Nazilli

[bullvar_katip]

Nazilli, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin en büyük nüfusa sahip olan ikinci ilçesidir. Aydın-Denizli Karayolu, İzmir-Denizli demiryolu üzerinde; Efeler ilçesine 45km, Denizli'ye 81km uzaklıkta bulunmaktadır. Yüzölçümü 664km2, nüfusu ise 2022 ADNKS verilerine göre 162,737'dir. Etimoloji Evliya Çelebi, 1671 yılında Nazilli'yi ziyaret etmiştir. Şehirin güzelliğini, nazlılığını kızlara benzeterek Nazilli adının buradan geldiğini ileri sürmüştür. Başka bir görüş ise Nazilli'nin, Dereköy yakınlarında Nazlu ismindeki Türk boylarından bir oymak beyi tarafından kurulduğu rivayet edilir. Nazlu ismi zamanla Nazilli'ye evrilmiştir. Tarihçe [[Dosya:Nazilli Cotton Factory.jpg|küçükresim|sol|Mustafa Kemal Atatürk, Nazilli Dokuma Fabrikası'nda]] Nazilli, Ege Bölgesinin en eski yerleşim merkezlerinden birisidir. İlçe merkezinin ilk yerleşim yeri hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Ancak Karya bölgesinde kalan Menderes Vadisine Luviler'in yerleştiği bilinmektedir. Bu bölgede ilk yerleşim merkezi Lidyalıların kurduğu antik Mastaura kentidir. O dönemlerde bölgenin batısındaki İyonya kentlerinin ekonomik alanda gelişmesi ve kentin Ege ve Önasya ülkeleri arasındaki ticaret yolu (Hierapolis-Tripolis-Mas Tavra-Nysa-Tralleis-Magnesia-Efes) üzerinde bulunması Nazilli yöresinin önem kazanmasına ve gelişmesini sağladı. İlçedeki tren istasyonunun Türkiye'nin ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın hattının üzerinde olması da ilçenin hızla nüfuslanmasını sağlamıştır. Ayrıca 1937 yılında Atatürk'ün açılışını yaptığı Nazilli Sümerbank Fabrikası Türkiye'nin ilk basma fabrikasıdır. Fabrika içinde 40 yataklı hasta kabul edilebilen bir hastane, bir eczane, bir de laboratuvar vardı. Ancak bu fabrika 2002 yılında kapatılmış ve yerleşkesi Adnan Menderes Üniversitesi'ne devredilmiştir. Coğrafya İlçenin yüzölçümü 664 km2'dir. Ortalama deniz seviyesi 64 metredir. Batısında Sultanhisar, güneyinde Bozdoğan, güneydoğusunda Karacasu, doğusunda Kuyucak, kuzeyinde de İzmir'in Beydağ ve Kiraz ilçeleri bulunmaktadır. İklimi Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi (Köppen: Csa) etkilidir. Nüfus Ekonomi Tarım Arazi varlığı, coğrafi konumu, iklim koşulları, su kaynakları ve toprak yapısının uygunluğu Nazilli'de tarım ürünleri ve bitkiler açısından büyük bir çeşitlilik ve zenginlik gösterir. Öyle ki özel iklim koşulları gerektiren çay ve birkaç tarım bitkisinin dışında Türkiye'de yetişen diğer bitkiler Nazilli'de de üretilir. Nazilli'nin güneyinde bulunan ve Menderes Irmağı ile beslenen Nazilli Ovasında ağırlıklı olarak pamuk, yonca ve mısır üretilir. Aynı zamanda Nazilli dağ köyleri, kestane, incir ve zeytinin en iyisini yetiştirmekle meşhurdur. Alışveriş ve ticaret Bölgede Cuma günleri hariç her gün semt pazarı kurulmaktadır. En büyük pazar ise Perşembe günü olur. Perşembe pazarı, birbirinden bağımsız iki ayrı yerde kurulur. İlçede; ayakkabıcılar sokağı, kuaförler sokağı, kargocular sokağı gibi aynı işi yapan esnafların bulunduğu arasta benzeri kümelenmeler mevcuttur. Ticari faaliyetler, Nazilli Ticaret Odası tarafından kayıt ve kontrol altında tutulur. Denizli-Aydın Yolu üzerinde, İsabeyli mahallesi yakınlarında bulunan alışveriş merkezi bölgeye hizmet verir. Kültür Kar helvası olarak adlandırılan, ilçenin güneyinde bulunan Bozdoğan'ın Madran Dağı'ndan getirilen kar ve şerbet ile yapılan özgün yaz içeceği diğer güney yörelerinin benzer içeceklerini andırır. Nazilli kar helvası 31 Mayıs 2018 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır. Ayrıca; kıymalı, yumurtalı peynirli, tahinli ve Nazilli Gülü olarak da adlandırılan yuvarlak kıymalı çeşitleri olan Nazilli Pidesi yöreye özgüdür. Nazilli pidesi de 18 Kasım 2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır. Gencer macunu, Nazilli ve yöresinde Kurban ve Şeker Bayramının son günü büyük kazanlar içerisinde yapılıp satılan, temelde üzüm suyu ve şeker ihtiva eden beyaz ve akışkan macundur. Spor İlçede 2. Ligde mücadele eden Nazilli Belediyespor isimli spor kulübü vardır. Ayriyetten amatör olarak Arslanlıspor ve Nazilli Işıklar Futbol Kulübü bulunmaktadır. Altyapı Ulaşım İlçede 302 numaralı otobüs ile Efeler, Sultanhisar, Köşk ilçelerine gidilebilir. 212 ile Sümer ve İsabeyli'ye, 213 ile İsabeyli ve Dallıca'ya, 214 ile Kuyucak ve Buharkent'e, 215 ile Kuyucak ve Bozdoğan'a, 216 ile Bozdoğan'a gidilebilir. Karayolu D 320 Devlet Yolu ve Avrupa E-yolu E87 üzerinde yer almaktadır. Yapımı devam eden Otoyol 31'in 140km'lik Aydın - Denizli Otoyolu da Nazilli sınırlarından geçmektedir. Demiryolu Nazilli'de Basmane-Denizli Bölgesel Treni, Basmane-Nazilli Bölgesel Treni, Söke-Denizli Bölgesel Treni ve Söke-Nazilli Bölgesel Treni hatları tarafından kullanılmakta olan 2 istasyon bulunmaktadır. Bunlar Nazilli ilçe merkezinde bulunan Nazilli Tren İstasyonu ve İsabeyli mahallesinde bulunan İsabeyli Tren İstasyonu'dur. Sağlık 1 adet kamuya, 1 adet özel sektöre ait hastanenin yanı sıra çok sayıda özel poliklinik, görüntüleme merkezi, diyaliz merkezi vb. sağlık hizmet kurumları ilçede faaliyet göstermektedir. Nazilli Devlet Hastanesi'nde 485 yatak, özel hastanede de 71 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Çevre Türkiye'deki hemen her şehirde olduğu gibi Aydın'da ve dolayısıyla Nazilli'de de en büyük çevresel sorunlardan biri gürültü kirliliğidir. Eğitim İlçede 12 adet anaokulu, 34 adet ilkokul, 26 adet ortaokul, 13 adet lise bulunmaktadır. Ayrıca Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'ne ait Sümer Yerleşkesi ve İsabeyli Yerleşkesi bulunmaktadır. Eğitim kurumları Okulöncesi 15 Temmuz Anaokulu Aslı-Mustafa Takmaklı Kızılay Anaokulu Cumhuriyet Anaokulu Fatih Anaokulu İsabeyli Anaokulu Latife Hanım Anaokulu Nazilli Bilim ve Sanat Merkezi Anaokulu Nazlı Kız Anaokulu Sümer Anaokulu Sümer Özel Eğitim Anaokulu Vakıfbank Anaokulu Zübeyde hanım Anaokulu İlkokul 15 Temmuz İlkokulu Ahmet Yesevi İlkokulu Aksu İlkokulu Aşağı Örencik İlkokulu Aşağı Yakacık İlkokulu Aydoğdu Adnan Menderes İlkokulu Bayındır İlkokulu Bekirler İlkokulu Cumhuriyet İlkokulu Çapahasan İlkokulu Çaylı İlkokulu Dallıca İlkokulu Demirciler İlkokulu Fatih İlkokulu Hasköy İlkokulu Hisarcık İlkokulu Işıklar İlkokulu İbn-i Sina İlkokulu İsabeyli İlkokulu İstiklal İlkokulu Ketendere İlkokulu Kızıldere İlkokulu Koçlar İlkokulu Mastavra İlkokulu Orhangazi İlkokulu Ovacık İlkokulu Pirlibey İlkokulu Recebbey İlkokulu Şehit Celal Güngör İlkokulu Vakıfbank İlkokulu Yavuz Selim İlkokulu Yaylapınar İhsan İzgi İlkokulu Yukarı Örencik İlkokulu Zafer İlkokulu Ortaokul Aksu Ortaokulu Aşağı Yakacık Ortaokulu Atatürk Ortaokulu Bayındır Ortaokulu Beşeylül Ortaokulu Çaylı Ortaokulu Demirciler Ortaokulu Fatih Ortaokulu Gazi Mustafa Kemal Ortaokulu Hasköy Ortaokulu İmam Hatip Ortaokulu İsabeyli Ortaokulu Kızıldere Ortaokulu Koçlar Ortaokulu Mehmet Sofuoğlu İmam Hatip Ortaokulu Müşerref Gündoğdu Ortaokulu Nahit Menteşe Ortaokulu Nazilli Özel Eğitim Ortaokulu Orhangazi Ortaokulu Ovacık Ortaokulu Pirlibey Ortaokulu Şehit Celal Güngör Ortaokulu Şehit Mehmet Dinek Ortaokulu Şehitler Ortaokulu Turan Ortaokulu Yaylapınar İhsan İzgi Ortaokulu Lise Asımın Nesli Anadolu İmam Hatip Lisesi İbn-i Sina Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Nahit Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Nazilli 50. Yıl Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Nazilli Anadolu Lisesi Nazilli Atatürk Anadolu Lisesi Nazilli Fen Lisesi Nazilli Lisesi Nazilli Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi Nazilli Menderes Anadolu Lisesi Nazilli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Nazilli Sosyal Bilimler Lisesi Şehit Sümer Deniz Anadolu İmam Hatip Lisesi Yükseköğretim Nazilli Güzel Sanatlar Fakültesi Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Nazilli Meslek Yüksekokulu Nazilli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Diğer Nazilli Bilim ve Sanat Merkezi Nazilli Güzelköy Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi (okulu) Nazilli Güzelköy Özel Eğitim Uygulama okulu I. Kademe Nazilli Güzelköy Özel Eğitim Uygulama okulu II. Kademe Nazilli Halk Eğitimi Merkezi Nazilli Mesleki Eğitim Merkezi Nazilli Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi (okulu) Nazilli Rehberlik ve Araştırma Merkezi Öğretmen Evi ve Akşam Sanat Okulu Süleyman Efendi Özel Eğitim Uygulama Okulu I. Kademe Süleyman Efendi Özel Eğitim Uygulama Okulu II. Kademe Galeri Kardeş şehirler (2019) Bibliyografya 1987 - Nazilli: dün, bugün, yarın 1996 - Milli Mücadele'de Nazilli 1919 - 1922, Aslan Buğdaycı 2001 - Dünden Bugüne Nazilli, Aslan Buğdaycı 2004 - Cumhuriyet döneminde Türk sanayiinin kuruluşu ve Nazilli basma fabrikası, Erhan Palabıyık ve Mert Öreroğlu. ISBN 9759892146, ISBN 9789759892142 2010 - Nazilli Cumhuriyeti, Etem Oruç. ISBN 9789756680995 2016 - Nazilli Yaşlılık Araştırması, İsmail Tufan. ISBN 9786053205418 2017 - Nazlı İl, Şahin Efe Yılmaz Kaynakça Ayrıca bakınız Nazilli-Sümerbank şube demiryolu Mastaura Harpasa Dış bağlantılar Nazilli Kaymakamlığı Nazilli Belediyesi Yerelnet Kategori:Aydın'ın ilçeleri