Microsporum canis evcilleştirilmiş kedilerde ve bazen köpekler ve insanlarda derinin üst, ölü katmanlarını enfekte eden Ascomycota filumundaki patojenik, aseksüel bir mantardır. Türün dünya çapında dağılımı vardır. Sınıflandırma ve evrim Microsporum canis, büyük, iğ şeklinde, çok hücreli macroconidia ve küçük, tek hücreli microconidia olmak üzere iki konidial form aracılığıyla çoğalır. M. canisin ilk kayıt tarihi 1902'dir. Evrim çalışmaları, M. canis 'in M. distortum ve M. equinum gibi çok yakından ilişkili kardeş türler gibi eşeyli üreyen Arthroderma otae türünden elde edilen genetik bir klon olduğunu ortaya koydu. Ascomycota üyeleri genellikle aynı zaman ve mekanda bir arada olabilen dikkat çeken aseksüel ve seksüel şekillidirler. Microsporum canis, ascomycetous mantarlarda, zamanla bir çiftleşme türü türün diğerinden doğal ortam farklılaşmasına uğradığı ve yalnızca eşeysiz formdan oluşan kendi kendini idame ettiren üreme nüfusu oluşturduğu yaygın duruma örnektir. Microsporum canis'in aseksüel soyunun, konakçıya özgü etkileşimler, ekolojik ortamdaki değişiklikler ve ayrıca Arthroderma otaenin + ve – çiftleşme tiplerinin coğrafi izolasyonu sonucunda evrimleştiği dolayısıyla eşeyli üremeyi sürdürmeyi zorlaştırtırdığı varsayılmaktadır. Afrika'da kedi ve köpek gibi hayvanların erken evcilleştirilmesi, daha sonra genellikle gevşek kürklü hayvanlarla ilişkilendirilen konakçıya özgü mantarın, "Microsporum canis"in evrimine yol açtı. Raporlanan neredeyse tüm Microsporum canis izoleleri A. otae 'nin "–" çiftleşme suşunu temsil eder. Birbirine yakın M. ferrugineum ve M. audouinii iki takson ile birlikte, sınıfın Afrika menşe merkezli olduğu düşünülür. Morfoloji küçükresim|alt=Yellow, fungal colony with feathery margin|7 günlük gelişimden sonra Modifiye Leonian agarının eğiminde fotoğraflanmış Microsporum canisin karakteristik sarı, tüylü kolonisi. Koloni morfolojisi Microsporum canis belirgin "kıllı" veya "tüylü" dokusu olan, beyaz, kaba tüylü, yayılan bir koloni oluşturur. Büyüme ortamının alt tarafında, mantar tarafından salgılanan metabolitler nedeniyle karakteristik koyu sarı bir pigment gelişir. Bu sarı pigmentasyonun yoğunluğu koloni büyümesinin 6. gününde zirve yapar ve yavaş yavaş solarak eski kolonilerin tanımlanmasını zorlaştırır. M. canis 'in bazı şuşları birlikte sarı pigment üretemez, anormal derecede yavaş koloni büyümesi sergiler ve gelişmemiş makrokonidyumlar oluşturur. Parlatılmış pirinç üzerinde yetiştirme tipik büyüme morfolojisini yeniden oluşturma eğilimindedir ve tanımlamaya yardım eder. Mikroskobik morfoloji Microsporum canis asimetrik, küresel şekilli, kalın ve kabaca pürüzlendirilmiş hücre duvarları olan makrokonidyumlar oluşturarak eşeysiz olarak çoğalır. Her makrokonidiyumun iç kısmı genelde geniş çapraz duvarlarla ayrılmış altı veya daha çok bölmelidir. Microsporum canis ayrıca diğer birçok dermatofitinkine benzeyen mikrokonidi üretir ve bu nedenle yararlı bir teşhis özelliği değildir. Kimlik Microsporum canis kafa derisi ve vücut bölgelerinde enfeksiyonlara neden olarak saç dökülmesiyle ilişkili oldukça iltihaplı yaralar yapar. Bu türün neden olduğu enfeksiyon enfekte dokuların parlak yeşil renkte parlamasına neden olan Wood'un lambası kullanılarak klinik olarak belirlenebilir Floresans, mantar tarafından aktif olarak büyüyen tüylerde üretilen pteridin metabolitine atfedilir. Enfekte olmuş tüyler, mantarın ölümünden sonra bile uzun süre (yıllar boyunca) floresan kalır. Saçkıran enfeksiyonlarının klinik değerlendirmesinde Wood lambasının sık kullanılmasına rağmen, M. canis ‘in teşhisinin yanlışlıkla pozitif olma ihtimali düşünüldüğünde ek testlerin mutlaka yapılmasını gerektirir. Mantar kültürü en çok büyümenin morfolojik ve fizyolojik parametrelerini değerlendirmek ve etkenin kimliğini doğrulamak için kullanılır. Mantarın Sabouraud'ın agar (%4 glikoz), Mycosel veya pirinç ortamında büyümesi karakteristik parlak sarı pigment verir. Büyümenin mikroskobik incelemesi izolatın kimliğinin teşhisini M. canis olduğunu doğrulayarak tipik, siğil ve iğ şeklindeki makrokonidi varlığını gösterebilir. Birçok zoofil türü arasında paylaşılan bir özellik olan kıl gövdelerine nüfuz eden "mandalların" oluşumunu ortaya çıkardığı için birçok dermatofiti ayırt etmede kullanılan "in vitro" saç perforasyon testi bu türlerde yararlı değildir. Genetik analizler atipik M. canis suşlarının kimliğini belirlemek için yararlı olabilir ancak bu türün karakteristik görünümü, genellikle bu daha karmaşık yönteme olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Çoğu M. canis enfeksiyonu, cins atası Arthroderma otae ‘nin "-" çiftleşme suşundan kaynaklanır. Microsporum canisin özel bir büyüme faktörü veya beslenme gereksinimi yoktur bu nedenle piyasada bulunan çoğu ortamda iyi gelişir. Ayrıca M. canis, 25°C'de hızlı koloni büyümesi sergiler. M. canis 'yi diğer Microsporum spp ‘den ayırt etmeye yardımcı olan iki büyüme ortamı (özellikle morfolojik olarak benzer türler, M. audouinii) - özellikle parlatılmış pirinç ve patates dekstroz ağarı'dır. Patates dekstroz agarda, M. canis, hava hiflerinin varlığı nedeniyle kolayca görselleştirilebilen limon sarısı bir pigment üretirken, cilalı pirinçte çoğu izolat (hatta atipik suşlar) sarı pigment üretir. Patofizyoloji Genellikle hayvan vücudunun dış yüzeyini kolonize ettiği göz önüne alındığında zoofilik bir dermatofit olarak kabul edilir. Bu nedenle hayvanlar özellikle kediler ve köpeklerin bu mantarın konakçıları olduğuna inanılırken, bazen insanlarda mantarın ikincil enfeksiyonlara neden olabileceği konakçılarıdır. Microsporum canis, evcil hayvanlarda saçkıran enfeksiyonunun, insanlarda özellikle de çocuklarda tinea capitis ve tinea corporis enfeksiyonlarının nedeni olarak tanımlanmıştır. Microsporum canis, tinea capitis ve tinea corporis ile ilişkili en yaygın dermatofitler arasındadır. Bazı dermatofit türlerinden farklı olarak, M. canis genelde büyük salgınlara neden olmaz. İnsanlara, enfekte evcil hayvanlarla doğrudan veya dolaylı temasla bulaşır. Microsporum canis genellikle saç ve deriyi kaplar ancak bazı tırnak enfeksiyonları da bildirilmiştir. Saç telleri enfekte olduğunda M. canis, mantarın iç sporlar oluşturmadan saç gövdesinin dışını sardığı ectothrix tipi bir enfeksiyona neden olur. Saç gövdesindeki bu kolonizasyon saç gövdesinin kılıfsız hale gelmesine neden olarak kafa derisi üzerinde gelişen karakteristik yuvarlak veya oval iltihapsız yaralara neden olur. Enfeksiyon deri altı dokularda akut lökosit reaksiyonunu tetikler, bu ise tinea kapitis durumunda giderek yüksek oranda iltihaba dönüşüp saç dökülmesine yol açar. Teşhis Genelde, M. canis, tinea capitis'de saç dökülmesi ile ilişkilendirilirken, evcil hayvanlarda saçkıran enfeksiyonları, saç dökülmesine neden olan veya olmayan karakteristik iltihaplı yaralar yapar. Bu türün bazı hayvan türlerinde belirti göstermemiş enfeksiyonlara neden olma eğilimi vardır. Özellikle uzun tüylü kediler sık görülen enfeksiyon depolarıdır. Mantarın fırçalanmış evcil hayvan tüylerinden izole edilmesi, aktif olarak büyüyen mantarın veya fungal hiflerin veya artrokonidilerin pasif taşıyıcısının saptanmasına yardımcı olabilir. Asemptomatik vakalarda şüphelenilen alanların hem Wood lambasıyla incelenmesi hem de mikroskobik analizlerinin yapılması önemle tavsiye edilir. Geçici taşıyıcılar söz konusu olduğunda klinik belirtilerin olmaması az sayılı yeniden test edildiğinde sayıları azalan M. canis kolonileri eşlik eder. Tedavi Microsporum canis enfeksiyonları topikal mantar önleyici etkenler ile kolayca halledilebilir. Ancak şiddetli vakalar griseofulvin, itrakonazol veya terbinafin ile sistemik tedavi gerektirebilir. İnsan vakalarının tedavisi ayrıca, genelde kolonize hayvanların araştırılmasını ve tedavisini ve enfekte yatakların ve diğer çevresel rezervuarların ortadan kaldırılmasını içeren bulaşıcı rezervuarın tanımlanmasını ve ortadan kaldırılmasını gerektirir. Doğal ortam Tür ismine rağmen ("canis" köpekleri ifade eder), M. canis 'in doğal konukçusu evcil kedidir. Ancak bu tür köpekleri ve atları da kolonize edebilir. Her durumda deri ve kürkde barınır. Microsporum canis çevrede uzun süre hareketsiz sporlar olarak da kalabilir. Coğrafi dağılım Microsporum canis türü dünya çapında bir dağılıma sahiptir. İran'da son derece yüksek olduğu raporlanırken, İngiltere ve İskandinav ülkeleri ile Güney Amerika ülkelerinde daha az rastlanır. Microsporum canis ABD ve Avrupa'nın bazı bölgelerinde pek görülmez, ekvatoral Afrika'da ise hiç yoktur. Kaynakça Kategori:Arthrodermataceae Kategori
arazitik mantarlar
arazitik mantarlar