Mehmet Türker Acaroğlu

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Mehmet Türker Acaroğlu, (d. 21 Eylül 1915; Razgrad - ö. 3 Ekim 2016; İstanbul), Türk araştırmacı-yazar, kütüphaneci, dokümantalist, çevirmen ve emekli derleme müdürü. Hayatı 21 Eylül 1915 tarihinde Bulgaristan'ın kuzey-batısında, Deliorman bölgesinin merkezi olan Razgrad (Hezargrad) kentinde doğdu. İlk ve rüştiye okullarını burada okuduktan sonra 1930'da Sofya'ya giderek hemşehrisi olan gazeteci Mahmut Necmettin Deliorman'ın yeni harflerle çıkarmaya başladığı "Deliorman Gazetesi"nde kâtiplik yaparken, mürettipliğini de öğrendi. Ertesi yıl, Sofya elçimiz Tevfik Kamil Koperler'in yardımıyla anayurda okumaya gitti. Balıkesir Necati Bey Erkek Öğretmen Okulu'na girdi. Dört yıl bu okulda, iki yıl da Adana Erkek Öğretmen Okulu'nda okudu. 1937 yılında mezun oldu. İlk öğretmenliği Erzurum'un Pasinler (Hasankale) ilçesine bağlı Baldicivan (Esendere) köyündedir. Bu okulda bir ders yılı çalıştıktan sonra, aynı yılın yaz aylarında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü giriş sınavlarını kazanarak Türkçe-Edebiyat bölümünde iki yıl okudu. (1938-40) İlk olarak Ankara Erkek Lisesi Türkçe stajyerliğine atandı. Bir ay sonra ise, Ağrı Karaköse Ortaokulu'na nakledildi. Ağrı'da geçirdiği bir ay sonunda ise Yedek Subay Okulu'nun 14. dönemine katılmak üzere İstanbul'a gitti. Bu sırada patlak veren II. Dünya Savaşı uzadıkça özel bir yasa ile subaylık görevi de uzadı. 1943 yılında terhis olan Acaroğlu, kura ile Kars Sarıkamış Ortaokulu'na Türkçe Öğretmeni olarak atandı. Bu okulda bir süre sonra Müdür Yardımcılığı görevini üstlendi. 1943-44 yılları arasında ise Ankara'ya tayin oldu ve buradaki öğretmenliği sırasında Ankara Üniversitesi Hungaroloji Enstitüsü’nde öğrenim hayatına tekrar atıldı. Bu fakültede geçirdiği 3. yılın başlarında devlet memurlarının yükseköğrenim okullarında devam edemeyeceği ile ilgili yasa gereği bir ihbar sonucu kaydı silinen Acaroğlu, bunun üzerine 1946-47 ders yılı başında aynı fakültede Adan Ötüker'in açtığı Kütüphanecilik Kursu'na kaydoldu ve 5 Haziran 1947'de başarı belgesi aldı. Bir sonraki sene de ihtisas kursunu tamamlayan Acaroğlu, Uzman Kütüphaneci oldu. 1946 yılından başlayarak Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu'nda gönüllü olarak çalışmaya başladı. Aynı zaman zarfında bir numaralı kurucu üyesi olduğu Türk Kütüphaneciler Derneği Yönetim Kurulu'nda da aktif olarak görev aldı. Milli Kütüphane kuruluş yasası çıkmasının hemen ardından, ilk iki uzmandan biri olarak tayini yapılan Acaroğlu, Mayıs 1950'de dokümantasyon yüksek kütüphanecilik ve kaynakça öğrenimi görmek üzere, Hükûmetçe Fransa'ya gönderildi. Paris Devlet Dokümantasyon Teknikleri Enstitüsü'nde iki yıl geçirirken aynı zamanda akşamları Yüksek Kütüphanecilik Okulu'na devam etti ve Alliance Française Okulu'ndan Fransa dışında her yerde Fransızca Öğretmenliği yapabileceği bir eğitim programını bitirdi. Yaz tatillerinde ise Sorbonne Üniversitesi'nde verilen Fransız Uygarlığı kursundan dünyada ilk kez Fransa Arşivleri'nde açılan "Arşivcilik Stajı" adlı kurstan sertifika aldı. Yurda döndükten sonra 27 Kasım 1952'de İstanbul'da bulunan Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı Basma Yazı ve Resimler Derleme Müdürlüğü'ne atandı. 1953 yılı başında Millî Kütüphane’de UNESCO tarafından Bibliyografya Enstitüsü'nü kurmakla gönderilen M. Rauc'un yanında çevirmen ve yardımcı olarak geçici görevle Ankara'ya alındı. Bu sırada her sene Derleme Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Bibliyografyası'nın 1953 yılı sayısını tek başına tamamladı. 1957 Haziran'ında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne bağlı olarak Birleşmiş Milletler tarafından kurulan Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nü bitirerek Yüksek İdarecilik Diplomasını aldı. 22 yıl Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü'nde görev yaptıktan sonra kendi isteği ile 1974 yılında emekli oldu. Acaroğlu; Fransızca, Bulgarca ve Rusça bilmekte ve Macarca ve Latince'den de anlamaktadır. Kimisi resmi olmak üzere birçok Avrupa ülkesini gezmiştir. Telif ve çeviri olmak üzere sayısı 88'e ulaşan kitapları ve ayrı basımlı araştırmaları vardır. Acaroğlu 1947 yılında Şükran Acaroğlu ile evlendi. İki kız çocuğu babası olan Acaroğlu, 3 Ekim 2016'da 101 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Eserleri İncelemeleri Bulgaristan’da 120 yıllık Türk Gazeteciliği (1865-1985), 1990 Türkiye’de ve Dünya’da “Derleme” Çalışmaları, 1997 Bulgaristan Türkleri Üzerine Çalışmalar, 1999 İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek: Yaşamı, yapıtları, kitaplarına girmemiş seçme yazıları, 2001 Batı’da ve Türkiye’de kaynakça tarihi (La bibliographie: Batı’da kaynakça, Türkiye’de kaynakça Çalışmalarının Gelişimi), 2003 Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar – I, 2007 Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar – II, 2007 Yarınlara Doğru: Denemeler, 2009 Azınlıkların ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü, 2009 Kaynakçaları İstanbul Üniversitesi Yayınları Bibliyografyası (1933-45), 1947 Ankara Üniversitesi Yayınları Bibliyografyası, 1950 Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı Üzerine Seçme Yayınlar Kaynakçası, 1972 Türk Halk Ozanları ve Destanları Kaynakçası (1928-1973), 1978 Açıklamalı Atatürk Kaynakçası: Atatürk, Kurtuluş Savaşı, Atatürk Deyimleri ve Türkiye Cumhuriyeti Üzerine Türkçe ve Yabancı Dillerde Yayımlanmış 500 Seçme Kitap (A-D), 1981 Açıklamalı Atatürk Kaynakçası: Atatürk, Kurtuluş Savaşı, Atatürk Deyimleri ve Türkiye Cumhuriyeti Üzerine Türkçe ve Yabancı Dillerde Yayımlanmış 500 Seçme Kitap (E-Z), 1981 Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası, 1987 Bulgarlar ve Bulgaristan Üzerine Yük Yıllık Türkçe Kaynakça (1878-1978), 1997 Antolojileri Çocuk Şiirleri Antolojisi, 1944 Bulgar Hikâyeleri Antolojisi, 1967 Sözlükler Ortaokul ve Lise Türkçe-Edebiyat Kitaplarında Adları Geçen Şair ve Yazarlar - Hayatları, Eserleri, 1963 Edebi Eserler Sözlüğü, 1965 Ozanlar ve Yazarlar, 1981 Bulgaristan'da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, 1988 En Ünlü Dünya Yazarları, 1988 Dünya Atasözleri: 155 Ulus ve Dilinden 16,175 atasözü, 1989 Türk Atasözleri, 1992 Bulgarların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadlar Sözlüğü, 1999 Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu, 2006 Azınlıkların ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü, 2009 Yarınlara Doğru - Denemeler, 2009 Türkçeden Bulgarcaya Geçen Kelimeler Sözlüğü - Trakya Üniversitesi Yayınları, 2016 Ders Notları Arşiv - Dosya Tanzimi ve Dokümantasyon Tekniği Ders Notları, 1979 Çevirileri Gagauzlar: Hristiyan Türkler - Manov, Atanas, 1939 Birimiz Hepimiz İçin: Bulgarca'dan 5 Hikâye, 1944 Şermin - Tevfik Fikret, 1946 Vatan Uğrunda - Jeromski, Stefan, 1946 Dünya Çocuk Masalları VI (Bulgar Masalları), 1946 Yeni Dünya Çocuk Masalları (Hint Masalları), 1951 Sihirli Çalgı, 1961 Kar Çiçeği, 1961 Ak Zambaklar Ülkesinde: Finlandiya - Petrov, Grigoriy, 1968 Gül ile Ay, 1969 Slav Alfabesini Yaratan Kiril ile Metodiy Kardeşler, 1970 Atatürk - M. Turhan Tan, 1974, (sadeleştirme) Tekerleklerin Türküsü - Yovkov, Yordan, 1982 Kitap - Necip Asım Yazıksız, 1993 Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi, 1998 Bir Türk Kadını Uğruna - Pelin, Elin, 2003 Kütüphanecinin Görevi - Ortegay Gasses, José, 2011 Çalıştığı Kurumlar ve Görevleri Sofya Deliorman Gazetesinde mürettiplik ve kâtiplik. Erzurum'un Hasankale ilçesinin Badicivan köyü - öğretmenlik. Ankara Erkek Lisesi'e Türkçe stajyeri Karaköse Orta Okulu - öğretmen Sarıkamış Orta Okulu - Türkçe öğretmenliği Ankara Dördüncü Orta Okulu Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu Maarif Vekâleti Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü Millî Kütüphane Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü 1974 yılında emekli oldu Eğitimi Razgrad İlk okul ve rüştiye. Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu 1931-1935 Adana Erkek Öğretmen Okulu 1935-1937 Gazi Eğitim Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 1940 (mezuniyet) Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Hungaroloji Enstitüsü (3.sınıfta iken kaydı silinmiştir) Ankara Üniversitesi'ndeki kütüphanecilik kursu (1946-1948) Fransız Yüksek Kütüphanecilik Okulu, Fransa Dokümantasyon Teknikleri Millî Enstitüsü 2 yıllık eğitim. Alliance Française adlı lisan okulundan ve Milletlerarası Arşivcilik Teknik Kuru'ndan diploma. Sorbonne Üniversitesi'nin Fransız Medeniyeti kurslarından sertifika Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nden diploma 1957 Kaynakça Özel Genel Dış bağlantılar Kategori:1915 doğumlular Kategori:20. yüzyıl Türk yazarları Kategori:21. yüzyıl Türk yazarları Kategori:Resim aranan yazarlar Kategori:Bulgaristan Türkleri Kategori:Razgrad doğumlular Kategori:Türk kütüphaneciler Kategori:Türkiye'deki Bulgar göçmenler Kategori:100 yaş üstü Türkler Kategori:2016 yılında ölenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Mehmet Türker Acaroğlu

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi