodram - 1988 (yönetmen: İrfan Tözüm) Yansıma - 1988 Bez Bebek - 1987 Gramofon Avrat - 1987 (yönetmen: Yusuf Kurçenli) Kadının Adı Yok - 1987 (yönetmen: Atıf Yılmaz) Aaahhh Belinda - 1986 (yönetmen: Atıf Yılmaz) Asiye Nasıl Kurtulur - 1986 (yönetmen: Atıf Yılmaz) Teyzem - 1986 (yönetmen: Halit Refiğ) Diziler Aşk Oyunu - 2005 Kurşun Yarası - 2004 Büyük Umutlar - 2004 Bir İstanbul Masalı - 2003 Tatlı Hayat - Gazete bayi sahibi İsmail bey rolünde - Konuk oyuncu Yıldızların Altında - 2002 Yeter Anne - 2002 Oğlum Adam Olacak - 1996 Yazlıkçılar - 1993 Bizimkiler - 1989 Keşanlı Ali Destanı - 1988 Elif Ana-Ayşe Kız - 1987 Ödülleri 1981: Sanat Kurumu - En İyi Yönetmen, "Hikâye-i Mahmut Bedrettin" adlı çalışmasıyla Kaynakça Özel Genel Dış bağlantılar IMDb'de Mehmet Akan Sinema Türk'te Mehmet Akan Mehmet Akan - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kategori:Türk erkek tiyatro oyuncuları Kategori:Türk erkek sinema oyuncuları Kategori:Türk erkek dizi oyuncuları Kategori:1939 doğumlular Kategori:2006 yılında ölenler Kategori:Birecik doğumlular Kategori:Türk koreograflar Kategori:Türk oyun yazarları Kategori:Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler