Muhammed Hasan Ağa

[bullvar_katip]

Muhammed Hasan Ağa (Azerice: Məhəmmədhəsən ağa Sarıcalı-Cavanşir ; d. 1766, Şuşa, Karabağ Hanlığı — ö. 2 Haziran 1806, Şuşa, Karabağ Hanlığı)Karabağ Hanlığının ve Rus İmparatorluğunun generali, Karabağ Hanlığının hanı, tümgeneral ve şair Caferkulu Ağa Cevanşirin babası, ünlü Azerbaycanlı hanende Han Şuşinskinin büyükbabası. 1766 yılında Şuşada İbrahim Halil Hanın ilk oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Annesi Hanım Ağa (diğer adı Nine Hanım) Karabağın Cebrayıllı boyundandır. Hayatı 1797 yılında Karabağ Hanlığını ele geçiren Ağa Muhammed Şah Kacar Şuşada öldürüldü. Bunun üzerine, Karabağ hanları neslinden olan Mehrali Beyin oğlu Muhammed Bey hanlığı ele geçirmeye çalıştı. Çıkan çatışmada Muhammed Hasan Ağa Muhammed Beyi takib etmek için gönderilen 500 kişiden ibaret süvari birliğine kumandanlık etmiştir. 1804-1813 Rus-İran Savaşı patlak vermesi üzerine üvey kardeşi ve Feth Ali Şahın gözdesi Abülfeth Ağanın Kacar devletinden gelmesi üzerine babasıyla ilişkileri kötüleşti. Abülfeth Ağa İbrahim Halil Hanın geçici nigahdan olan oğlu olmasından dolayı taht üzerine iddia etmesi bir az zordu, fakat Feth Ali Şahən gözdesi olması olayların seyrini değiştire bilirdi. Bu yüzden diğer üzey kardeşleri olan Hanlar Ağa ve Mehdigulu Ağayla birlikte Abülfeth Ağanın birlikleri ile savaştılar ve zafer kazandılar. Bu savaş 1804 yılının Aralık ayında meydana çıkmıştır. Kürekçay Antlaşmasıyla Karabağ Hanlığının Rus İmpratorluğunun korumasını kabul etmesi üzerine Muhammed Hasan Ağaya tümgeneral rütbesi verilmiştir. O, 1804-1813 Rus-İran Savaşında savaşmış ve Karabağtan olan süvari birliklere kumandanlık etmiştir. Ayrıca elmaslarla süslenmiş bir madalya ve "Sadakat İçin" gravürüyle ödüllendirilmiştir. 1805 Ağustosta hastalanmış ve Kasım ayında vefat etmiştir. Ailesi II. Şahverdi Han Ziyadoğlu-Kacarın kızı Hayrennise Begüm ve Hoy hanının kızı Mahşeref Hanımla evlenmiştir. Hayrennise Begüm — Gence hanı II. Şahverdi Han Ziyadoğlu-Kacarın kızı Caferkulu Ağa Cevanşir Şükür Ağa Cevanşir (d. 1789-ö. 1844'den sonra) İsmayil Ağa Cevanşir (d. 1807-?) Hancan Ağa Cevanşir (d. 1793-ö. 1844'den sonra) Mahmud Ağa Cevanşir (1818-?) Aslan Ağa Cevanşir (d.1865-ö.1944) Han Şuşinski (d.1901-ö.1979) — hanende Allahyar Cevanşirov (d.1907-ö.1972) — müzisyen ve Tar sanatçısı Ruhsare Cevanşirova (d.1909-ö.1974) Ağahan Abbaskulu Ağa Cevanşir (d.1834-?) Güllü Begüm Şirin Begüm Kiçik Begüm Tubi Begüm Mahşeref Hanım — Hoy hanının kızı Büyük Han (d.1804-ö.1844'den sonra) Kaynakça Kategori:Azeri soylular Kategori:Rus İmparatorluğu generalleri Kategori:1766 doğumlular Kategori:1805 yılında ölenler Kategori:Şuşa'da ölenler Kategori:Karabağ Hanlığı Kategori:Şuşalı askerler