Moravya

[bullvar_katip]

küçükresim|260px|Bugünkü idari alanlarla karşılaştırmalı olarak Çek toprakları küçükresim|Moravya bayrağı Moravya (Çekçe: Morava, Almanca: Mähren), Çekya'da bir eyâlet; Bohemya ve Silezya ile birlikte Çek Cumhuriyeti içindeki tarihi bölgelerden birisi. Moravya adı bölgenin kuzeybatısından doğan nehirden alır. Moravya'nın eski başkent Brünn'dür. (1641 yılında Brünn Moravya eyâletinin başkenti oldu.) Moravyalılar Bohemyaca'nın değişik ağızlarını konuşan Slav bir topluluktur. Bazı Moravyalılar kendini etnik olarak ayrı bir grup olarak görse de kimileri kendilerini Çek olarak tanımlar. Ayrıca Antik Moravya kültürüne hala itaat eden Doğu Moravya kilisesine üye olan Moravyalılar da vardır. Moravya 2008 yapımı Wanted filmi ile de adından söz ettirmiştir. Çünkü filmdeki suikastçı çetesinin doğuş yeri Doğu Moravya Kilisesidir. Filmle kilise ve Moravya Halkı tekrar gündeme gelmiştir. 1918'e kadar Moravya eyâleti Avusturya İmparatorluğa aitti. Bağımsızlık talebi Resmi statüsü 1949 yılında kaldırılmış olsa da, hâlâ kendi kimliği olan bir bölge olarak algılanıyor. Parlamentoda bulunmayan Moravane adlı küçük bir parti, kendi kaderini tayin ve bağımsızlık talebiyle 2005 yılından bu yana destek toplamaya çalışıyor. Büyük şehirler En kalabalık şehirler [[Dosya:01 Moravské náměstí jezdecká socha znak Moravy moravská orlice.jpg|küçükresim|Brno'daki Moravské náměstí (Moravya Meydanı) üzerinde Jošt Moravský'nın atlı heykeli. Şövalyenin tuttuğu yuvarlak kalkan, 26 Mart 2021'de Moravyalı arması ile sağlandı. Brno şehrinin temsilcileri, bunu Çekya'da 2021 Nüfus, Ev ve Konut Sayımını anmak için kullanıyor.]] Brno - 380 681 Ostrava - 289.128 (Moravya ve Silezya arasındaki tarihi sınırın her iki tarafında yer alan, 177.506'sı Moravya, Moravya Ostrava ve diğer bölgelerde olmak üzere, Ostrava nüfusunun yaklaşık %61,4'ü) Olomouc - 100 523 Zlín - 74 997 Jihlava - 50845 (başlangıçta sadece Moravya'da bulunuyordu, bugün tarihi Çek-Moravya il sınırının her iki tarafında da bulunuyor) Prostějov - 43 680 Přerov - 43 186 Třebíč - 35 691 Znojmo - 33 780 Kroměříž - 28 360 Diğer büyük şehirler küçükresim|Vranov nad Dyjí'de kayalık bir burun üzerindeki kale Tarihi açıdan önemli diğer kasabalar arasında Austerlitz Savaşı'na sahne olan Slavkov, Haná Atina olarak bilinen Kroměříž bulunmaktadır, Kurucu meclisin (Reichstag) 1848'de toplandığı ve şehrin birkaç ay boyunca Avusturya monarşisinin en önemli yeri haline geldiği yer, Hodonín ve Břeclav. [Uherské Hradiště]] o zamanlar önemli bir Büyük Moravya arkeolojik alanı ile Moravya Slovakya'sının merkeziydi. Nový Jičín]]'de 1790 yılında 18. yüzyılın en büyük askeri liderlerinden biri olan Ernst Gideon von Laudon öldü. Moravya şehirleri ayrıca, birkaç UNESCO Dünya Mirası Alanı (Brno, Kroměříž, Olomouc, Telč, Třebíč, Valtice, Žďár nad Sázavou) dahil olmak üzere çok sayıda önemli anıtla övünmektedir. Moravya'dan önemli kişiler Valentim Fernandes (14?? - Lizbon, 1518 veya 1519), matbaacı ve çevirmen Comenius (1592-1670), modern didaktiğin kurucusu Rochus Schüch (1788-1844), Peter II'nin Brezilya'daki şampiyonu Gregor Mendel (1822-1884), genetiğin kurucusu Sigmund Freud (1856-1939), psikanalizin kurucusu Ernst Mach (1838-1916), fizikçi ve filozof Edmund Husserl (1959-1938), fenomenolojinin kurucusu Alfons Mucha (1860-1939), Art Nouveau akımının önde gelen isimlerinden ressam ve grafik sanatçısı Joseph Schumpeter (1883-1950), 20. yüzyılın en önemli ekonomistlerinden biri Kurt Gödel (1906-1978), matematikçi, tüm zamanların en büyük mantıkçılarından biri olarak kabul edilir Ivan Lendl (1960), profesyonel tenis oyuncusu Petra Kvitová (1990), profesyonel tenis oyuncusu Tomáš Berdych (1985), profesyonel tenis oyuncusu Valentin Stansel (1621-1705), astronom ve Cizvit rahibi Oskar Schindler (Svitavy, 1908 - Hildesheim, 1974), Holokost sırasında 1200 Yahudi'yi ölümden kurtaran sanayici Leoš Janáček (1854-1928), besteci, müzik teorisyeni, folklorist, yayıncı ve öğretmen Otto Wichterle (1913-1998), esas olarak makromoleküler organik kimya alanında çalışan bilim adamı ve mucit (kontakt lens, silo) Adolf Loos (1870-1933), mimar ve mimarlık kuramcısı; modern mimarinin bir klasiği ve mimari pürizmin önde gelen temsilcilerinden biri Tomáš Baťa (1876-1932), ayakkabı üreticisi George Placzek (1905-1955), Manhattan Projesi'nde yer alan fizikçi Tomáš Garrigue Masaryk (1850-1937), filozof ve siyasetçi, Çekoslovakya'nın ilk cumhurbaşkanı Zdeněk Burian (1905-1981), ressam, kitap illüstratörü, paleontolojik rekonstrüktör Milan Kundera (1929-2023), yazar Ayrıca bakınız Bohemya Çek Cumhuriyeti Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Kaynakça Kategori:Çekya coğrafyası Kategori:Çekya tarihi