Mehmet Cengiz

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Mehmet Cengiz (4 Temmuz 1958, Kalkandere, Rize) Türk iş insanı ve müteahhit. Cengiz Holding'in kurucusu ve yönetim kurulu başkanı. 1998-2002 arasında Çaykur Rizespor'un başkanlığını yaptı; 2002'de yeniden başkan seçildiğinde görevi kardeşine devretti ve "onursal başkan" sıfatını aldı. 2009 yılından beri Forbes dergisinin açıkladığı “Türkiye’nin en zenginleri” listesinde yer alır. 2022’de açıklanan listede 41. sırada yer almıştır. Hayatı 4 Temmuz 1958 tarihinde Rize'nin Kalkandere ilçesinde dünyaya geldi. Annesi Şöhret Cengiz, babası Şaban Cengiz'dir. 1980 yılında kardeşi Ekrem Cengiz ile beraber Cengiz İnşaat'ı kurdu. 1990'lı yıllarda Antalya'da iki lüks otel inşaatı ile Çamlıhemşin-Ayder Ilıcası Yolu, İzmir şehir içi telefon şebekesi gibi yerel projeler gerçekleştirdi. Aldığı kamu ihaleleriyle işlerini büyüttü. Faaliyet alanlarını genişleterek turizm, madencilik, altyapı, havalimanı işletmesi, sigortacılık sektörlerinde de faaliyet gösterdi. Kamu ihaleleri Aldığı kamu ihaleleri ve serveti, Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara gelişinden sonra arttı. Sahibi olduğu Cengiz Holding, Dünya Bankası'nın Özel Sektör Altyapı Projeleri Veritabanı'na göre 1990-2020 yılları arasında 42 milyar 92 milyon$ değerinde 9 projeye yatırım yapmıştır ve dünyada "dahil olduğu altyapı projelerinin toplam yatırım tutarı en büyük firmalar" listesinde 4. sırada yer alır. Madencilik şirketleri Özelleştirilen Eti Bakır 'ın Küre ve Samsun'daki işletmelerini (2004), Konya'daki Eti Alüminyum İşletmesini (2005), ETİ Bakır’ın Murgul işletmesini (2006), Hasköy tesislerini (2007), Mazıdağı’ndaki fosfat tesislerini (2011) aldı; 2007’de Samgaz (Samsun) ve Selçukgaz adlı doğalgaz dağıtım şirketlerini kurdu. Elektrik dağıtım şirketleri Mehmet Cengiz, TEDAŞ'a bağlı bölgesel elektrik dağıtım şirketlerinden Akdeniz, Uludağ ve Çamlıbel elektrik dağıtım şirketlerinin - Limak Holding ve Kolin ortaklığı ile - sahibidir. İstanbul Havalimanı 2013'te Limak Holding, Kolin, Kalyon Holding ve MaPa ile birlikte İstanbul Havalimanı ihalesini kazanmıştır; ortaklıktan Kolin, Limak ve Mapa'nın ayrılmasından sonra İstanbul Havalimanı'nı yapıp işleten IGA Havalimanı İşletmesi'nin iki ortağından birisi olarak kalmıştır. Çaykur Rizespor Mehmet Cengiz, 1998 - 2002 arasında Çaykur Rizespor'un başkanlığını yaptı. 2002 yılında yeniden kulübe başkan seçildi; ancak görevi kardeşi Ekrem Cengiz'e bıraktı ve kendisi onursal başkan oldu. Rize'nin Gündoğdu ilçesinde 2008 yılında hizmete açılan spor tesisi Mehmet Cengiz'in adını taşır. Bazı davaları 17-25 Aralık Yolsuzluk ve Rüşvet Soruşturmaları kapsamında 2013 yılı Aralık ayı sonuna Mehmet Cengiz'in tüm mal varlıklarına tedbir konulması kararı alınmış, bu karar 13 Ocak 2014'te kaldırılmıştır. Bu yolsuzluk soruşturması sürecinde ortaya çıkan ve internette yayımlanan ses kayıtlarında yer alan küfürlü konuşmalarında Türk milletine küfür ettiği gerekçesi ile hakkında açılan manevi tazminat davası sonucu tazminat ödemeye mahkum olmuştur Sahibi olduğu Üsküdar’daki Hüseyin Avni Paşa Köşkü’nün içinde bulunduğu tarihî korudaki hukuksuz yapılaşma ile ilgili olarak Cumhuriyet gazetesi muhabiri Hazal Ocak’ın yaptığı “Boğaz manzaralı lüks müştemilat!” haberi nedeniyle muhabir Ocak'a ve gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Alev Şahin'e 1 milyon lira tazminat talebiyle dava açmış; ancak mahkeme davanın reddine karar vermiştir. Eşi Fatma Cengiz 2019 yılında şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası açmıştır. Eleştiriler Kurucusu olduğu ve Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı süresince kamu-özel sektör işbirlikleri çerçevesinde gerçekleştirilen birçok büyük projeyi yürüten Cengiz Holding, muhalefet tarafından "Beşli Çete" olarak adlandırılan ve kamusal kaynakların usulsüz olarak aktarıldığı iddia edilen şirketlerden biridir. Mehmet Cengiz, 17-25 Aralık Yolsuzluk ve Rüşvet Soruşturmaları sürecinde ortaya çıkan ve internette yayımlanan ses kayıtlarında yer alan küfürlü konuşmalarında Türk milletine küfür etmekle suçlanmış; millete değil, rakibine küfrettiğini iddia etmiştir. 2010 yılında 422 milyon tutarında vergi borcunun tamamı vergi uzlaşması sırasında silinmiş, bu durum 2015 yılında basında gündeme getirilerek eleştirilere neden olmuştur. Birçok yatırımı ve faaliyeti ile çevreye zarar vermekle eleştirilmiştir. Bu faaliyetlerden bazıları şunlardır: Artvin ili Merkez ilçesinin sınırları içindeki Cerattepe mevkiindeki madencilik faaliyetleri, Cerattepe protestoları olarak anılan tepkilere neden olmuştur. 2021'de Rize’nin İkizdere ilçesinde koruma altında olan ve cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile acele kamulaştırma kararı alınan Eskencidere vadisinde açtığı taş ocağı, orman tahribatına neden olmak ve yerel halkın organik bal ve çay üretimi gibi geçim kaynaklarını yok etmekle eleştirildi, köylülerin vadi girişimde eylemler yapmasına neden oldu. Çanakkale Halilağa köyündeki bakır madene çalışması, açılan davalar sonucu "geri dönüşsüz tahribata neden olacaktır" raporu ile defalarca durduruldu. Bodrum'da Gölköy mahallesinde devlete ait bir yarımadayı satın alarak lüks turistik tesis yapma girişimi tepkilere neden oldu, verilen inşaat ruhsatı 2023 yılı Ocak ayında iptal edildi. Kemer Beldibi'nde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tahsis edilen arazi üzerine 1998'de inşa ettiği turizm tesisin yatak kapasitesini artırmak üzere 2019'da yan arazinin de tahsisi tepkilere neden oldu; Danıştay kararı sonucu tahsis iptal edildi. Üstlendiği projelerde çok fazla sayıda ölümlü iş kazası gerçekleştiği için eleştirilmiş; projelerin hızlı ilerlemesi amacıyla işçilerin çok uzun saatler çalışılması, güvenlik önlemlerinin alınmaması gibi nedenlerle iş cinayetlerine işlediği iddia edilmiştir. Söz konusu kazalardan bazıları şunlardır: 8 Eylül 2004’te Kastamonu’nun Küre ilçesindeki Aşıköy maden ocağında 19 çalışanın ölümü Adana'nın Kozan ilçesinde 24 Şubat 2012'de gerçekleşen Gökdere Barajı Faciası'nda 10 kişinin ölümü İstanbul'daki Marmara Park AVM inşaat şantiyesinde 11 işçinin, kaldıkları çadırda çıkan yangın sonucu 11 Mart 2012'de yanarak ölmesi. Samsun'da Eti Bakır İşletmesi için inşa edilen amonyak tankının kapağının işçilerin üzerine düşmesi sonucu22 Kasım 2012'de 5 işçinin ölümü. İşçilerin günde 12 saat çalıştırıldığı iddia edilen Bingöl’ün Solhan ilçesindeki hidroelektrik santrali inşaatında 15 Mayıs 2016'da bir işçinin 30 metre yüksekten düşerek ölmesi. Gebze'de Kuzey Marmara Otoyolu kapsamında yapılan 7 numaralı viyadük inşaatında üç işçinin ölümü. 18 Mayıs 2016'da Palu-Genç-Muş demiryolu inşaatında tünel genişletme çalışmaları sırasında bir işçinin ölümü. Mayıs 2022'de İkizdere'deki Cengiz İnşaat şantiyesinde freni patlayan taş yüklü kamyonun su tankerine çarpması sonucu iki kişinin ölümü 20 Ağustos 2022'de Mardin'in Derik ilçesinde Cengiz İnşaat'a ait tesisten çıkan iki tırın freninin boşalması sonucu 20 kişinin ölümü ile sonuçlanan kaza. 2023 depremlerinde depremzedeler için 3 milyar TL bağışlamasının ardından paranın kendisine 3 milyar 10 milyon TL olarak kendisine teşvik olarak geri dönmesi. Kaynakça Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:1958 doğumlular Kategori:Kalkandere doğumlular Kategori:20. yüzyıl Türk iş insanları Kategori:21. yüzyıl Türk iş insanları Kategori:Rize doğumlu iş insanları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Mehmet Cengiz

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi