NASAMS

[bullvar_katip]

NASAMS ( Norveç Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi, aynı zamanda Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi olarak da bilinir), kısa ve orta menzilli dağıtılmış ve ağ bağlantılı,Kongsberg Defence Aerospace (KDA) ve Raytheon tarafından geliştirilmiş kara konuşlu hava savunma sistemi . Çok çeşitli harp başlıklarını ateşleme kabiliyetine sahip olup insansız hava araçlarına (İHA), helikopterlere, seyir füzelerine, insansız savaş hava araçlarına (SİHA'lar) ve sabit kanatlı uçaklara karşı etkilidir, . NASAMS, yerden fırlatılan AIM-120 AMRAAM'ın (Gelişmiş Orta Menzilli Havadan Havaya Füze) ilk uygulamasıydı. NASAMS 2, 2007 yılından beri faaliyette olan Link 16'yı kullanabilen NASAMS sisteminin yükseltilmiş versiyonudur. 2019'dahizmete giren, NASAMS 3 serinin en son versiyonudur. Bu yükseltme füze sistemine , menzili 25km olan AIM-9X Sidewinder ve IRIS-T SLS kısa menzilli füzeleri ateşleme yeteneği eklemiştir . Bunun yanında AMRAAM-ER genişletilmiş menzilli füzeler ( ) ve havada kaldırılabilen mobil fırlatıcıları kullanma kabiliyeti kazanmıştır. NASAMS, Patriot gibi daha uzun menzilli sistemlerle birlikte çalışabilmektedir. Gelişim NASAMS'ın geliştirilme süreci, 1980'lerde Kongsberg Defence Aerospace'in (KDA) Hughes Missile Systems ve Hughes Aircraft Ground Systems Group ile bir araya gelerek Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri (RNoAF) için ortak olarak programı başlatmasıyla başladı. Projenin başlangıcında, NASAMS'in, Norveç'in güney hava üslerini hali hazırda savunan iki Nike Hercules tesisinin yerini alması ve F-16'larla birlikte hareket ederek burada katmanlı bir savunma sağlaması amaçlandı. İlk Olarak, Uyarlanmış Şahin (NOAH) programı için, KS500F bilgisayarlarına ve iki renkli CRT ekranlı KMC9000 kontrol konsoluna sahip entegre hava savunma muharebe yönetim komuta ve kontrol sistemi geliştirildi. Bu sistemle Norveç'in MIM-23B Yarı aktif radar güdümlü füze sistemi geliştirilmiş oldu . Bu komuta ve kontrol sistemi, mevcut AN/MPQ-46 Yüksek Güçlü Aydınlatıcı Doppler Radarını (HPIR) AN/TPQ-36 karşı batarya radarıyla entegre etti ve TPQ-36A yazılım yükseltmesiyle üç boyutlu bir alçak irtifa hava sahası gözetleme radarına dönüştürüldü. . Geliştirilmiş NOAH sistemi, her fırlatıcı için aynı anda sadece bir tane hedefe ateş edebildiğinden, düşman tarafından toplu olarak ateşlenen bir balistik füze saldırısına karşı etkisiz kalmaktaydı. Bu sebeple RNoAF daha dağınık mimarili, ağ merkezli, birden çok radar ve fırlatıcının birlikte çalışabildiği bir geliştirme talep etti. MIM-23B füzesi, ilk yaklaşma sırasında bir atalet navigasyon sistemini kullanan aktif radar güdümlü AIM-120 AMRAAM füzesi ile değiştirildi.TPQ-36A radarı, dönen AN/MPQ-64 Sentinel konfigürasyonu ile değiştirilerek test atışları Haziran 1993'te yapıldı; sistem 1994'ün sonlarında - 1995'in başlarında kısmi olarak operasyonel kapasiteye sahip olsa da 1998'de tam olarak operasyonel hale getirildi. Bu sistemi baz alarak geliştirilmiş NASAMS 2, 2000'lerde geliştirildi ve 2006'da faaliyete geçti. Üçüncü nesil NASAMS 3 ise, 2010'larda geliştirildi ve 2019'da Faaliyete girdi. Birinci nesil NASAMS Sistem, ABD yapımı TPQ-36A hava savunma X bant 3 boyutlu radarını, ve yine ABD yapımı AMRAAM füzelerini; FDC (Ateş Dağıtım Merkezi'nin kısaltması) olarak adlandırılan, Norveç'te geliştirilen savaş yönetim sistemi olan C4I (komuta, kontrol, iletişim, bilgisayarlar ve istihbarat) sistemi ile entegre etmiştir. Bir radara bağlı FDC, bir "Edinme Radarı ve Kontrol Sistemi" (ARCS) oluşturur. NASAMS'in yetenekleri, ağ temelli ve dağınık sistem mimarisi kullanılarak geliştirilmiştir. Sistemin komuta-kontrol modülü, Taktik Kontrol Görevlisi (TCO) ve Taktik Kontrol Asistanı (TCA) için birbirinin aynısı iki konsol barındırır. AMRAAM füzesi, altı füze barındıran bir fırlatıcıdan ateşlenir. Standart AMRAAM füzesi 25km'ye kadar yatay menzile sahiptir. Bazı kaynaklar, standart versiyonunun menzilini "15km'nin üzerinde" ve genişletilmiş menzil versiyonunu 40km olarak göstermektedir. Norveç Hava Kuvvetleri, 90'lı yılların sonlarında, NASAMS savaş kontrol sistemlerini, ARCS sistemleriyle entegre ederek Norwegian Solution(NORSOL) adında bir entegre kara konuşlu hava savunma sistemi geliştirildi. BU sistemdeki İkincil silah sistemleri arasında RBS 70 lazer ışını destekli MANPADS sistemi ve Bofors 40mm L70 tabancası ( Oerlikon Contraves FCS2000 tek darbeli doppler izleme radarı tarafından kontrol edilir) yer alıyordu. Sistem, tüm kademelerdeki komutanlara savaş alanı farkındalığı sağlamak ve dost uçakların korunmasını sağlarken over-kill(yani, birden çok hava savunma birimi tarafından tek bir tehdide angajman)ve under-kill (herhangi bir birimin tehdide müdahale edememesi) durumlarını önlemek için üç sistemi de (NASAMS, RBS70 ve L70/FCS2000) entegre etti. NASAMS 2 küçükresim|İspanya'da bir askeri geçit töreni sırasında İspanyol NASAMS 2 fırlatma aracı küçükresim|Fin Sisu E13TP NASAMS 2 fırlatma aracı Norveç Hava Kuvvetleri, KDA ile birlikte 2000'li yılların başlarında NASAMS 2 adlı bir NASAMS geliştirme projesi başlattı. Geliştirilmiş sürüm ilk olarak 2006 yılının ortalarında Hava kuvvetlerine teslim edildi. İki versiyon arasındaki en büyük fark, standart taktik veri bağlantı kapasitesinin geliştirilmesinin( Link 16, Link 11, JREAP, ATDL-1 vb.) yanı sıra daha iyi bir yer radarının kullanılmasıdır. Sistemin 2007'de operasyonel hale gelmesi planlanmıştır. Bir NASAMS 2 bataryası, dört adede kadar Ateşleme biriminden oluşur; her ateşleme birimi, her biri altı AIM-120 AMRAAM füzesi taşıyan 3 füze rampası (LCHR), bir AN/MPQ-64F1 Geliştirilmiş Sentinel radarı, bir Ateş Dağıtım Merkezi aracı ve bir elektro-optik kamera aracı (MSP500) içerir. Geliştirilmiş Sentinel Radarı daha geniş spektruma, ayarlanabilir dönüş hızına ve daha yüksek hedef tespit ve takip performansına sahiptir. Radar platformu kendi güç kaynağı ile birlikte gelir ve çeşitli araçlara monte edilebilir. Her bir radar, verileri bağımsız olarak işleyebilir ve dağıtabilir ve diğer istasyonlara radyo bağlantıları, kablo, Multi Rolle Radio veya TADKOM aracılığıyla bağlanabilir. Bir lazer mesafe ölçer ile donatılmış Rheinmetall'in MSP500 elektro-optik sensörü ve bir TV kamerasının yanı sıra Geliştirilmiş bir termal kamera ile donatılmıştır. Bunlar, füzeleri pasif olarak ateşlemek için kullanılabilir. Ateş Kontrol Merkezleri (FDC'ler), coğrafi özelliklere göre dağıtılmış, merkezi ya da dağıtılmış veri mimarisine sahip sensörlerden gelen verileri birleştirerek, tüm hava sahasının detaylı görüntüsünü Taktiksel Kontrol Subayına sağlar. Her komuta yeri, göreve dayalı ortak taktik operasyon kontrolü (CTOC) arayüzüne sahip iki renkli ekran içerir. Kontrol sistemi, daha az görünür hale gelmek için kendisini sensörlerden ayırabilir. Operatörler, operasyon merkezi yazılımını (GBADOC) çalıştırarak merkezi bir kontrol rolünü alabilir. Hawk XXI yükseltmesinde bulunan Tabur Harekat Merkezine (BOC) benzeyen isteğe bağlı bir Taktik Kontrol Merkezi (TCC) aracı, bu rol için kullanılabilecek üçüncü bir komuta aracı özelliğini taşır. Kontrol modülleri çok çeşitli araçlara monte edilmekte olup her modül, Pusula ve GPS alıcısı kullanarak konumunu otomatik olarak belirleyebilmektedir. NASAMS 3 küçükresim|Dört AIM-120 AMRAAM ve iki AIM-9X Sidewinder füzesi ile Yüksek Hareketli Fırlatıcı (HML) Nisan 2019'da Norveç, geliştirilmiş NASAMS 3 sistemini faaliyete aldı; Mayıs 2019'da ilk atış testleri yapıldı. NASAMS 3, güncellenmiş atış Dağıtım istasyonu, ergonomik kontrol panelleri ve üç adet 30inç düz panel ekrana sahip bir "ADX" konsoluna sahiptir. Yeniden tasarlanan Mk 2 fırlatıcı, AIM-120 AMRAAM'a ek olarak fırlatma raylarından AIM-9X Sidewinder Block II kısa menzilli hava savunma füzeleri ve AMRAAM-ER füzelerini ateşleyebilmektedir. AMRAAM-ER, iki aşamalı AMRAAM güdüm başlığı baz alınarak geliştirilmiş , maksimum menzilde yüzde 50 artış ve maksimum irtifada yüzde 70 artış sağlayan Evolved Sea Sparrow Füze roket motorunu temel alan, angajman menzilini arttıran bir menzil yükseltmesidir, maksimum menzili 50km'dir. Arttırılmış menzilli füze, hızlı uçan ve sert manevra yapan hedefleri düşürmek için daha fazla yeteneğe sahip olacak. Mayıs 2019'da AIM-9X Block II, Norveç'teki Andøya Uzay Merkezi'ndeki NASAMS rampalarından test atışları yapılmıştır. 2019'da, yeni bir kısa menzilli "Mobil Kara Tabanlı Hava Savunma Sistemi" konfigürasyonu geliştirilmeye başlandı. Bu sistemde her batarya IRIS-T Füzelerini taşıyan IRIST SLS fırlatıcılarını paletli taşıyıcılar ile kullanabilen ya da 4 tekerli M1152A1 HMMWV- şasili Yüksek manevra kabiliyetli taşıyıcılara monte edilen, AIM-120 AMRAAM sistemini ihtiva eder. BU sistemler Amerkan Ordusu tarafından C-130 ya da C-17 uçakları ile taşınabilecek şekilde tasarlanmıştır . High Mobility Launcher, dört fırlatma rayından hem AIM-120 hem de AIM-9X'i fırlatabilir ve iki ek rayla donatılabilir. IRIS-T rampaları ve destek araçları , Zırhlı Savaş Destek Aracı (ACSV) ve yükseltilmiş M113 ( M577A2 ) komuta araçlarının şasisinde ve Weibel Scientific tarafından tasarlanan XENTA-M X-band radarları ile donatılacak şekilde tasarlanmaktadır. Haziran 2019'da Avustralya, CEA taktik (CEEATAC) ve CEA operasyonel (CEAOPS) AESA radarları, HMMWV yerine Hawkei PMV araçları üzerine kunuşlu, Yüksek Mobilite özelliklerine sahip radar taşıyıcıları ve Raytheon Australia'nın Mawson Lakes'teki tesisinde üretilen Ateş Dağıtım Merkezi araçları ile donatılmış NASAMS 3'ün yerel olarak üretilmiş bir versiyonunu sipariş etti. Sistemin aynı zamanda Raytheon AN/AAS-52 Hedefleme Sistemi, yüksek çözünürlüklü gündüz/gece görüntüleme sensörü ve entegre lazer telemetre içeren bir elektro-optik/kızılötesi (EO/IR) yönlendirme sistemi içermesi hedeflenmektedir. Avustralya Ordusu, NASAMS tabanlı geliştirilecek hava savunma ağına 2,5 milyar A$ harcamayı planlamaktadır. Ekim 2021'de Raytheon, NASAMS 3'ün aslen MIM-104 Patriot sistemi için geliştirilen GhostEye (eski adıyla LTAMDS) teknolojisine dayalı yeni bir orta menzilli AESA radarı olan GhostEye MR ile yenileneceğini duyurdu. Mart 2022'de Raytheon, Yüksek Enerji Lazer Silah Sisteminin(HELWS), özellikle drone sürülerine karşı NASAMS sistemine entegre edilebileciğini gösteren bir test gerçekleştirdi. Füzeler AMRAAM stokları diğer ülkelerin ürettiği tüm alternatif füzelerden çok daha fazla kullanılan, dünyanın en yaygın füze sistemidir. NASAMS, AIM-9 Sidewinder, AMRAAM ve AMRAAM-ER gibi mevcut havadan havaya füzelerin hemen hepsini kullanma kapasitesine sahip olduğundan, NATO'nun cephaneliğindeki bir NASAMS bataryasından, sistem özellikleri değiştirilmeden binlerce eski model füze kullanılabilir. AIM-9X varyantı, füzenin eski varyantlarının gerektirdiği fırlatma rayı nitrojen besleme ihtiyacını ortadan kaldıran dahili bir soğutma sistemi içerir. Raporlara göre NASAMS, "NATO ve müttefiklerinin, özellikle hava savunma sistemi için sağlayabileceği çok çeişitli füzeleri ateşleyebilme kabiliyeti nedeniyle Ukrayna için son derece uygun" olarak tanımlanmıştır. Özellikle eski AMRAAM A ve B modelleri Ukrayna'ya gönderilebilip NASAMS sistemleri tarafından ateşlenebilecek durumdadır. Örneğin Birleşik Krallık hükümeti, AMRAAM'lar da dahil olmak üzere "yüzlerce ek hava savunma füzesi" bağışlamayı teklif etti. Servis geçmişi 2005 ABD başkanlık yemin töreni sırasında Washington, DC ve Beyaz Saray çevresindeki hava sahasını korumak için NASAMS kullanıldı. 2017'de Litvanya , kendi hava savunma yeteneklerini geliştirmesi amacıyla NASAMS-3 sipariş etti. 2020 yılında iki batarya teslim edildi Nisan 2017'de Avustralya kısa mezilli hava savunma ihtiyacı doğrultusunda özgün NASAMS sistemlerinin kendi ülkesinde üretilmesine karar verdi. 20 Haziran 2019'da Kongsberg Defence & Aerospace AS (Norveç) ile ana yüklenici Raytheon Australia arasında 185 milyon USD değerinde anlaşma imzalandı. NASAMS'inn Avustralya versiyonu yerel olarak üretilen bileşenleri kullanılarak üretilecektir. Eylül 2021'de, Avustralya NASAMS için ilk iki Ateş Dağıtım Merkezi kabul testlerini geçti. Şubat 2022'de, NASAMS bataryaları için Mk2 fırlatıcılar tamamlandı; 2022'de ilk üç fırlatıcının teslim edilmesi planlandı. 2019'da Katar, NASAMS sistemi ile birlikte kullanılmak üzere AMRAAM-ER füzeleri siparişi verdi. 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra, 1 Temmuz 2022'de ABD Hükümeti, Ukrayna'ya gönderilmesi planlanan 820 milyon dolarlık askeri yardım paketinin bir parçası olarak, Ukrayna Güvenlik Yardım Girişimi (USAI) aracılığıyla NASAMS hava savunma sistemlerinin teslim edileceğini duyurdu. Bir Amerikan Savunma yetkilisi, Ukrayna'nın elindeki tüm sistemlern Sovyet sistemleri olduğunu, uzun vadede sovyet hava savunma sistemlerinin kullanılmasının sürdürülebilir olmayacağını söyledi. Bu girişim, Ukrayna hava savunmasının Sovyet döneminden kalma sistemlerden, modern bir hava savunmasına güncellenmesinin bir parçasıdır. Tedarik edilen sistemler Norveç stoklarından edilmesi veya envanter dışı kalmış birimler olması planlanmıştır. 29 Temmuz 2022'de ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna ya gönderilmek üzere her biri altı füzeye sahip 12 mobil fırlatıcıdan oluşan iki NASAMS bataryasının satın alınması için resmi sürecini başlattığını açıkladı. 24 Ağustos 2022'de ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna Güvenlik Yardım Girişimi (USAI) kapsamında Ukrayna'ya ek altı NASAMS bataryası ve ek mühimmat sağlayacağını duyurdu. Pentagon, Eylül 2022'de Ukrayna için gönderilmesi planlanan NASAMS'in iki ay içinde teslim edilmeye başlayacağını söyledi. Gönderilen ilk NASAMS bataryaları, Ukrayna'ya Kasım 2022'de ulaştı. Pentagon, NASAMS'ın 15 Kasım 2022'de gerçekleşen Rus füze saldırıları sırasında sistemin %100 başarı oranına sahip olduğunu açıkladı ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskyy, saldırı sırasında sistemin hedeflenen 10 füzeden 10'unu düşürdüğünü açıklamıştır. ABD hükümeti, mevcut üretim oranlarıyla sıfırdan yeni bir sistem üretmek iki yıl sürebileceğinden, Orta Doğu ülkelerine daha önce satılmış NASAMS sistemerini Ukrayna'ya yönlendirmeye çalışmaktadır. Raytheon CEO'su Greg Hayes'e göre Orta Doğu ülkelerinden alınan sistemlerin daha sonra yenileriyle değiştirilmesi planlanmaktadır. Ancak Hayes, NASAMS sistemleri Ukrayna'ya gönderilen Orta Doğu ülkelerinin yeni NASAMS'ları elde etmek için 2 yıl beklemek zorunda kalacaklarını yalanlamıştır: "İnşanın 24 ay sürmesi, teslimantın 24 ay süreceği anlamına gelmez." dedi. Nisan 2023'te Ukrayna Hava Kuvvetleri, o tarihe kadar NASAMS'ın 100'den fazla düşman füzesi ve insansız hava aracını imha ettiğini açıkladı. Kullanıcılar küçükresim|300x300pik| Eylül 2022 itibariyle 13 resmi operatör vardı. Kongsberg şunları söyledi: "NASAMS, Norveç, İspanya, ABD, Hollanda, Finlandiya, Umman, Litvanya, Endonezya ve açıklanmayan bir müşteride operasyonel kullanımda. Sistem Avustralya, Katar, Macaristan ve Ukrayna için üretim aşamasındadır. NASAMS, dünya çapında hem Ordularda hem de Hava Kuvvetlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca Polonya, Yunanistan ve Türkiye, çeşitli silah sistemleri için Kongsberg Komuta ve Kontrol çözümünü işletmektedir." – Siperiş 2011'de verildi. –2009'da NASAMS-2 yi seçti. – iki NASAMS-2 bataryası 2020'de teslim edildi. – iki NASAMS-2 bataryası 2020'de teslim edildi, Ek sistemlerin alım süreci devam diyor. – İki batarya Teslim edildi. — NASAMS-2 ve NASAMS-3. – 2014 te sipariş verildi, . – 2003 yılında 4 batarya teslim edildi. –Kasım 2022'de ilk bataryalar teslim edildi. MArt 2023'te Norveç iki sistem tahüt etti. – Başkentin savunması için kullanılmakta. Gelecek operatörler – İlk bataryalar teslim edildi. – 2020 yılında sipariş verildi, tahmini teslimat 2023. : Ekim 2022 de sipariş görüşmelerine başlandı. – 2022 yılında ABD hükümeti alım onayı verdi. UKrayna Krizi sebebiyle teslimat 2024'te planlandı. – Temmuz 2019'da sipariş verildi. AMRAAM-ER versiyonunu satın alan ilk ülkedir. Potansiyel Kullanıcılar and : 2022 yılında orta menzilli hava savunmaların geliştirilmesi amacıyla işbirliği anlaşması imzalandı. : 2018 yılında sistemin satın alınması düşünüldüyse de daha sonra ülkenin kendi geliştirme çabaları nedeniyle vazgeçildi. Ayrıca bakınız ÇAM HİSAR Çoklu Görev Başlatıcı Gökyüzü Ejderhası 50 ÖRÜMCEK VL MİKA VL-SRSAM Kaynakça Kategori:Füze savunması Kategori:Kongsberg Gruppen Kategori:Norveç füzeleri Kategori:Hava savunma kuvvetleri Kategori:Norveç'in askerî teçhizatı