Motte ve bailey şatosu

[bullvar_katip]

küçükresim|Bir mot ve beyli şatosunun şeması Motte ve bailey şatosu (İng. Motte-and-bailey, Fr. Motte, Motte castrale), "motte" adında yüksek bir tepenin üzerinde bulunan ahşap veya kâgir bir başkule ve ona eşlik eden etrafı hendek ve kazıklı çitle çevrili bir avlu olan "bailey" ile birlikte oluşan bir tahkimattır. Vasıfsız iş gücüyle inşa etmesi kolay olsa da askeri açıdan dayanıklıdır. Bu şatolar Fransa'da Normandiya ve Anjou'dan 11. yüzyılda Kutsal Roma İmparatorluğu'na yayılarak Kuzey Avrupa'da 10. yüzyıldan itibaren inşa edilmişlerdir. Normanlar, 1066'daki istilalarına müteakiben tasarımı İngiltere ve Galler'e getirdiler. Motte ve bailey şatoları 12 ve 13. yüzyıllarda İskoçya, İrlanda ve Alçak Ülkeler ve Danimarka tarafından benimsenmişti. İngiltere'deki Windsor Şatosu bir motte ve bailey şatosu örneğidir. 13. yüzyılın sonundan itibaren başka tür tahkimatlar bu tasarımın yerine geçmişti ancak toprak setleri birçok ülkede öne çıkan bir özellik olmaya devam etmektedir.küçükresim|Humtingdon Tepesi'ndeki mot ve beyli şatosu Yaygın bölümleri küçükresim|Galler'den "Tomen y Rhodwydd" hava videosu (2022) Motte Motte üzeri düzleştirilmiş bir tepeydi. Tamamen beşeri yollarla inşa edilebilir veya bölgede uygun bir tepe varsa ona usulünce şekil verilirdi. Bazen "motte"a fazladan dayanıklılık sağlamak için toprak katmanlarının arasına taş, turba, kil vb. materyaller serilirdi. Sonra su geçirmez olması için bütün motte kilden oluşan bir astarla örtülürdü. Ek olarak motun etrafı hendekle çevrilebilir ve içi suyla doldurulabilirdi. Motteun üstü bir platform oluşturacak şekilde düzleştirilir ve etrafı kazıklı çit ve toprak setle çevrilirdi. Buraya yerleştirilen büyük kuleye donjon adı verilirdi. Bailey Motteun eteğinde bailey denilen bir avlu bulunurdu. Genellikle U veya D şeklinde olur ve çevresi kazıklı çitle çevrilirdi. Bailey'e su kuyusu, ocak, sarnıç, depo, zahire ambarı, ekmek fırını ve ahır gibi binalar inşa edilirdi. Bunun yanı sıra hizmetliler ve zanaatkarların ikamet edebilmesi için kulübe de eklenirdi. Askerlerin eğitimi ve tarım için birer alan ve hayvanlar için otlak bir bölge ayrılırdı. küçükresim|Saint-Sylvain-d'Anjou'daki mot ve beyli şatosunun yeniden inşa edilmiş donjonu, Fransa. Donjon Suni üzeri düzleştirilmiş bir tepe olan "motte"un üzerine donjon denilen müstahkem bir kule inşa edilirdi. Donjonda lort ve ailesi ile birlikte az sayıdaki savaşçıları ve hizmetçileri yaşardı. Bu kule genellikle dörtgen bir yapıda inşa edilse de dairesel de olabilirdi. Kuledeki kat sayısı bir ila üç arasında olurdu. Katlardan biri oturma odası, biri yatak odası, diğeriyse cephanelik, yemek ve su deposu olarak kullanılırdı. Binanın eğimli çatısının tepesi genellikle gözetleme yeri olarak tasarlanır, böylece çevredeki kırsal bölge gözaltında tutulurdu. Donjona giriş zemin seviyesinden yüksekte olduğu için kaldırılabilir bir ahşap köprü veya merdivenle sağlanırdı. Donjon; dungeon, keep, odel, dunio, domus, domicilium ve castellum gibi adlarla da bilinirdi. Kaynakça Özel Genel Kategori:İngiltere tarihi