MV Savarona

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

MV Savarona, 28 Mart 1931'de Hamburg'da denize indiğinde dünyanın en büyük yatı olan, 23 Şubat 1938’de yedi yaşındayken Türk Hükûmeti tarafından satın alınarak devrin cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'e hediye edilmiş yat. Günümüzde de dünyanın en büyük yatlarından birisidir. Türkiye'nin Ertuğrul yatı'ndan sonraki Cumhurbaşkanlığı yatıdır. Atatürk; ölümünden önce gemide elli gün vakit geçirmiş, bu süre boyunca yatta kabine toplantıları düzenlemiş, önemli konuklar ağırlamıştır. Yatın sahibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti'dir. 1989 yılında hurdaya çıkarılan, gelen tepkilerden sonra bir iş adamına kiralanan yat, 2013 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesine alınmış, 2019'da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na devredilmiştir. Tarihi İnşa edilmesi Büyük servet sahibi ABD'li bir hanım olan Emily Roebling Cadwallader için tasarlanan gemi, adını Hint Okyanusu'nda yaşadığı iddia edilen "Sava" adlı efsanevi Afrika kuğusundan alır. Bayan Cadwalader’in genç kızlık adı olan "Rona" ile "Sava" adının birleşmesinden "Savarona" adı ortaya çıkmıştır. Alman gemi inşaat ve mühendislik şirket Blohm & Voss tarafından Hamburg'da inşa edilmiştir. Omurgası 29 Temmuz 1930 günü törenle kızağa konmuş ve tekne 28 Şubat 1931 günü tamamlanmıştır. Savarona, 124.3 metre gövde uzunluğuyla dünyanın en büyük yatıydı. İç tasarımı Donald Starkey Designs, dış tasarımı Cox & Stevens, deniz mühendisliği ise Cox & Stevens ve Diana Yacht Design B.V. tarafından yapıldı. Geminin toplam maliyeti 4 milyon $ (Ağustos 2021 eşdeğeri 70.7 milyon $) idi. Antikaya çok meraklı olan Cadwallader ve eşi, Fransa Kralı XVI. Louis’ye ait bir çift karyola satın alarak yata koydurmuştu, yatın baş tarafındaki yemek salonu da tamamen Fransız Kralı XV. Louis’e ait orijinal bir salondu. Diğer mobilyaları mutfak takımları da o dönemin ihtişamını yansıtacak değerdeydi. Panama bandırası çektikleri yatla bir süre dünyayı dolaşan Bayan Cadwalader ve eşi, ağır vergiler nedeniyle Savarona'yı ülkelerine götüremeyince Almanya’da bir limana çektiler. 5 yıl denize açılmadan limanda bekledikten sonra Şubat 1937'de satışa çıkarıldı; İngiltere ve Almanya limanlarında alıcı bekledi. Türk hükûmeti tarafından satın alınıp Türkiye'ye getirilmesi Dünyanın en büyük yatı Savarona, 23 Şubat 1938'de Türk hükûmeti tarafından 1.2 milyon $ (Ağustos 2021 eşdeğeri 23.4 milyon $) karşılığında satın alındı ve o sırada sağlığı kötüleşmekte olan Mustafa Kemal Atatürk'e hediye edildi. Amerikan bandıralı gemiyi Berlin'den Dr. Ftzer adlı bir kişi de satın almak istemiş; satın alma süreci ABD-Türkiye-Almanya arasında bir diplomatik faaliyete neden olmuştur. Yat, Türkiye'den Birleşik Krallık'a giden bir heyet tarafından 24 Mart 1938'de düzenlenen bir törenle teslim alındı. Southampton Limanı’nda düzenlenen bayrak çekme törenine İngiliz bahriyesinden amiral ve komutanlar, şehrin ileri gelenlerinden birçok kimse katıldı. Törende Türk bayrağı, Londra Büyükelçisi Ali Fethi Okyar tarafından çekildi. Savarona, teslim alındıktan sonra Almanya’ya götürüldü mal edildiği tersanede iki aylık bir bakım gördü. Ertuğrul Yatı Süvarisi Said Özege idaresindeki 45 kişilik mürettebat ile Türkiye’ye getirildi. 1 Haziran 1938'de Türkiye'ye vardı. Atatürk'ün yatta geçirdiği günler küçükresim|Atatürk, Savarona yatında istirahat ederken Savarona İstanbul'a vardığında Atatürk yatı görmeye Başvekil Celâl Bayar, Cumhurbaşkanlığı Başkâtibi Hasan Rıza Soyak, Başyaveri Celâl Tolgay, Kılıç Ali, yakınlarından Cevat Abbas, Salih Bozok, İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ birlikte geldi. Yatı çok beğendi ki 54 gün karaya çıkmadan Savarona’da kaldı. Bu süre içinde Atatürk yatta, Romanya Kralı Carol da dahil olmak üzere önemli konuklar ağırladı; Bakanlar Kurulu ile toplantılar yaptı. Yaptığı son Bakanlar Kurulu toplantısı, 9 Temmuz 1938 günü Savarona’da yaptığı, ana konusu Hatay sorunu olan 3,5 saatlik toplantı oldu. Sağlık durumunun ağırlaşması üzerine Atatürk, 24 Temmuz gece yarısında Acar motoru ile yattan alınarak Dolmabahçe Sarayı’na nakledildi. 10 Kasım 1938'de öldü. Savarona, Atatürk’ün cenazesini İstanbul'dan İzmit’e taşıyan filoda da yer aldı. Cenazeyi taşıyan Yavuz zırhlısının ardında farklı ülkelerden gelen savaş gemileriyle birlikte Atatürk’ü uğurladı. 1938-1979 Savarona, İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı döneminde de Cumhurbaşkanlığı yatı olarak korundu. Hava saldırısına uğramaması için II. Dünya Savaşı boyunca İstanbul Boğazı'nda Kanlıca Koyu'nda demirli kaldı. 1946 seçimlerinden sonra Savarona politik tartışmalara konu oldu. 27 Aralık 1947’de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Savorana'nn durumu tartışıldı ve satılması talep edildi. Tamir ettirilip hastane ya da okul gemisi olarak kullanılıp kullanılamayacağının araştırılmasına karar verildi. Satılması talebi daha sonraki yıllarda da Meclis'te gündeme geldi. Basın, satılmasına tepki gösterdi ve satış gerçekleşmedi. 1950’de Demokrat Parti iktidara gelmesinden sonra Savarona, Mısırlı zenginlere kiraya verildi; ancak Atatürk’ün yadigarı olan yatta ölçüsüz eğlenceler düzenlenmesi tepkilere neden oldu. Celal Bayar’ın isteğiyle 1951 yılında okul gemisi olarak kullanılmak üzere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na devredildi.1951'de Güneş Dil adıyla eğitim gemisine çevrildi. 65 öğrenciyle Hindistan’ın Bombay şehrini ziyareti sırasında büyük ilgi ile karşılandı. Yatta, yabancı devlet yetkilileri ağırlanmaya devam edildi. İran Şahı Rıza ve Şahbânu Süreyya 1956'da Savarona'da kaldı. Yunan Kralı Paulus, Irak Meliki II. Faysal bu yatta ağırlanan en tanınmış isimlerdendir. Türkiye'nin üçüncü cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Hazine adına 1954’deki Yugoslavya, 1955’deki Pakistan resmî ziyaretlerini bu gemiyle yaptı. Yangın Gemi, 3 Ekim 1979'da Heybeliada'da demirliyken makine dairesinde çıkan yangın sonucu büyük hasar aldı. 24 saat süren yangının ardından gemiden geriye sadece teknesi kaldı. Tüm salon ve kamaraları değerli eşyasıyla beraber kül oldu. Atatürk’e ait eşyaların bazısı denize atılarak kurtarılabildi. Yangının sebebi anlaşılamadı. Gölcük Tersanesi'nde 6 ay boyunca onarıldı ve tekrar eğitim gemisi olarak hizmet vermeye başladı, ancak 27 Temmuz 1986’da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinden çıkarıldı. Yangından kurtarılan bazı eşyaları 1986'da İstanbul Deniz Müzesi'ne devredildi. Hurdaya çıkarılması ve kiralanması [[Dosya:Savarona (Kuruçeşme, İstanbul - Şubat 2013).ogv|küçükresim|300px| Savarona, Kuruçeşme'de (Şubat 2013)]] 1989 yılında gemi hurdaya çıkartıldı. Bu haberin basında yer alması sonrasında Savarona, 49 yıllığına Türk iş insanı ve armatör Kahraman Sadıkoğlu tarafından kiralandı. Sadıkoğlu'nun firması, Tuzla tersanesinde üç yıllık onarım sürecinde 45 milyon dolarlık harcama ile gemiyi tamamen yeniledi. Orijinal buhar türbini motorları sökülerek, yerine modern Caterpillar dizel motorlar takıldı. Yenilenen gemi, turizm amacıyla kullanıldı. Kışlarını İstanbul’da; yazlarını ise Cote d ’Azur'da geçirdi. Atatürk’e ait oda müze olarak, aslına uygun biçimde muhafaza edildi. Savarona, 2010 yılında Antalya'da düzenlenen bir fuhuş baskını ile gündeme geldi ve fuhuş çetelerine kiralandığı anlaşıldı. 25 yıl boyunca yatı işleten Sadıkoğlu'nun sözleşmesi 2013'te iptal edildi ve Savarona, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından devralındı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet büyüklerinin Türkiye'de ve yabancı ülkelerde gerçekleştireceği toplantı ve görüşmelerde prestij amaçlı olarak değerlendirilmek üzere bakım ve restorasyonu yapıldı. 10 ay süren restorasyon ve bakımın ardından yapılan tecrübe seferinden sonra. İstanbul Kuruçeşme Limanı'nda demirlendi. Devrin cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a tahsis edilen yatta, cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul’daki bazı uluslararası kabullerini yaptı. Yenilemenin ardından yatta ilk resmî resepsiyon, Mart 2015'te Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi Bakir İzzetbegoviç'in ağırlanması oldu. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı 2019'da Savarona, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Deniz Kuvvetleri Komutanlığına devredildi ve Pendik’teki İstanbul Tersane Komutanlığına getirildi. Donanımlar Savaronanın donanımları arasında yüzme havuzu, Türk hamamı, orijinal tasarımından beri korunan 86 metrelik altın işlemeli büyük merdivenler, sinema salonu ve Atatürk'ün şahsi eşyalarının yer aldığı kütüphane bulunmaktadır. Atatürk'ün 55 gününü geçirdiği odasında Selanik'te kullandığı belirtilen ahşap karyolası ve yatağı bulunur. Üzerinde "MKA "yazılı sigarası ile mendili, eldiveni, fotoğrafları, Atatürk'ün el yazısının yer aldığı tabloyla Cumhurbaşkanlığı forsu, bardakları ve bastonu odada sergilenmektedir. Savarona'ya ait o dönemden kalma tek belge olan kroki, geminin güvertesine çıkış noktasındadır. Özellikler Kaynak Uzunluk: 1949: su hattı - toplam; 2010: su hattı - pupadan burun direğine Genişlik: 1949 ve 2010: 53ft. Su çekimi: 1949: 20'6" ortalama; 2010: 20ft. Tonaj: 1949: 5,710 ton; 2010: 4,646 gross ton Motorlar: 1949: 6 oranlanmış türbin, 2 şaft, 10,750 h.p.; 1993: 2 × 3,600 h.p.Caterpillar 3608 dizel motoru Kazanlar: 1949: 4 su tüplü, 400lb. çalışma basınçlı, fuel oil kazanı Hız: 1949: 18 knot (tasarımda 21); 2010: 15.5 knot seyir, 18 knot maksimum Menzil: 1949: 15 knot ile 9,000 mil Mürettebat: 1949: 79; 2010: 44 Odalar: 2010: 17 duble suit Silahlar: 1949: 2 3-pdr. deniz topu Savarona hakkında yayınlar 1939 yılında İkdam gazetesinde "Atatürk’ün Savarona'daki 56 Günü" başlıklı bir yazı dizisi yayımlandı. Rahmi Yağız tarafından hazırlandığı düşünülen bu yazı dizisi gazeteci Sinan Onuş tarafından 2022'de kitap olarak yayımlandı. Savarona yatının satın alma süreci, yazar Rıfat Bali tarafından "Savarona: Atatürk'e Son Armağan" (2010) adıyla kitaplaştırıldı. Ayrıca bakınız Ertuğrul yatı Notlar Kaynakça Dış bağlantılar Savarona official website (Adobe Flash required) Savarona on SYT Complete specifications, refit and sales information and photos of Savarona Maritime Matters: Ocean liner history and cruise ship news – Picture Windward Islands: World wide luxury yachts –Story, pictures Yachting Greece – Story, pictures Monaco Yachts – Four fine pictures All About Turkey – History Kategori:Mustafa Kemal Atatürk Kategori:Türk yolcu gemileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

MV Savarona

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi