Molla Fenari

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Molla Fenari, (d. 1350 - ö. 1430, Bursa), din alimi, müderris, Osmanlı Devleti'nin ilk şeyhülislamı. Hayatı Molla Fenari yaklaşık 1350 yıllarında Maveraünnehir'de doğmuş ve Anadolu'ya göçetmiştir. Asıl adı Şemseddin Mehmed'dir. Babası Muhammed Hamza b. Ahmed tasavvuf ile uğraşmakta idi. Fenari lakabını ya Bursa Yenişehri civarında bulunan Fener kasabasından almıştır ya da babasının fenercilik yapması dolayısıyla almıştır. Molla Fenârî küçük yaşta babasından tasavvuf öğrenmiştir. Medrese eğitimi sırasında Mevlânâ Alâuddîn Esved, Cemaleddin Aksarayî ve Somuncu Baba'nın derslerine devam etmiştir. Mısır'a gidip, Hanefî fıkıh âlimi Ekemâleddîn-i Bâbert'in derslerine katılmıştır. Molla Fenari müderris olarak Bursa'da. Yıldırım, Çelebi Mehmed ve II. Murad dönemlerin yaşayıp çalışmıştır. Ankara Savaşı'ndan sonra Seyyid Mehmedi Buharî ve bir grup alim ile Timur tarafından esir olarak Kütahya'ya getirilmiştir. Osmanlı belgelerinde II. Murad 1424 yılında onu "Müfti'l Enamlık" görevine atamasına kadar (kadılar ve fakihler hakkında belgeler bulunmakla beraber) Molla Fenari ile kurulan ve sonradan şeyhülislamlığa dönüşecek müftülük kurumu hakkında hiçbir kayda rastlanmamaktadır. Zaten 16. yüzyılda Mehmet Ebussuud Efendi'nin şeyhülislamlığına kadar, müftüler düşük maaşlı ve bu nedenle protokolde düşük seviyelerde bir devlet mercii idi. Kazaskerler günde 500 akçe yevmiye alırlarken müftüler önce bunun beşte biri sonra üçte biri günlük yevmiye alırlardı. Bu nedenle olacak Molla Fenari Bursa'da müderrislik, kadılık ve müftülük yaparken gelir sağlamak için ipekçilik de yapmıştır. Molla Fenari, Bursa kadısı iken reisliği yaptığı mahkemede Yıldırım Bayezid'in şahitliğini kabul etmeyerek, adalet önünde hükümdarla herhangi bir vatandaşın eşit haklara sahip olduğu ilkesini getirmiştir. Molla Fenari Hicaz'a hac ziyaretini ilk defa 1419'da yapmıştır. Hacdan dönerken, Mısır'da bir müddet kalarak ders vermiş ve Kudüs'e da uğradı. 1429 yılında Şam yolu ile ikinci defa hacca gitmiş ve bu arada yine Mısır ve Kudüs'te uğramıştır, 1430 yılında Bursa'da öldü. Seçilmiş eserleri Molla Fenarı'nın seçilmiş eserleri isimleri şu listede verilmiştir:. . Ayn-ül-A'yân: Fâtiha sûresinin tefsîri. . Fusûl-ül-Bedâyi' fî Usûl-iş-Şerâyi:Şeriat usulünde yenilikler meydana getirme. . Îsâgûcî Şerhi: Mantık ilmi hakkında şerhtir. 1886'da İstanbul'da basılmıştır. . Enmûzecu'l-Ülûm: "Bilimler Örneği" ansiklopedik bir eser . Ferâiz-i Sirâçiyye Şerhi . Şerh-i Mevâkib üzerine talikât, . Eşâs-ut-Taşrîf, . Esmâ'il-Funûn, . Eş'ile, . Risâletu Riçâl-il-Gayb, . Risâletun fî Menâkib-iş-Şeyh Behâuddîn-i Nakşibendî, Serhu Üsûl-il-Pezdevî, . Serhu Telhîs-il-câmı' el-Kebîr: Fıkıh hakkında. . Serhu Telhîs-il-Miftâh Popüler kültürdeki yeri Yönetmenliğini Kürşat Kızbaz'ın üstlendiği 2016 çıkışlı Türk filmi Somuncu Baba: Aşkın Sırrında Molla Fenari'yi Emin Olcay canlandırdı. Kaynakça Dış bağlantılar Uluçam, Müjdat, "Fenari (Molla)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, C.1 s.447 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710 Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.5 say.159 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998 8. baskı) Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar'' Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0012-X Kategori:1430 yılında ölenler Kategori:Osmanlı müfessirleri Kategori:1350 doğumlular Kategori:15. yüzyıl Osmanlı şeyhülislamları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Molla Fenari

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi