Muhammed Sâlih Tettevî

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

sağ|küçükresim|200px| Muhammad Salih Tettevî (; Hicri: 1074/Miladi: 1663-64), Moğol metalürjist, astronom, geometri uzmanı ve zanaatkâr, Babür İmparatoru Şah Cihan döneminde ve Sind'li Babür Nevvab Mirza Gazi Bey valiliği sırasında Pakistan'daki Sind eyaletinin Thatta şehrinde doğmuş ve büyümüştür. Bu yıllarda genç metalürjistler işe alınır, himaye edilir ve Agra'daki Babür sarayına teslim edilirdi. Gök küresi 1559 yılında Muhammed Salih Tettevî, Babür İmparatorluğu'nda gizli bir cire perdue yöntemi kullanarak pirinçten yapılmış tek parça, ek yerleri olmayan, üzerine Arapça ve Sanskritçe yazılarla gök cisimlerinin resimli temsilleri işlenmiş kusursuz ve devasa bir gök küresi üreterek hem mühendislik hem de metalürji açısından hayret verici bir başarı göstermiştir. Bu gökküre, gökyüzü haritası görevi gördüğü gibi gök bilimi hesapları içinde dakik bir araç olarak da kullanılıyordu. Tek parçadan yapılma, ek yerleri olmayan bu kürelerden, 1590 ile 1842 yılları arasında Babür İmparatorluğu döneminde Lahor ve Keşmir'de toplam 21 tane imal edilmiştir. Bu işin merkezi Lahor idi. Gökkürelerin ilki Ekber Şah devrinde Kaşmirli Ali İbn Lokman tarafından, sonuncusu Hindu metalürjist Lahorlu Lala Balhumal tarafından yapıldı. İçlerinde en büyüğü Şah Cihan devrinde Muhammad Salih Tettevî tarafından 1630’da imal edilen küredir. Mirası Tarihçilere göre Babür İmparatorluğu'nda kusursuz bir gök küresi yaratan ilk kişi Ali Kashmiri ibn Luqman'dır (Hicri: 998/Miladi: 1589-90) Babür İmparatoru Ekber Şah döneminde Keşmir'de birçok şaheser yaratmıştır, ve onun yönetimi sırasında bu zanaat Lahor şehrine girdi ve buradaki atölyeler en üretken yerlerdi, çünkü orada metalürjistler hassas ve kusursuz döküm küreler yapıyorlardı. Ancak en üretken ve en büyüğü Babür İmparatorluğu döneminde yapılmıştır. Şah Cihan tarafından Muhammed Salih Tettevî'ye (Hicri: 1074/Miladi: 1665) yaptırılmıştır ve hem Arapça hem de Farsça dillerinde yazılmış olmasıyla ilgi çekicidir. Dikişsiz döküm küreler on dokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar Lahor'da yapılmaya devam etmiştir. Kaynakça Kategori:Babür İmparatorluğu'nda kişiler Kategori:Sindhiler Kategori:Astronomlar Kategori:Metalürjistler Kategori:Matematikçiler Kategori:Sind Kategori:Orta Çağ Müslüman astronomları Kategori:Orta Çağ Müslüman matematikçileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Muhammed Sâlih Tettevî

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi