Mustafa Talas

[bullvar_katip]

[[Dosya:Tlass and Nasser, 1969.jpg|küçükresim|Genelkurmay Başkanı Talas, Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdül Nasır ile, Kahire, 1969]] Mustafa Abdülkadir Talas ( Muṣṭafâ ʿAbdü'l-Ḳâdir Ṭalâs; 11 Mayıs 1932 – 19 Haziran 2017), Suriyeli asker ve siyasetçi. 1972-2004 yılları arasında Suriye Savunma Bakanı olarak görev yaptı. Hafız Esed döneminde dört üyeli Bölge Komutanlığı'nın üyesi olarak görev yapmıştır. Hayatı Humus kenti yakınlarındaki er-Resten'de, 11 Mayıs 1932 tarihinde tanınmış bir yerel Sünni Müslüman aileye doğdu. Babası Abdülkadir Talas, Osmanlı döneminde Türk garnizonlarına mühimmat satarak geçimini sağlayan küçük bir Sünni idi. Öte yandan, ailesinin üyeleri de Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Fransız işgalciler için çalıştı. Babasının büyükannesi Çerkes kökenli ve annesi Türk kökenliydi. Talas'ın ayrıca annesi aracılığıyla bazı Alevi aile bağlantılarına sahip olduğu söylenir. İlk ve orta öğrenimi Humus'ta aldı. 1952'de Humus Askeri Akademisi'ne girdi. 15 yaşında Baas Partisi'ne katıldı ve Humus'taki askeri akademide okurken Hafız Esed ile tanıştı. İki subay, 1958-1961 döneminde Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin Suriye ile Mısır arasında birleşmesi sırasında Kahire'ye yerleştirildiklerinde arkadaş oldular: ateşli Pan-Arap milliyetçileri, her ikisi de Mısır'ın lehine haksız denge olarak gördükleri birliği koparmak için çalıştılar. 1960'larda Hafız Esed, Baas Partisi tarafından desteklenen 1963 darbesi ile Suriye hükûmetinde ön plana çıktı. Daha sonra Talas'ı üst düzey askeri ve parti makamlarına terfi ettirdi. 1965 yılında Humus'un Baas ordusu komutanıyken hükûmet yanlısı arkadaşlarını tutukladı. Nusayrilerin egemen olduğu bir Baas fraksiyonunun yaptığı 1966 darbesi Esad'ı ve Talas daha da güçlendirdi. Hükûmet içindeki gerilimler kısa süre sonra ortaya çıktı, Esed bir pragmatistliği ana savunucusu olarak ortaya çıktı, askeri tabanlı hizip egemen aşırı solcuların ideolojik radikalizmine karşıydı. 1967 Altı Gün Savaşı'ndaki Suriye yenilgisi hükûmeti utandırdı ve 1968'de Esad Talas'ı yeni Genelkurmay Başkanı olarak atamayı başardı. Kara Eylül ihtilafına Suriye müdahalesi girişimi yüzünden, güç mücadelesi açık çatışmalara dönüştü. 1969'da Pekin'e askeri bir görevle giderek Çin hükûmeti ile silah anlaşması yaptı. Sovyetler Birliği'ni, Suriye'de devam eden ardıllık anlaşmazlığından uzak durmak için kasten hesaplanan bir hareketle, Çin ve Sovyet orduları arasındaki Ussuri nehrindeki kanlı çatışmalardan sadece iki ay sonra Mao Zedong'un Küçük Kırmızı Kitabı'nı sallayarak fotoğraflanmasına izin verdi. Sovyetler Birliği daha sonra Suriye'yi desteklemeyi ve silah satmayı kabul etti. 1970 "Düzeltici Devrim" kapsamında Hafız el-Esad iktidarı ele geçirdi ve kendini Diktatörlük sistemini kurdu. 1972 yılında savunma bakanlığına terfi etti ve Suriye'deki 30 yıllık tek kişilik iktidarın ardından Esed'in en güvenilir sadakatçilerinden biri oldu. As'ad Abu Khalil'e göre, Mustafa Talas'ın Hafız Esed'in savunma bakanı olması için "güç temeli yoktu, vasattı ve siyasi yeteneği yoktu ve patronuna sadakati tamamlanmıştı." şeklinde ifade etmiştir. Savunma bakanı olarak görev yaptığı sırada, İslamcı veya demokrat olmasına bakılmaksızın tüm muhalifleri bastırdı. 2000'li yılların başında, savunma bakanlığı görevine ek olarak başbakan yardımcısıydı. Ayrıca Baas Partisi merkez komitesinin bir üyesiydi. Diğer parti rolleri arasında parti askeri bürosu başkanlığı ve parti askeri komitesi başkanlığı da vardı. Hafız'ın oğlu Beşşar Esed'in devlet başkanlığı, Talas da dahil olmak üzere bir grup üst düzey yetkili tarafından güvence altına alındı. Esed'in 2000 yılında ölümünden sonra geçiş dönemini denetlemek için 9 üyeli bir komite kuruldu ve üyeleri arasında yer aldı. Talas ve taraftarları birçok kişi tarafından genç Esed'in izlediği gizli liberalleşmenin muhalifleri olarak ve Suriye'nin sert dış politika duruşlarını korumak aynı zamanda, hükûmetin yolsuzluğuna yoğun bir şekilde dahil olmuş, yerleşik ayrıcalıklar için mücadele etmek için görüldü. Şubat 2002'de Ürdün gazetesinde El Düstur, Talas'ın istifa mektubunu Beşşar Esed'e gönderdiğini ve Temmuz 2002'de istifa etmeyi başardığını belirtti. [29] Ancak 2004 yılında Talas'ın yerine savunma bakanı olarak Hasan Türkmani geldi. Asıf Şevket'in Mustafa Talas'ın görevden alınması için bastırdığı da iddia edilmektedir. 2005 yılında bölgesel komutadan da çıktı. Mustafa Talas ve oğlu Firas, 2011'de Esed'e isyan başladıktan sonra Suriye'den ayrıldı. Tedavi için Fransa'ya gitti. Bir iş insanı olan Firas, 2011'de Suriye'den ayrılarak Mısır'a geçti. Diğer oğlu Menaf, Temmuz 2012'de, Esad hükûmetinden kaçarak önce Türkiye'ye ardından Fransa'ya kaçtı. 19 Haziran 2017 tarihinde 85 yaşında Paris'te öldü. Kaynakça Kategori:1932 doğumlular Kategori:2017 yılında ölenler Kategori:Suriyeli siyasetçiler Kategori:Suriyeli askerler Kategori:Suriye savunma bakanları Kategori:Suriye Ordusu genelkurmay başkanları Kategori:Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi Bölge Komutanlığı üyeleri Kategori:Suriye milliyetçileri